Khi đã là “vàng đen”

Có người ví than là “vàng đen”, có người còn ví than là “bánh mì của công nghiệp”. Các cách ví đó đều cho thấy giá trị quý giá của than.

Than quý giá, nên công tác bảo vệ tài nguyên than nếu không tốt, rất dễ dẫn đến bị mất cắp. Quảng Ninh được thiên nhiên ưu đãi lòng đất có tài nguyên than, mặt biển có Vịnh Hạ Long là di sản thiên nhiên thế giới. Cùng với ưu đãi bao giờ cũng đặt ra những yêu cầu cao về công tác bảo vệ.

Hôm qua 19-9, Toà án nhân dân tỉnh Quảng Ninh bắt đầu tiến hành xét xử sơ thẩm 39 bị cáo trong vụ án “cướp than” ở Mạo Khê dịp Tết Nguyên đán Canh Dần 2010.

Đây là vụ án trộm cắp than lớn nhất, với số bị cáo bị xét xử đông nhất, trong đó có người giữ chức vụ “to” nhất (giám đốc công ty than) ở Quảng Ninh.

Một thực tế ở Quảng Ninh, mặc dù nhiều vụ khai thác than trái phép đã được làm rõ, nhưng do khung xử lý hình sự về khai thác, vận chuyển than là quá lớn (khai thác, vận chuyển từ 700 tấn trở lên) nên chỉ xử phạt hành chính. Mức phạt hành chính thì cũng không đủ mức răn đe, trong khi đó có dư luận cho rằng, lãi do khai thác than trái phép “ngang với buôn hàng quốc cấm”! Các vụ khai thác than trái phép chỉ bị khởi tố khi có tai nạn chết người!

Giám đốc công ty than cũng bị truy tố xét xử khi liên quan đến trách nhiệm trong việc bảo vệ tài nguyên than. Trong ngành Than ai cũng biết điều này trong vụ án “cướp than” ở Mạo Khê. Thế nhưng điều này cũng không đủ sức cảnh tỉnh tất cả mọi người trong ngành Than. Trong quá trình từ đầu năm 2010, khi xảy ra vụ Mạo Khê đến nay, trong một số đơn vị của ngành Than vẫn tái diễn hiện tượng trộm cắp này ở quy mô nhỏ và đều được phát hiện xử lý kịp thời.

Chính từ khía cạnh “vàng” của “vàng đen”, cho ta thấy sức lôi cuốn lợi ích trước tài nguyên than. Điều này cho thấy công tác bảo vệ tài nguyên than ở Quảng Ninh vô cùng khó khăn, phức tạp. Có những khu dân cư diễn ra khai thác than trái phép, nhưng cả hệ thống chính trị ở cơ sở lại bàng quan!

Hy vọng qua xét xử vụ án nói trên, không chỉ là bài học cho cán bộ, công nhân ngành Than, mà còn là bài học chung cho mọi người trong bảo vệ tài nguyên của đất nước.

Nguyên Đan