Triển vọng từ mô hình trồng quế hữu cơ

Những năm gần đây, xã Quảng Tân từng bước phát triển vùng trồng quế theo hướng hữu cơ, chủ yếu tại 2 bản Tài Lý Sáy và Thanh Bình với sự tham gia tích cực của người dân. Nông sản được nâng cao giá trị, đầu ra ổn định, tăng thu nhập cho người dân, vừa góp phần bảo vệ môi trường.

Từ hàng chục năm nay, cây quế mang lại nguồn thu nhập cho nhiều hộ dân xã Quảng Tân. Tuy nhiên cách sản xuất, khai thác truyền thống có những mặt hạn chế, khiến cho sản phẩm bị lãng phí khá nhiều, giảm giá trị; năng suất, chất lượng và môi trưởng sinh thái đều bị ảnh hưởng. Nhưng giờ đây, những hộ trồng quế ở Quảng Tân, tập trung lớn nhất tại bản Tài Lý Sáy và bản Thanh Bình, đã chuyển hướng canh tác theo hướng hữu cơ, mạnh dạn đổi mới để nâng cao thu nhập, xây dựng cuộc sống ngày càng khấm khá. Cụ thể, nông dân chủ động tránh hoặc loại bỏ phần lớn sử dụng phân bón tổng hợp, thuốc trừ sâu, các chất hóa học kích thích cây trồng tăng trưởng. Vì vậy những diện tích rừng quế hữu cơ ở các bản vùng cao xã Quảng Tân ngày càng được nhân rộng, cho thấy những chuyển biến tích cực về tư duy áp dụng KHKT vào sản xuất của người dân nơi đây.

Ông Chíu Dì Sếnh là một trong những hộ đầu tiên ở bản Tài Lý Sáy thực hiện mô hình trồng quế hữu cơ theo dự án được Trung tâm Khuyến nông (Sở NN&MT) và Sở KH&CN triển khai, hướng dẫn. Cách làm cũ là người trồng cây chọn giống theo kinh nghiệm, dùng thuốc hóa học theo ước lượng... Còn với phương pháp trồng hữu cơ, quy trình chăm sóc là chỉ sử dụng phân bón là chất thải gia súc, gia cầm, tận dụng phụ phẩm nông nghiệp kết hợp men vi sinh ủ hoai mục... đúng cách thay vì phân hóa học; làm cỏ, diệt sâu bệnh theo phương pháp thủ công, kết hợp một số loại thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học với tần suất được kiểm soát chặt chẽ. Thảm thực vật tự nhiên đó sẽ là “lớp bảo vệ” trên nền đất để tạo độ ẩm, độ xốp và sự mầu mỡ cho đất. Từ đó cây quế có điều kiện tăng cường khả năng đề kháng tự nhiên, tối ưu năng suất và chất lượng nông sản...

Ông Sếnh chia sẻ: Canh tác hữu cơ mang lại đồng thời nhiều lợi ích, vừa giúp nâng cao thu nhập và bảo vệ sức khỏe cho người dân, vừa đáp ứng được yêu cầu cao từ những thị trường khó tính nhất. Áp dụng phương thức sản xuất hữu cơ còn là cách để mỗi người dân chung tay bảo vệ nguồn nước sạch phục vụ sinh hoạt, giúp cho mảnh đất không bị bạc màu. Đặc biệt là sản phẩm quế có chất lượng cao hơn, đạt nhiều tiêu chí khắt khe về an toàn thực phẩm..., nên sau khi thu hoạch sẽ được các HTX thu mua với giá cao hơn.

Ở các bản Tài Lý Sáy, Thanh Bình hiện có nhiều gia đình khác áp dụng theo phương pháp canh tác này. Họ chia sẻ với nhau những kinh nghiệm, kỹ thuật mới; sẵn sàng đổi công cho nhau, làm xong nhà này lại tập trung sang nhà khác để cùng nhau phát triển. Việc này cũng giúp tình đoàn kết của người dân bản ngày càng gắn bó khăng khít. Hiện diện tích trồng quế hữu cơ đạt gần 250ha và sẽ còn tăng cao hơn khi những lứa quế tiếp theo đang chuẩn bị đến tuổi đánh giá đạt các tiêu chí hữu cơ theo quy định. Sản phẩm quế Quảng Tân được Công ty TNHH Hương gia vị Sơn Hà, Công ty CP Quế hồi Quảng Ninh bao tiêu để sơ chế, bảo quản, tiêu thụ.

Một trong những yếu tố quyết định mang lại triển vọng mô hình trồng quế hữu cơ ở Quảng Tân là người dân có được sự định hướng sát sao, quan tâm đồng hành của các cấp, ngành, chính quyền địa phương. Triển khai Đề án “Phát triển nông nghiệp hữu cơ tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” của UBND tỉnh (theo Quyết định số 685/QĐ-UBND ngày 18/3/2022), Quảng Tân nằm trong phân vùng phát triển 3.000ha quế hữu cơ của tỉnh. Người dân còn được tạo thuận lợi trong tiếp cận các nguồn vốn chính sách ưu đãi tín dụng, “cầm tay chỉ việc” để áp dụng hiệu quả các giải pháp KHCN phù hợp...