5 loại thực phẩm người bệnh gan nhiễm mỡ cần tránh để bảo vệ sức khỏe gan

Để bảo vệ sức khỏe gan, người bệnh gan nhiễm mỡ cần tránh một số thực phẩm không tốt cho gan. Thay đổi chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp cải thiện tình trạng bệnh. Tìm hiểu 5 nhóm thực phẩm nên hạn chế để giữ cho gan luôn khỏe mạnh.

Khi chức năng gan bị suy giảm do tích tụ mỡ, hay còn gọi là bệnh gan nhiễm mỡ, việc điều chỉnh chế độ ăn uống trở nên cực kỳ cần thiết. Một chế độ ăn uống cân bằng, khoa học nói chung là điều quan trọng để giữ cho gan luôn ở trạng thái tốt nhất, giúp bảo vệ gan.

Theo Hội Gan mật Việt Nam, thay đổi lối sống, đặc biệt là chế độ dinh dưỡng, là phương pháp đầu tiên và hiệu quả nhất để cải thiện tình trạng này. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chỉ cần giảm 7% cân nặng sẽ thay đổi tích cực và đáng kể thành phần chất béo của gan.

Theo PGS.TS. Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, dinh dưỡng có vai trò quan trọng giúp nuôi dưỡng gan khỏe mạnh, ngăn ngừa các bệnh lý tại gan như gan nhiễm mỡ. Theo đó, cần tiêu thụ những thực phẩm phù hợp và tránh những thực phẩm có thể gây tổn thương gan.

Dưới đây là 5 nhóm thực phẩm người bệnh gan nhiễm mỡ cần hạn chế để bảo vệ sức khỏe gan.

1. Thực phẩm chế biến sẵn

Các loại thực phẩm chế biến sẵn như đồ ăn nhẹ đóng gói, bánh quy, thức ăn nhanh và đồ ăn làm sẵn thường chứa nhiều chất béo không lành mạnh, đường bổ sung và các chất phụ gia nhân tạo. Việc tiêu thụ thường xuyên những thực phẩm này sẽ tạo gánh nặng lớn lên gan. Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa trong thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng tích tụ mỡ xung quanh gan, cũng như tích tụ mảng bám trong động mạch, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Thay vì chọn khoai tây chiên hay bánh nướng, hãy thử những món ăn nhẹ lành mạnh hơn như một quả táo, một ít hạt khô hoặc rau củ tươi cùng sốt hummus.

2. Đồ uống và thực phẩm chứa nhiều đường

Đường, đặc biệt là đường fructose, là một trong những "kẻ thù" lớn nhất của gan. Gan có nhiệm vụ chuyển hóa đường thành chất béo. Khi bạn ăn quá nhiều đường, gan sẽ sản xuất một lượng lớn chất béo, khiến chúng tích tụ lại trong gan, dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ.

Các loại đồ uống có đường như nước ngọt, nước tăng lực hay thậm chí là nước ép trái cây đóng hộp có thể chứa một lượng lớn xi-rô ngô có hàm lượng fructose cao. Nghiên cứu cho thấy, xi-rô ngô hàm lượng fructose cao có liên quan đến sự tích tụ và lưu trữ chất béo cao trong gan, làm trầm trọng thêm tình trạng viêm và là tác nhân chính gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.

Tương tự, việc ăn quá nhiều đồ ngọt như kẹo, bánh cũng gây hại cho gan. Bởi vì một phần chức năng của gan là chuyển hóa đường thành chất béo. Nếu bạn ăn quá nhiều, gan sẽ sản xuất quá nhiều chất béo, khiến chất béo tích tụ ở những nơi không cần thiết. Về lâu dài, bạn có nguy cơ mắc phải một số bệnh như bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD).

Tiêu thụ đường tinh luyện sẽ kích hoạt nhiều con đường đẩy bệnh gan nhiễm mỡ từ việc tăng khả năng kháng insulin ở mô mỡ, làm tăng lượng đường trong máu, gây viêm, tạo ra môi trường đường ruột tiêu cực.

3. Carbohydrate tinh chế

Carbohydrate tinh chế có trong bánh mì trắng, gạo trắng, mì ống trắng và nhiều loại bột mì khác thường thiếu chất xơ và vitamin. Việc tiêu thụ các loại thực phẩm này có thể làm tăng lượng đường trong máu, dẫn đến tình trạng kháng insulin và làm trầm trọng thêm bệnh gan nhiễm mỡ.

Nên thay thế carbohydrate tinh chế bằng carbohydrate phức hợp như gạo lứt, bánh mì ngũ cốc nguyên hạt và yến mạch để cung cấp năng lượng ổn định hơn cũng như hỗ trợ chức năng gan.

4. Người bệnh gan nhiễm mỡ cần kiêng uống rượu bia

Rượu là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương gan. Khi uống rượu, gan phải làm việc vất vả để lọc chất độc, làm gián đoạn các chức năng bình thường của nó. Uống quá nhiều rượu là một trong những nguyên nhân chính gây tổn thương gan, lâu dài có thể dẫn đến các tình trạng như viêm gan hoặc xơ gan.

Theo các chuyên gia, ngay cả việc uống quá chén một vài lần cũng có thể gây hại. Người bệnh gan nhiễm mỡ được khuyến cáo nên hạn chế hoặc kiêng hoàn toàn rượu bia tùy theo mức độ bệnh.

Cố gắng hạn chế bản thân ở mức 1 ly mỗi ngày với phụ nữ hoặc 2 ly mỗi ngày nếu là nam giới. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ về rượu bia và sức khỏe gan của bạn. Tùy thuộc vào tình trạng gan, bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên hoặc có thể đề nghị bạn bỏ rượu hoàn toàn.

5. Chất béo không lành mạnh

Một số loại thực phẩm chứa chất béo không lành mạnh như chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Các món ăn như gà rán, khoai tây chiên, hay một số loại kem cà phê không sữa (Coffee-mate Creamer) có thể chứa những loại chất béo này.

Nghiên cứu cho thấy, tiêu thụ hơn 7% lượng chất béo bão hòa tiêu thụ hàng ngày không chỉ làm tăng tích tụ mỡ quanh gan (điều bạn đang cố gắng tránh) mà còn tích tụ mảng bám trong động mạch, làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Chất béo chuyển hóa (trans fat) đặc biệt nguy hiểm vì chúng làm tăng stress oxy hóa và tình trạng viêm, thúc đẩy tích tụ mỡ trong gan. Khi mua thực phẩm, hãy chú ý đọc nhãn thành phần và tránh những sản phẩm có ghi "dầu hydro hóa" hoặc "dầu hydro hóa một phần".