Mở đường cho phát triển

Không tổ chức cấp huyện, tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã là những nội dung đặc biệt quan trọng trong “cuộc cách mạng” sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy để kiến tạo những không gian phát triển mới. Việc triển khai đã và đang diễn ra rất khẩn trương, quyết liệt, thống nhất cao trong toàn tỉnh và được sự đồng tình ủng hộ của cử tri, nhân dân. Hiện Quảng Ninh đã hoàn thành Đề án không tổ chức cấp huyện, sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trình Trung ương xem xét, thông qua, thể hiện sự quyết tâm, quyết liệt của cả hệ thống chính trị, các tầng lớp nhân dân vì sự phát triển trên chặng đường mới.

Khẩn trương, quyết liệt, thống nhất cao

Ngay sau khi Bộ Chính trị, Ban Bí thư có Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/2/2025 về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành các văn bản chỉ đạo triển khai thực hiện Kết luận 127 và tổ chức hội nghị quán triệt đến cán bộ chủ chốt trong toàn tỉnh. Ngay từ đầu tháng 3, tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã tỉnh Quảng Ninh do đồng chí Bí thư Tỉnh ủy làm trưởng Ban Chỉ đạo để chỉ đạo triển khai các nội dung công việc liên quan đến sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã.

Đặc biệt, giữa tháng 4/2025, ngay khi có Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính năm 2025, tỉnh Quảng Ninh đã khẩn trương họp bàn xây dựng phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn. Quá trình thực hiện đều bám sát tinh thần chỉ đạo của Trung ương, của Ban Chỉ đạo tỉnh, thực tiễn tình hình địa phương và các bài học kinh nghiệm đã thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã các giai đoạn trước.

Đồng chí Bùi Thị Bính, Giám đốc Sở Nội vụ, cho biết: Là cơ quan chủ trì tham mưu, Sở Nội vụ đã khẩn trương thực hiện các nội dung theo hướng dẫn, quy định; chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương xây dựng phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã. Đồng thời, từng bước hoàn thiện đề án, tham mưu UBND tỉnh báo cáo Đảng ủy UBND tỉnh trình BCH Đảng bộ tỉnh, BTV Tỉnh ủy, Ban Chỉ đạo tỉnh xem xét đảm bảo theo đúng quy định, tiến độ kế hoạch.

Theo phương án, tỉnh Quảng Ninh thực hiện sắp xếp 171 đơn vị hành chính cấp xã thành 51 đơn vị, trong đó có 27 phường, 21 xã, 3 đặc khu (Vân Đồn, Cô Tô, Móng Cái), giảm 120 đơn vị, đạt tỷ lệ 70,17%. Trong trường hợp không thành lập đặc khu Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh còn 54 đơn vị hành chính, gồm: 30 phường, 22 xã và 2 đặc khu (Vân Đồn, Cô Tô), giảm 117 đơn vị, đạt tỷ lệ 68,42%.

Với sự vào cuộc tích cực, chủ động, linh hoạt, ngay sau khi tỉnh ban hành phương án, tất cả các địa phương đồng loạt tổ chức lấy ý kiến cử tri về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã. Việc lấy ý kiến nhân dân được thực hiện dân chủ, khách quan và tôn trọng nguyện vọng người dân, phù hợp với thực tiễn tình hình và nhận được sự đồng thuận rất cao của cử tri. Trong đó, có 99,31% số cử tri đồng ý với phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã; 98,78% số cử tri đồng ý tên gọi của đơn vị hành chính cấp xã mới. Trên cơ sở lấy ý kiến cử tri, HĐND của 171 xã, phường, thị trấn và HĐND 13 huyện, thị xã, thành phố cũng đã tổ chức kỳ họp để thảo luận, thông qua chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, với số phiếu tán thành đạt 100%.

Bí thư Đoàn Thanh niên thị trấn Ba Chẽ (huyện Ba Chẽ), chị Nguyễn Thị Tú Anh, bày tỏ sự đồng thuận rất cao với phương án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn. Chị Tú Anh chia sẻ: Phương án sắp xếp rất phù hợp, được tính toán kỹ lưỡng, bài bản, sát thực tiễn đặc thù từng địa phương. Chúng tôi rất đồng tình với phương án sáp nhập 3 đơn vị cấp xã, gồm: Thị trấn Ba Chẽ, xã Thanh Sơn và xã Nam Sơn thành xã Ba Chẽ. Việc sắp xếp này sẽ tạo cơ hội phát triển cho xã mới. Mong rằng, bộ máy hành chính mới sớm đi vào vận hành năng động, phát triển, gần dân, sát dân và phục vụ nhân dân tốt hơn”.

Ông Nguyễn Mai Hùng, Trưởng Phòng Khảo thí và Đảm bảo chất lượng (Trường Đại học Hạ Long), cho biết: Tôi đặc biệt ấn tượng với cách Quảng Ninh đã thực hiện việc này. Từ khâu chuẩn bị đến lấy ý kiến nhân dân đều rất bài bản, công khai, minh bạch. Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã được lấy ý kiến từ nhiều cấp, ngành, được HĐND cấp xã thông qua với sự nhất trí tuyệt đối, được 99,53% (trên tổng số phiếu phát ra) cử tri đồng thuận. Kết quả này thể hiện quyết tâm chính trị cao của tỉnh Quảng Ninh trong việc thực hiện các chủ trương của Đảng, Nhà nước về đổi mới tổ chức bộ máy chính quyền địa phương theo hướng tinh gọn, hiệu quả; đồng thời cũng là minh chứng rõ ràng nhất cho thấy chủ trương này hợp lòng dân".

Kiến tạo không gian phát triển

Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp là cuộc cách mạng lớn của Đảng và Nhà nước, mang tính chiến lược lâu dài nhằm tổ chức bộ máy hành chính theo hướng tinh - gọn - mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đồng thời mở ra cơ hội phát triển mới cho các địa phương.

Phát biểu tại Kỳ họp thứ 26 HĐND tỉnh diễn ra vào cuối tháng 4/2025, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Trịnh Thị Minh Thanh đã khẳng định: Chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã là nội dung rất quan trọng nhằm đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương tinh gọn, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với tiêu chí, quy mô để tổ chức theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đây không chỉ là sự điều chỉnh về địa giới hành chính, về tổ chức bộ máy, mà còn là cơ hội để giải quyết các vấn đề tồn tại, bất cập trong công tác quản lý địa giới hành chính, tạo cơ sở pháp lý để điều chỉnh về không gian phát triển nhằm phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế, tăng cường liên kết vùng và gia tăng nguồn lực phát triển cho các địa phương. Đồng thời cũng là cơ hội để rà soát, tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở thực sự đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ phát triển đất nước trong giai đoạn mới; xây dựng và củng cố chính quyền cấp xã đảm bảo tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, thực sự là “chính quyền gần dân, sát dân, phục vụ kịp thời lợi ích thiết thực của người dân, doanh nghiệp; chăm lo ngày càng tốt hơn nữa đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân; tạo đà và động lực mới cho phát triển kinh tế trên địa bàn tỉnh.

Nhìn từ góc độ địa phương, Bí thư Huyện ủy Vân Đồn Trương Mạnh Hùng, cho rằng: Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã là cần thiết và có ý nghĩa quan trọng, nhất là sẽ tập trung nguồn lực, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế, mở rộng không gian phát triển, thu hút đầu tư, góp phần thúc đẩy tăng trưởng. Với huyện Vân Đồn sẽ thành lập đặc khu Vân Đồn trên cơ sở kết thúc hoạt động của 12 đơn vị hành chính cấp xã, chuyển nguyên trạng huyện Vân Đồn thành đặc khu Vân Đồn. Ngoài ra, tỉnh cũng xây dựng Đề án trình Trung ương xây dựng thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển đặc khu kinh tế Vân Đồn. Tới đây khi mô hình đơn vị hành chính 2 cấp đi vào hoạt động và đặc biệt nếu Đề án xây dựng thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển đặc khu kinh tế Vân Đồn được thông qua chắc chắn cơ hội phát triển sẽ rất rộng mở với đặc khu Vân Đồn - nơi được tỉnh kỳ vọng sẽ trở thành một trong những đầu tàu kinh tế của tỉnh.

Với phương án sắp xếp từ 171 xã, phường, thị trấn xuống còn 51, giảm hơn 70% số đơn vị hành chính cấp xã, không chỉ đặc khu Vân Đồn, các đơn vị hành chính cấp xã sau sáp nhập sẽ có địa giới hành chính lớn hơn, địa bàn ít bị chia cắt, không gian phát triển được mở rộng. Khi đó sẽ phát huy tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của từng địa phương, tạo thêm dư địa phát triển nhiều hơn.

Bí thư Chi bộ, Trưởng khu 6 Bùi Văn Huấn, phường Hồng Hà, TP Hạ Long, chia sẻ: Thực hiện chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của Trung ương, TP Hạ Long còn 11 xã, phường. Một cấp xã mới, được hình thành từ sự hợp nhất của nhiều đơn vị hành chính sẽ mở rộng không gian phát triển cho địa phương. Khi có một phương thức quản lý linh hoạt, kết hợp giữa tinh gọn bộ máy, tăng cường phân cấp và ứng dụng công nghệ sẽ giúp cho các xã, phường mới phát huy tốt tiềm năng, lợi thế của các đơn vị hành chính sau sáp nhập. Chúng tôi cũng tin tưởng rằng, với sự quyết tâm cao và những bước đi bài bản, thận trọng, chủ trương sắp xếp, tinh gọn đơn vị hành chính sẽ được tỉnh triển khai thành công, mang lại những lợi ích thiết thực cho cộng đồng.

Rõ ràng, cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị qua thực tế triển khai đã và đang nhận được sự quan tâm sâu rộng và đồng tình của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Quá trình sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, tinh gọn bộ máy cũng đang được thực hiện đồng thời với nghiên cứu, hoàn thiện thể chế, cơ chế vận hành các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị.

Chặng đường phía trước vẫn còn nhiều việc phải làm, nhưng với phương án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh được xây dựng chặt chẽ dựa trên các nguyên tắc, tiêu chí, hướng dẫn của Trung ương, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình ủng hộ sẽ là bước quan trọng để Quảng Ninh bứt phá trong chặng đường sắp tới, cất cánh trong Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.