Khai thác các tuyến xa bờ trên Vịnh Hạ Long

Các hành trình du lịch trên Vịnh Hạ Long thời gian qua có sự phát triển không đồng đều. Nếu như các hành trình gần đất liền thu hút lượng lớn khách, dẫn đến tình trạng quá tải cục bộ tại một số điểm đến thì những hành trình xa bờ vốn có tiềm năng không thua kém về vẻ đẹp cảnh quan, sự hoang sơ lại thưa vắng khách. Điều này xuất phát từ nhiều lý do.

Nhiều cảnh điểm hấp dẫn

Theo công bố gần đây nhất vào năm 2024, trên Vịnh Hạ Long có 8 hành trình tham quan, tăng 3 hành trình so với trước. Trong đó, 2 hành trình VHL1, VHL2 tương đối gần bờ, cũng tập trung nhiều hang động, cảnh điểm, bãi tắm đẹp vào bậc nhất nơi đây nên thu hút lượng khách du lịch lớn hơn cả. Hành trình VHL3, VHL4 xa bờ hơn, trước đây tập trung chủ yếu dòng khách nghỉ đêm là khách nước ngoài nhưng sau dịch Covid-19 cho tới giờ vẫn chưa thực sự phục hồi.

Hành trình VHL5, VHL6 nối với Cát Bà (Hải Phòng), hành trình VHL 7 tham quan toàn tuyến theo các hành trình VHL từ 1-4 chỉ dành cho du thuyền khám phá và hành trình VHL8 là tour tham quan ven bờ Vịnh Hạ Long. 3 hành trình sau là hành trình mới được công bố như đã kể trên.

Qua tìm hiểu được biết, các tuyến hành trình kết nối giữa 2 Vịnh Hạ Long và Lan Hạ của Hải Phòng hiện vẫn chưa vận hành chính thức, các bên đang xúc tiến công tác phối hợp để đưa vào hoạt động trong thời gian tới. Hai hành trình 7 và 8 dành cho loại phương tiện và đối tượng khách đặc thù. Như vậy, các hành trình 1, 2, 3, 4 vẫn là trọng điểm đón khách trên Vịnh Hạ Long.

Tuy nhiên, trong khi hành trình VHL1, 2 còn rơi vào quá tải trong những dịp cao điểm thì hành trình VHL3, 4 lại tương đối vắng vẻ, dù tập trung rất nhiều điểm du lịch/khu vực cảnh quan hoang sơ, yên bình, nhiều bãi cát đẹp, tùng áng, nhiều điểm có tiềm năng để phát triển các sản phẩm du lịch cao cấp. Cụ thể, hành trình VHL3 gồm các điểm đến: Trung tâm Văn hóa nổi Cửa Vạn - hang Tiên Ông - hồ Ba Hầm - đền Bà Men - Áng Dù - Rừng Trúc; hành trình VHL4 gồm các điểm: Hang Cỏ (Thiên Cảnh Sơn) - hang Thầy - hang Cạp La - Vông Viêng - khu sinh thái Tùng Áng - đảo Cống Đỏ - công viên Hòn Xếp.

Ở 2 tuyến này trong những năm qua đã phát triển một số sản phẩm du lịch văn hóa, sinh thái, du lịch cộng đồng độc đáo, như: Tham quan, trải nghiệm giá trị văn hóa độc đáo của cộng đồng ngư dân trên Vịnh Hạ Long tại khu vực Cửa Vạn và Vung Viêng; tìm hiểu, tham quan đền Bà Men, tham quan di chỉ khảo cổ động Mê Cung, khu trưng bày khảo cổ tại hang Tiên Ông - ngôi nhà của người tiền sử…

Cùng với đó là các sản phẩm trải nghiệm như tìm hiểu mô hình nuôi trai lấy ngọc, chế tác và bán trang sức ngọc trai tại khu vực vụng Tùng Sâu, Vông Viêng; ngồi thuyền nan ngắm cảnh tại các khu vực Ba Hang, hang Luồn, Cửa Vạn, Vông Viêng; trải nghiệm chèo kayak tại các khu vực Cửa Vạn, Vông Viêng, vụng Tùng Sâu, Hồ Động Tiên - hang Trinh Nữ, hang Cỏ, Cống Đỏ với hàng trăm kayak. Những trải nghiệm tưởng đơn giản này mang lại cho du khách cảm nhận rất đặc biệt đối với sóng nước, mây núi của di sản, có sức thu hút rất lớn.

Tháo gỡ những hạn chế, bất cập

Theo đánh giá của Ban Quản lý Vịnh Hạ Long thì 2 hành trình này chưa thu hút nhiều du khách do có vị trí nằm xa bờ, việc di chuyển mất nhiều thời gian. Đây là một lý do quan trọng khi mà các doanh nghiệp du lịch cân đối chi phí khi khai thác các tour du lịch trên vịnh. Bên cạnh đó còn những lý do khác nữa mà bất cập về điểm đến, sản phẩm không thể không nhắc đến, trong đó có sản phẩm trải nghiệm văn hóa làng chài của ngư dân trên Vịnh Hạ Long được triển khai tại khu vực Cửa Vạn.

Điểm nhấn nơi đây chính là Trung tâm văn hoá nổi Cửa Vạn và các nhà bè của ngư dân được bảo tồn sau khi di dời ngư dân lên định cư trên bờ. Các hoạt động tại đây cũng rất phong phú, du khách được nghe hát giao duyên, trải nghiệm chế tác các ngư cụ truyền thống, tham quan mô hình lớp học, nhà bè bảo tồn...

Tuy nhiên, do thời gian dài vận hành nhưng việc bảo dưỡng, nâng cấp không thường xuyên đã khiến Trung tâm văn hoá nổi Cửa Vạn bị xuống cấp nghiêm trọng, phải dừng khai thác lâu nay. Và khi mà việc sửa chữa của Trung tâm còn chưa triển khai thì cộng thêm tác động của cơn bão số 3 năm 2024, cơ sở hạ tầng nơi đây tiếp tục bị hư hỏng nặng thêm, một phần bị chìm, cộng với hệ thống nhà bè gần như bị chìm đắm hết.

Cùng với đó, nhiều điểm đến chỉ nằm trong tuyến chứ chưa thể khai thác hoặc khai thác tương đối hạn chế do cơ sở hạ tầng có nhiều bất cập. Cụ thể, đối với hang Cỏ, hệ thống điện chiếu sáng trong hang sơ sài, không đảm bảo mỹ quan, an toàn. Đường lên hang và xuống đi chung, lối đi hẹp gây ùn ứ, tắc đường trong những ngày có đông khách đến tham quan; bậc thang lên xuống hang được kè bằng đá hộc đã xuống cấp, trơn trượt, không đảm bảo an toàn cho khách. Bãi cát trước cửa hang chưa được công nhận là bãi tắm du lịch.

Nhiều điểm đến khác trên 2 tuyến thiếu kinh phí nên lâu nay chưa được đầu tư cơ sở hạ tầng để đón tiếp khách tham quan, như: Hồ Ba Hầm, đền Bà Men, áng Dù, rừng Trúc (thuộc Hành trình VHL3); hang Thầy, hang Cặp La, khu tùng áng Cống Đỏ (thuộc Hành trình VHL4).

Trong khi đó, theo thông tin từ Ban Quản lý Vịnh Hạ Long, thời gian qua, cũng đã có một số doanh nghiệp đề nghị được khai thác các bãi tắm, hang động trên Vịnh Hạ Long (các bãi tắm trên các tuyến hành trình VHL3, VHL 4; hang Trống, Trinh Nữ, hang Cỏ, hang Thầy) để phát triển các sản phẩm du lịch trải nghiệm bãi tắm, tiệc nhẹ trên bãi cát, biểu diễn nghệ thuật trong hang động. Tuy nhiên, do Ban chưa được giao đất, giao rừng đặc dụng nên chưa tổ chức được các hoạt động dịch vụ như đề nghị của các doanh nghiệp.

Như vậy, các trải nghiệm ngày càng ít đi, sản phẩm cũ không được duy trì, sản phẩm mới không có, thiết nghĩ mới là lý do chính khiến 2 tuyến hành trình này giảm sức hút đối với doanh nghiệp khai thác du lịch cũng như du khách.

Để giải quyết vấn đề này, đầu tháng 4 vừa qua, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long cũng đã chủ trì mời một số doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành khảo sát và xúc tiến du lịch tại hành trình tham quan VHL3, 4 trên Vịnh Hạ Long.

Qua đó, đại diện các doanh nghiệp lữ hành cho biết, mặc dù thường xuyên xây dựng các sản phẩm du lịch để tiếp thị khách du lịch đến Vịnh Hạ Long nhưng chủ yếu tập trung tiếp thị các sản phẩm du lịch thuộc hành trình tham quan VHL1, 2; hầu hết các doanh nghiệp chưa biết đến tiềm năng, tài nguyên du lịch hấp dẫn của hành trình VHL3, 4 trên Vịnh Hạ Long. Qua đó, các doanh nghiệp khẳng định sẽ tích cực trao đổi, vận động đối tác trong việc xây dựng và xúc tiến sản phẩm du lịch tại hành trình VHL3, 4 nhằm thu hút khách du lịch trong thời gian tới.

Đối với đề xuất kể trên của các doanh nghiệp, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã đề xuất UBND tỉnh giao cho đơn vị xây dựng Đề án phát triển các sản phẩm du lịch gắn với khai thác các bãi tắm, hang động để báo cáo tỉnh xem xét phê duyệt. Cùng với đó, đơn vị cũng đề xuất tỉnh về chủ trương cho nối thông tuyến Vịnh Lan Hạ với hành trình tham quan VHL3, 4 trên Vịnh Hạ Long và các hành trình tham quan vịnh Bái Tử Long.

Theo lý giải của đơn vị, hiện nay các tàu du lịch tại khu vực Vịnh Lan Hạ, Cát Bà (Hải Phòng) chỉ khai thác một luồng độc đạo theo lộ trình từ cảng Gia Luận chạy theo luồng quốc gia qua khu vực Trà Báu, khu vực Cửa Vạn để ra khu vực Ba Trái Đào, sau đó quay về điểm neo đậu ngủ đêm tại Trà Báu mà không có bất kỳ điểm dừng chân, tham quan nào cho du khách. Do đó, việc nối thông tuyến Vịnh Lan Hạ với hành trình tham quan VHL3, 4 trên Vịnh Hạ Long sẽ góp phần thúc đẩy cơ hội phát triển và thu hút khách du lịch đến các hành trình trên, góp phần kéo dài thời gian lưu trú của du khách, đồng thời giảm tải lượng khách tại hành trình tham quan VHL1, 2 trên Vịnh Hạ Long.