Ngày 17/2/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 266/QĐ-TTg phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Vân Đồn đến năm 2040. Sau những nỗ lực, cố gắng hoàn thiện hệ thống hạ tầng, kêu gọi được các nhà đầu tư chiến lược vào Vân Đồn, đối với tỉnh Quảng Ninh, với nhà đầu tư thì Quyết định 266/QĐ-TTg đã cởi “nút thắt”, tạo cú huých mới cho Vân Đồn phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.

Với những tiềm năng, cơ hội phát triển đặc biệt, từ năm 2007, Khu Kinh tế Vân Đồn, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quyết định thành lập là Khu kinh tế ven biển. Đây là Khu kinh tế duy nhất nằm trong khu vực hợp tác “Hai hành lang- một vành đai” kinh tế Việt- Trung, hợp tác liên vùng Vịnh Bắc Bộ mở rộng, cầu nối ASEAN - Trung Quốc, Hành lang kinh tế Nam Ninh - Singapore, trong Vùng Kinh tế trọng điểm Bắc Bộ Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Toàn bộ diện tích khu kinh tế nằm trong địa giới hành chính của huyện Vân Đồn. Khi quyết định thành lập Khu kinh tế ven biển Vân Đồn, Thủ tướng Chính phủ cho phép áp dụng các cơ chế, chính sách ưu đãi nhằm phát triển Vân Đồn, trở thành trung tâm du lịch sinh thái biển - đảo chất lượng cao, trung tâm hàng không quốc tế, trung tâm dịch vụ cao cấp và là đầu mối giao thương quốc tế.

Năm 2009, Chính phủ phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Vân Đồn đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 tại Quyết định 1296/QĐ-TTg ngày 19/8. Theo đó xác định Vân Đồn là khu kinh tế tổng hợp được vận hành theo quy chế riêng nhằm phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh Quảng Ninh và vùng Duyên hải Bắc Bộ; là trung tâm du lịch biển đảo chất lượng cao, dịch vụ vui chơi giải trí cao cấp vùng Bắc Bộ, đảo Hải Nam và các thành phố phía Đông Trung Quốc; là đầu mối giao thương quốc tế, động lực chính để phát triển vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, đầu tự hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội hiện đại, đồng bộ gắn với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, đảm bảo an ninh, quốc phòng khu vực Đông Bắc của Tổ quốc.

Bám sát định hướng phát triển này, để đạt được các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và hoàn thành việc xây dựng Vân Đồn đến năm 2050 là: “một trong những vùng động lực phát triển kinh tế của Việt Nam, nằm trong nhóm dẫn đầu về thành phố đáng sống của khu vực châu Á - Thái Bình Dương” theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, trong hơn 10 năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã rất linh hoạt, chủ động, sáng tạo triển khai thực hiện quy hoạch, tạo bước phát triển mới, nhất là trong việc huy động nguồn lực để triển khai các dự án động lực, tạo nền cho sự phát triển của Vân Đồn.

Tính từ năm 2012 đến hết năm 2019, đã huy động, thu hút được gần 57.600 tỷ đồng (tương đương 2,62 tỷ USD) để cải thiện kết cấu hạ tầng và đầu tư các công trình động lực phực vụ phát triển Vân Đồn. Trong đó: Đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước là 17.300 tỷ đồng, chiếm 30% tổng vốn đầu tư (gồm: ngân sách Trung ương 2.050 tỷ đồng, chiếm 3,6%, ngân sách địa phương 15.250 tỷ đồng, chiếm 26,4% tổng vốn đầu tư); đầu tư từ nguồn vốn ngoài ngân sách là 40.300 tỷ đồng, chiếm 70% (chủ yếu bằng hình thức đầu tư PPP).

Việc đầu tư trên chủ yếu tập trung cho các công trình hạ tầng kỹ thuật động lực như: cảng hàng không quốc tế Vân Đồn quy mô cấp 4 E, đường cất hạ cánh dài 3,6 km, công suất 2,5 triệu lượt khách/năm, tổng vốn đầu tư 7.500 tỷ đồng, khánh thành vào ngày 30/12/2018; đến nay đã đón gần 2,2 vạn lượt khách; dự án tuyến đường trục chính từ cảng hàng không quốc tế Vân Đồn đến Khu phức hợp nghỉ dưỡng giải trí cao cấp Vân Đồn dài 15 km, tổng mức đầu tư 1.490 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành đưa vào sử dụng ngay trong quý I năm 2020; đã hoàn thành các tuyến đường nội khu: tuyến đường trục chính nối từ đường 334 đến cảng hàng không quốc tế Vân Đồn dài 7 km, tổng mức đầu tư 687 tỷ đồng; tuyến đường từ khu tái định cư xã Vạn Yên đến khu công viên phức hợp phía đông Đảo Cái Bầu dài 8,7 km, tổng mức đầu tư 430 tỷ đồng. Cảng nước sâu Hòn Nét - Con Ong (cảng du lịch và hàng hóa tổng hợp) đang được các nhà đầu tư nghiên cứu quy hoạch, chuẩn bị đầu tư.

Nhiều công trình kết cấu hạ tầng kỹ thuật khác đã được đầu tư đồng bộ trong giai đoạn này như: Hoàn thành hệ thống cấp điện ra các xã đảo của huyện Vân Đồn; triển khai đầu tư nguồn cung cấp nước và hệ thống xử lý nước sạch (dự án Hồ chứa nước Đồng Dọng, hệ thống xử lý và cấp nước từ hồ Khe Mai); đầu tư các công trình viễn thông, thông tin liên lạc đáp ứng nhu cầu phát triển của Vân Đồn. Tỉnh Quảng Ninh cũng tập trung dành nguồn lực đầu tư cho Vân Đồn, cụ thể: trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016- 2020, tỉnh đã phân bổ gần 3.600 tỷ đồng để tập trung đầu tư cho một số công trình hạ tầng động lực cho Vân Đồn.

Từ việc đầu tư có tính chất chiến lược nêu trên, với sức hấp dẫn đặc biệt về địa chính trị, tài nguyên thiên nhiên phong phú, khác biệt...tính đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn Vân Đồn đã có 54 dự án ngoài vốn ngân sách còn hiệu lực (vốn đăng ký đầu tư 14,39 triệu USD và 23.726,6 tỷ đồng). Nhiều nhà đầu tư chiến lược của Việt Nam đã có mặt và triển khai các dự án lớn tại Vân Đồn như: Tập đoàn Sungroup đã đầu tư các dự án Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, dự án cáo tốc Hạ Long- Vân Đồn; Dự án khu phức hợp nghỉ dưỡng giải trí cao cấp Vân Đồn I; dự án khu dịch vụ phức hợp nghỉ dưỡng cao cấp có casino tại KKT Vân Đồn...tổng vốn đăng ký của các Dự án khoảng 72.000 tỷ đồng; Dự án Furama Hạ Long Việt Nam Resort & Vilas; dự án Khu Tổ hợp du lịch nghỉ dưỡng Sonasea Vân Đồn Harbor City của Tập đoàn CEO; quần thể dự án sân Golf, khách sạn 5 sao, khu nghĩ dưỡng cao cấp tại khu vực Ao Tiên do CTCP Đầu tư xây dựng Hải Đăng đầu tư; Dự án Khu đô thị Ao Tiên...

 Với đà phát triển trên, nhiều nhà đầu tư lớn tiếp tục có ý tưởng mới, đột phá, xin được nghiên cứu, đăng ký đầu tư với số vốn trên 56.000 tỷ đồng để phát triển Vân Đồn như: Dự án khu phức hợp nghỉ dưỡng, giải trí cao cấp tại đảo Ngọc Vừng do Tập đoàn FLC đang đề xuất; Dự án Con đường Di sản Vân Đồn do CTCP Vân Đồn Heritage Road đề xuất; dự án Quy hoạch khu vực phía bắc đảo Cái Bầu do liên danh nhà đầu tư Tập đoàn Vision Transportion Group (VTG), CTCP đầu tư xây dựng Hải Đăng, Công ty đầu tư và phát triển Sunny World nghiên cứu; tổ hợp công nghệ cao, thương mại tự do và khu đô thị thông minh Vân Đồn do Tập đoàn Sungroup nghiên cứu; phân khu 2,3- khu đô thị Cái Rồng  do CTCP Tập đoàn vàng bạc đá quý DOJI nghiên cứu; khu công nghiệp dược công nghệ cao do Tập đoàn FLC nghiên cứu....

Trước cơ hội, yêu cầu phát triển trên tỉnh Quảng Ninh đã báo cáo Chính phủ xin điều chỉnh Quy hoạch chung KKT Vân Đồn năm 2009 nhằm cập nhật các biến động động lực (đường cao tốc, sân bay) đồng thời tiếp tục nghiên cứu các tính chất mới, đột phá để phát triển Vân Đồn với tầm vóc và không gian phát triển xứng tầm... Quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt với nhiều điểm mới so với quy hoạch đã được phê duyệt năm 2009. Đó là, đã cập nhật các dự án động lực gồm: sân bay, đường cao tốc; quy mô dân số có sự thay đổi với giai đoạn 2030 là 140.000-200.000 người, giai đoạn 2040 là 300.000 – 500.000 người. Định hướng cấu trúc phát triển không gian khu kinh tế Vân Đồn chia theo 2 vùng gồm đảo Cái Bầu và quần đảo Vân Hải, định hướng thành 5 vành đai phát triển gồm: Vành đai nghỉ dưỡng sinh thái cao cấp; Vành đai du lịch sinh thái gắn với bảo vệ di sản thiên nhiên; Vành đai đô thị dịch vụ, văn hoá và vui chơi giải trí (khu vực phía Đông đảo Cái Bầu); Vành đai dịch vụ, thương mại công nghiệp công nghệ cao và dịch vụ hậu cần (khu vực phía Tây đảo Cái Bầu); Vành đai dự trữ phát triển mở rộng phía Tây (thuộc địa giới thành phố Cẩm Phả và huyện Tiên Yên). So với quy hoạch cũ định hướng phát triển không gian mới của Vân Đồn ngoài khu vực đảo Cái Bầu thì ở khu vực quần đảo Vân Hải được nghiên cứu và tối đa các giá trị sinh thái đặc hữu để tạo ra giá trị khác biệt cho KKT Vân Đồn.

Điều chỉnh Quy hoạch Vân Đồn đến năm 2040 là đột phá cho Vân Đồn nói chung và tỉnh Quảng Ninh, đây cũng là kỳ vọng của Chính phủ, mong mỏi của nhân dân và các nhà đầu tư đã và đang đầu tư tại KKT Vân Đồn. Được biết, ngay sau khi quy hoạch được phê duyệt, tỉnh đã và đang triển khai các công việc để công bố Quy hoạch. Với niềm tin, sự kỳ vọng ở Vân Đồn, ở cách làm của tỉnh Quảng Ninh, trong thời gian tới Vân Đồn sẽ có những bứt phá mới, góp phần là động lực mới của Vùng kinh tế trọng điểm khu vực phía Bắc.

Ngọc Lan

Trình bày: Tất Đạt