Đại hội XI (2011) của Đảng đã xác định ba khâu đột phá chiến lược, trong đó nêu rõ: “Phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao”. Nghị quyết cũng khẳng định: Việt Nam chỉ có thể đi tắt đón đầu sự phát triển trên thế giới trong thời kỳ hội nhập bằng cách đầu tư vào yếu tố con người. Quán triệt quan điểm chỉ đạo của Đảng, đặc biệt là tinh thần Nghị quyết Đại hội XI, Quảng Ninh đã tập trung phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao. Qua đó, đảm bảo nhu cầu nhân lực cho phát triển nhanh ở những ngành, lĩnh vực có lợi thế cạnh tranh để tỉnh phát triển bền vững và tích cực chủ động hội nhập quốc tế.

Với tư tưởng coi con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển xã hội, những năm qua, Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh luôn nhất quán quan điểm phát triển nguồn nhân lực chính là tạo đột phá chiến lược để phát triển kinh tế- xã hội tỉnh. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lần thứ XIII xác định 3 khâu đột phá, trong đó nhấn mạnh “Phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao là một đột phá chiến lược”. Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV cũng nhấn mạnh giải pháp “ tiếp tục thực hiện có hiệu quả ba đột phá chiến lược, trong đó, tạo môi trường thuận lợi thực sự để đào tạo và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức chuyên nghiệp, thái độ văn minh, lịch sự gắn với tăng cường kỷ cương công chức, đổi mới chế độ công chức, công vụ". Tại Đại hội lần thứ XV, Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh đã thống nhất định hướng phát triển, 3 khâu đột phá, 4 quan điểm giai đoạn 2020 - 2025. Trong đó, tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với tăng nhanh quy mô và nâng cao chất lượng dân số; đẩy nhanh tốc độ phát triển và hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược đồng bộ, hiện đại, bảo đảm liên thông tổng thể; xây dựng nền văn hóa giàu bản sắc Quảng Ninh gắn với thu hẹp nhanh khoảng cách giàu nghèo và chênh lệch vùng miền trong tỉnh.

Triển khai nghị quyết của các kỳ đại hội, tỉnh đã có nhiều giải pháp phát triển đồng bộ đội ngũ nhân lực với chất lượng cao, đủ mạnh ở mọi lĩnh vực, đặc biệt ưu tiên những lĩnh vực trọng điểm và có thế mạnh của tỉnh gắn với chuyển dịch cơ cấu lao động, hình thành đội ngũ nhân lực chất lượng cao theo chuẩn khu vực và từng bước tiến tới chuẩn quốc tế. Xây dựng được đội ngũ giáo viên có chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu về đào tạo nhân lực có trình độ cho tỉnh. Đồng thời, chú trọng việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và bảo đảm tăng trưởng kinh tế bền vững.

Quá trình thực hiện, Quảng Ninh đã cụ thể hóa 4 định hướng chiến lược của Đảng về phát triển nguồn nhân lực trong thời kỳ hội nhập phù hợp với điều kiện địa phương. Đó là: gắn phát triển nguồn nhân lực với việc đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế - xã hội; gắn việc phát triển nguồn nhân lực với quá trình dân chủ hóa, nhân văn hóa đời sống xã hội, khai thác có hiệu quả các giá trị văn hóa truyền thống và hiện đại; nâng cao chất lượng sử dụng đội ngũ cán bộ khoa học, công nghệ; có chiến lược phát triển con người trên cơ sở một hệ thống chính sách đồng bộ hướng tới con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển. Bằng việc giải quyết tốt các vấn đề này, tỉnh đã tạo được yếu tố nội sinh của nguồn nhân lực, tạo cơ sở bền vững cho phát triển và hội nhập. 

Cụ thể, để triển khai thực hiện công tác phát triển nhân lực, ngay trong nhiệm kỳ 2010-2015, Tỉnh ủy đã chỉ đạo UBND tỉnh ban hành Quyết định số 620/QĐ-UBND ngày 04/3/2013 thành lập Hội đồng phát triển nhân lực tỉnh giai đoạn 2013-2020; ban hành Nghị quyết số 15-NQ/TU ngày 9/6/2014 của Tỉnh ủy “Về đẩy mạnh cải cách hành chính và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”; Nghị quyết 19-NQ/TU ngày 3/3/2015 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh và Đề án 25 về “Đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng; thực hiện tinh giản bộ máy biên chế”. Ngày 30/9/2014, HĐND tỉnh cũng ban hành Nghị quyết số 163/NQ-HĐND thông qua Quy hoạch phát triển nhân lực tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, trong đó mục tiêu chung là xây dựng đội ngũ nhân lực tỉnh Quảng Ninh có quy mô, cơ cấu, chất lượng cao đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong điều kiện hội nhập và phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn từ năm 2020 đến 2030. Mới đây nhất, Tỉnh ủy đã ban hành Chương trình hành động số 21-CTr/TU ngày 05/2/2018 của của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh “Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII”, qua đó đã từng bước sắp xếp tinh gọn bộ máy, đội ngũ, tạo điều kiện để thực hiện chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.

Ngoài ra, tỉnh đã ban hành một số cơ chế, chính sách nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển nhân lực của tỉnh như: Chính sách khuyến khích, thúc đẩy xã hội hóa đối với các hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường, giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh; chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao về công tác tại trường Đại học Hạ Long; chính sách hỗ trợ, khuyến khích học tập đối với sinh viên học tại trường Đại học Hạ Long; ban hành một số chính sách ưu đãi đối với Trường THPT chuyên Hạ Long và công tác đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi quốc gia, khu vực, quốc tế từ năm học 2016-2017 đến hết năm học 2020-2021; hỗ trợ và tạo điều kiện đưa vào hoạt động Trường Quốc tế Singapore...

Trong đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, Quảng Ninh có định hướng cụ thể về đối tượng gắn với nhu cầu, nội dung đào tạo, bồi dưỡng, chú trọng khả năng vận dụng thực tiễn sau đào tạo (bồi dưỡng cho bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn, bản, khu phố và người hoạt động không chuyên trách cấp xã; cập nhật kiến thức cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã; tập huấn cho đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác chuyên môn như công nghệ, y tế, giáo dục, môi trường, nông nghiệp; bồi dưỡng ngoại ngữ (tiếng Anh, tiếng Trung) cho đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác du lịch, cán bộ địa phương biên giới.... Đồng thời, ưu tiên những ngành, nghề, lĩnh vực mà tỉnh cần đáp ứng nguồn nhân lực thực hiện mục tiêu đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng dịch vụ, du lịch, công nghiệp và hội nhập, như ngoại ngữ, du lịch, dịch vụ, cải cách hành chính, quản lý đô thị, tin học...

Bên cạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực hiện có, cùng với đổi mới trong công tác tuyển dụng, Quảng Ninh không ngừng cải thiện, nâng cao chất lượng môi trường làm việc, xây dựng chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao về làm việc tại các cơ quan của tỉnh. Sau hơn 4 năm thực hiện, tỉnh đã thu hút được 12 trường hợp nguồn nhân lực chất lượng cao vào làm việc tại Trường Đại học Hạ Long (10 tiến sĩ và 2 thạc sĩ); đồng thời thường xuyên phối hợp, mời các giảng viên là phó giáo sư, tiến sĩ đang công tác tại các trường đại học có uy tín về thỉnh giảng tại Trường Đại học Hạ Long (trung bình khoảng 40 phó giáo sư, tiến sĩ).

Tỉnh cũng đẩy mạnh liên kết vùng và hợp tác trong nước và quốc tế trong phát triển nguồn nhân lực. Trong đó, đã ký kết thỏa thuận hợp tác đào tạo với các trường Đại học hàng đầu Việt Nam và Quốc tế: như Đại học Kinh tế Quốc dân (ngày 29/01/2015); Đại học Quốc gia Hà Nội; Đại học Ngoại thương; đặc biệt là Trường Đại học Công nghệ Auckland New Zealand, nhằm liên kết đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh, tăng cường đào tạo đối với các ngành, lĩnh vực quản trị kinh doanh, tài chính, ngân hàng, kinh tế, luật kinh doanh, thương mại quốc tế, du lịch, chuyên gia về quản lý các khu kinh tế, khu công nghiệp, đào tạo trình độ sau đại học cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh, đào tạo giáo viên của Trường Đại học Hạ Long, đồng thời thu hút nhân tài cho chiến lược phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh đề ra.

Cùng với đó, công tác huy động nguồn lực và đầu tư phát triển cơ sở vật chất phục vụ đào tạo nhân lực cũng được Quảng Ninh chú trọng. Chỉ tính từ 2014-2019, tổng giá trị đầu tư từ ngân sách tỉnh cho lĩnh vực giáo dục và đào tạo là khoảng 806 tỷ đồng, chủ yếu dành cho việc hoàn thành xây dựng trường học đạt chuẩn (có cả xây mới một số trường). Đối với đầu tư cơ sở vật chất các cơ sở đào tạo nghề, giáo dục chuyên nghiệp: Từ năm 2014-2019, tỉnh đã phê duyệt 480.215 triệu đồng để thực hiện đầu tư cơ sở vật chất cho Trường Đại học Hạ Long giai đoạn I (2014-2018); phê duyệt 544.517 triệu đồng để thực hiện triển khai đầu tư xây dựng Trường Đại học Hạ Long giai đoạn II (2018-2025); bố trí 52.000 triệu đồng đối ứng xây dựng Trường Cao đẳng Nghề Việt - Hàn tại Quảng Ninh (tổng mức đầu tư 326 tỷ đồng; vốn ODA Hàn Quốc là 112 tỷ đồng)...

Ngoài nguồn vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước, tỉnh đã chủ động thu hút đầu tư vốn ngoài ngân sách từ các doanh nghiệp trong phát triển nguồn nhân lực như: Vận dụng tích cực, linh hoạt, sáng tạo có hiệu quả các mô hình hợp tác công tư (PPP) trong giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực và các cơ sở giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực trên địa bàn tỉnh, như tại một số địa phương: Chuyển đổi mô hình theo hình thức Đầu tư công- Quản lý tư (OM) một số trường phổ thông tại Uông Bí (Trường mầm non Hoa Mai Vàng), Tiên Yên, Móng Cái; lựa chọn nhà đầu tư thực hiện một số dự án theo mô hình công tư tại một số địa phương (Trường mầm non Lê Lợi, Trường mầm non thị trấn Trới, Trường Tiểu học Quảng La tại huyện Hoành Bồ), Tập đoàn Him Lam đã hỗ trợ đầu tư xây mới cơ sở vật chất Trường PTDT Nội trú Tiên Yên; thu hút đầu tư từ các tập đoàn lớn, có uy tín trong giáo dục và đào tạo: Thành lập và đầu tư xây dựng phân hiệu Trường Cao đẳng nghề Vinacomin tại thành phố Móng Cái; Trường Mẫu giáo Quốc tế (KIK) và trường Quốc tế Singapore (SIS) tại thành phố Hạ Long (Tập đoàn KinderWorld (Singapore) đầu tư); Trường UK Academy tại thành phố Hạ Long (Tập đoàn Vingroup đầu tư); hiện nay Tập đoàn FLC đang triển khai việc thành lập Trường đại học FLC tại thành phố Hạ Long.

Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lần thứ XV tổ chức vào tháng 9/2020,  đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, đã khẳng định: Trong nhiệm kỳ 2015-2020, Quảng Ninh đã kiên trì, chủ động và sáng tạo thực hiện ba đột phá chiến lược, có trọng tâm, trọng điểm, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là hạ tầng giao thông, đô thị được đầu tư tương đối đồng bộ. Đã huy động được nguồn lực đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP), “lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư”, tạo bước đột phá trong phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, trọng tâm là kết cấu hạ tầng giao thông, thúc đẩy liên kết vùng. Với tỷ lệ đô thị hóa cao, nguồn nhân lực có chất lượng gắn với chuyển dịch cơ cấu lao động, Quảng Ninh có tiền đề căn bản và động lực quan trọng để phấn đấu trở thành tỉnh công nghiệp phát triển hiện đại vào năm 2030.

Để có được sự ghi nhận này, Quảng Ninh đã dành sự quan tâm đặc biệt đến phát triển nguồn nhân lực. Các cấp uỷ đảng, chính quyền đều nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của công tác phát triển nguồn nhân lực, từ đó có sự quan tâm đúng mức, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và đầu tư nguồn lực tài chính phù hợp cho nhiệm vụ này. Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cũng đã xác định phát triển nguồn nhân lực là trách nhiệm của chính cơ quan, đơn vị và từng cá nhân nên thấy rõ trách nhiệm, nghĩa vụ trong thực thi công vụ. Từ đó nỗ lực nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng thực hiện công vụ, kiến thức hành chính, chủ động và tích cực trong công việc.

Trong những năm qua, nhờ có sự quan tâm bằng các cơ chế, chính sách nên tỉnh Quảng Ninh đã chủ động phát triển nguồn nhân lực gắn với chuyển dịch cơ cấu lao động theo định hướng, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Chất lượng dân số của Quảng Ninh ngày càng được cải thiện cả về thể chất và tinh thần. Trình độ học vấn, chuyên môn kỹ thuật của lực lượng lao động tiếp tục được nâng cao. Đa số cán bộ, công chức, viên chức được đào tạo cả về chuyên môn, lý luận, quản lý nhà nước, quản lý kinh tế; có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, từng bước trưởng thành, tiến bộ về trình độ, nhận thức, năng lực thực tiễn, phương pháp, tác phong, lề lối làm việc. Nguồn nhân lực của tỉnh cơ bản duy trì được tốc độ phát triển hợp lý về số lượng, chú trọng về chất lượng và tạo việc làm. Đến nay, quy mô nguồn nhân lực của tỉnh có trên 780.000 người (tăng 8,2% so với năm 2015). Chất lượng nguồn nhân lực được nâng lên rõ rệt, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 85%, trong đó lao động có bằng cấp, chứng chỉ đạt 45,5% (tăng 8,9% so với năm 2015). Cơ cấu lao động hiện chuyển dịch tích cực theo đúng định hướng chuyển đổi mô hình tăng trưởng, đó là: Khu vực nông nghiệp 23,8%; công nghiệp, xây dựng 31%; dịch vụ 45,2%... Qua đó, đảm bảo nhu cầu nhân lực cho phát triển nhanh ở những ngành, lĩnh vực có lợi thế cạnh tranh để tỉnh Quảng Ninh phát triển bền vững và tích cực chủ động hội nhập quốc tế.

Bài: Bảo Bình
Trình bày: Tất Đạt