Xanh hóa ngành du lịch

Quảng Ninh bắt đầu xây dựng và thực hiện chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ "nâu" sang "xanh" từ năm 2011 nhằm giảm dần sự phụ thuộc vào ngành công nghiệp khai khoáng và chuyển mạnh sang phát triển du lịch, dịch vụ. Với nhận thức dù du lịch là ngành công nghiệp không khói song vẫn cần được xanh hóa, Quảng Ninh đẩy mạnh triển khai các nghị quyết, chương trình hành động và giải pháp để xây dựng một ngành du lịch thân thiện với môi trường và phù hợp với định hướng phát triển bền vững.

Cụ thể hóa chủ trương phát triển kinh tế xanh của Trung ương bằng các văn bản pháp luật và kế hoạch hành động cụ thể, các Nghị quyết của Tỉnh ủy Quảng Ninh qua các nhiệm kỳ, đặc biệt từ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIII (2010-2015) đều nhấn mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đẩy mạnh thực hiện 3 đột phá chiến lược, đầu tư phát triển du lịch, dịch vụ, công nghiệp sạch gắn với bảo vệ môi trường.

Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt định hướng cần đầu tư để xanh hóa nền kinh tế, dựa trên các ngành: Chế biến, chế tạo ứng dụng công nghệ cao; du lịch bền vững, đẳng cấp; sản xuất năng lượng sạch hơn; khai khoáng thân thiện hơn với môi trường; dịch vụ vận tải, logistics...

UBND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Quyết định số 1318/QĐ-UBND ngày 6/5/2024 về việc phê duyệt Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2023-2030 nhằm cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp để thực hiện tăng trưởng xanh trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn hiện nay, bao trùm 18 chủ đề, lĩnh vực như sử dụng năng lượng hiệu quả, phát triển năng lượng tái tạo, quản lý tài nguyên và chất thải, phát triển nông nghiệp xanh, du lịch bền vững...

Trong đó, nhiệm vụ xây dựng du lịch xanh sẽ tập trung triển khai hiệu quả Quy hoạch hệ thống du lịch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 gắn với kinh tế xanh, kinh tế biển xanh; ưu tiên phát triển các loại hình du lịch theo hướng tăng trưởng xanh như du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp và nông thôn, du lịch nghỉ dưỡng biển đảo gắn với phát triển kinh tế biển xanh, du lịch thể thao mạo hiểm đảm bảo các tiêu chuẩn, tiêu chí xanh..., phát triển sản phẩm du lịch xanh.

Cùng với chiến lược kinh tế xanh tổng thể của cả tỉnh, mỗi địa phương lại có những cách làm cụ thể và riêng biệt để phát huy thế mạnh và ứng phó với thách thức riêng. TP Hạ Long tập trung phát triển du lịch bền vững gắn với Di sản Thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, đẩy mạnh triển khai Đề án thành phố của hoa và lễ hội, khai thác du lịch văn hóa có trách nhiệm và nâng cao chất lượng dịch vụ để thu hút khách du lịch cao cấp. Huyện Vân Đồn định hướng trở thành trung tâm du lịch sinh thái biển đảo chất lượng cao trên cơ sở phát huy những đặc sắc riêng có của Vịnh Bái Tử Long kết hợp với giá trị thương cảng cổ Vân Đồn; TP Uông Bí và Đông Triều tập trung phát triển du lịch di sản gắn với di tích quốc gia đặc biệt Khu di tích và danh thắng Yên Tử và Khu di tích lịch sử nhà Trần.

Đáng chú ý, với việc tiên phong xây dựng và triển khai một đề án riêng về hạn chế rác thải nhựa - Đề án “Huyện đảo Cô Tô không có rác thải nhựa” (gọi tắt là Đề án 175), Cô Tô đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành đô thị sinh thái biển thông minh, hiện đại đồng thời xây dựng thương hiệu huyện đảo du lịch xanh trên phạm vi quốc gia và quốc tế. Đề án được triển khai từ năm 2022, đến nay đề án đã phát huy tác dụng góp phần thay đổi nhận thức, hành vi và dần hình thành thói quen, lối sống xanh cho người dân Cô Tô và hành vi du lịch xanh với du khách. Bảo vệ môi trường trở thành nguyên tắc trong phát triển du lịch của Cô Tô.

Sau khi Đề án 175 “Huyện đảo Cô Tô không có rác thải nhựa” được triển khai, việc phân loại rác thải tại nguồn được các hộ dân thực hiện thường xuyên và trở thành nếp sinh hoạt; tiểu thương dần thay thế túi nilon bằng túi sinh học, thân thiện với môi trường. Các trường học đưa giáo dục về môi trường và phân loại rác trở thành nội dung sinh hoạt ngoại khóa cho học sinh các cấp, phát động hiệu quả các phong trào như "Tiếng trống sạch trường", “Đoạn đường em chăm” hay “Vườn tùng em chăm”; các hoạt động như du lịch kết hợp nhặt rác, các giải thể thao kết hợp với dọn vệ sinh các bãi biển nhận được phản ứng tích cực từ du khách.

Ông Võ Trí Thành, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế Trung ương, cho biết: Trong du lịch, quá trình xanh hóa vừa thách thức lại vừa thuận lợi, vì đây là tương tác trực tiếp giữa con người với con người nên từng hành vi nhỏ, từng thay đổi nhỏ, có thể không tốn kém quá nhưng nó có thể làm thay đổi hoàn toàn cách thức kinh doanh, cảm nhận của du khách.