Từ một tỉnh công nghiệp - khai thác than là chủ yếu, Quảng Ninh hôm nay đang từng bước vươn lên với diện mạo đô thị ngày càng hiện đại, khang trang. Những tuyến phố được chỉnh trang sạch đẹp, những khu đô thị mới đồng bộ tiện ích, cùng nếp sống cộng đồng văn minh đang dần hình thành, tạo nên sức hút cho một vùng đất năng động bên bờ di sản. Đó cũng là nền tảng để Quảng Ninh hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và trở thành địa phương đi đầu trong xây dựng đô thị hiện đại, đáng sống.

Cùng với sự phát triển chung của Quảng Ninh, nhiều phường, khu đô thị trên địa bàn tỉnh ngày nay đã trở thành nơi an cư lý tưởng, hội tụ đủ yếu tố hiện đại, văn minh và gắn bó mật thiết với cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ của di sản. Không chỉ là nơi làm việc, học tập, những không gian đô thị này còn mang đến môi trường sống tiện nghi, giàu bản sắc để mỗi người dân cảm nhận rõ sự đổi thay từng ngày của quê hương. Trong bức tranh ấy, phường Hạ Long - địa phương nằm ở vị trí trung tâm, gắn liền với di sản vịnh Hạ Long nổi lên như một điểm nhấn tiêu biểu, nơi sự đổi thay của hạ tầng đô thị gắn liền với chất lượng sống của cộng đồng dân cư.

Những năm gần đây, diện mạo phường thay đổi rõ nét với hàng loạt dự án chỉnh trang. Các tuyến phố trung tâm được mở rộng, lát đá vỉa hè, trồng cây xanh đồng bộ. Tuyến đường bao biển uốn lượn ôm trọn bờ vịnh không chỉ là công trình hạ tầng chiến lược mà còn mở ra trục không gian đô thị hiện đại, kết nối hàng loạt công trình quy mô như Quảng trường 30/10, Cung Quy hoạch - Hội chợ - Triển lãm, Bảo tàng - Thư viện Quảng Ninh… Tất cả tạo nên một diện mạo trung tâm hành chính - văn hóa khang trang, hiện đại ngay bên bờ di sản.

Không chỉ hiện đại về hạ tầng, phường Hạ Long còn là trung tâm chính trị - văn hóa của tỉnh. Đây là nơi tập trung nhiều cơ quan hành chính quan trọng, tạo nên trung tâm điều hành, quản lý sôi động. Song song với đó, hệ thống hạ tầng xã hội cũng được đầu tư mạnh mẽ: nhiều trường học, cơ sở y tế, trung tâm hành chính được xây mới, hiện đại hóa, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân. Các công trình này không chỉ nâng cao chất lượng giáo dục, chăm sóc sức khỏe, phục vụ hành chính, mà còn góp phần hoàn thiện diện mạo một đô thị văn minh, tiện ích. Nhờ vậy, đời sống của người dân địa phương được bảo đảm đầy đủ hơn, đồng thời tạo sức hút cho cộng đồng dân cư và lực lượng lao động đến làm việc, sinh sống lâu dài.

Cùng với hệ thống hạ tầng xã hội được đầu tư đồng bộ, các khu dân cư trên địa bàn phường cũng được quy hoạch gắn với công viên, vườn hoa, quảng trường nhỏ, tạo sự cân bằng trong môi trường sống đô thị. Đặc biệt, sự xuất hiện của các khu đô thị mới như Monbay đã góp phần thay đổi diện mạo khu trung tâm với hệ thống nhà ở hiện đại, đồng bộ hạ tầng, đi kèm các tiện ích sinh hoạt, vui chơi cho cư dân. Sự phát triển này không chỉ đáp ứng nhu cầu về chỗ ở mà còn tạo nên một không gian đô thị ngày càng hoàn thiện, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân địa phương.

Hoạt động dịch vụ - thương mại tại phường Hạ Long cũng phát triển mạnh. Hệ thống nhà hàng, khách sạn, cửa hàng tiện ích, trung tâm thương mại đa dạng tạo ra sự thuận tiện trong sinh hoạt hàng ngày. Vừa là nơi tập trung du khách, vừa là địa bàn cư dân sinh sống lâu dài, phường Hạ Long đã hình thành sự hòa quyện giữa tính năng động của kinh tế du lịch với sự bền vững của đời sống đô thị.

Khu đô thị Monbay góp phần thay đổi diện mạo trung tâm phường Hạ Long.

Nếu phường Hạ Long được xem là trung tâm hành chính – văn hóa của tỉnh, thì phường Bãi Cháy lại mang dấu ấn riêng với vai trò trung tâm du lịch, dịch vụ. Nhiều năm nay, Bãi Cháy là khu vực trọng điểm du lịch với kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại bậc nhất của Quảng Ninh. Phường sở hữu hệ thống giao thông kết nối vùng đồng bộ và hiện đại như cầu Bãi Cháy, trục đường Hạ Long - Cái Dăm - Hùng Thắng; hệ thống cảng biển, cảng tàu khách quốc tế và cáp treo băng qua vịnh Cửa Lục.

Với quy mô và vị trí trọng yếu, Bãi Cháy đã thu hút sự đầu tư mạnh mẽ của nhiều tập đoàn lớn như Geleximco, Sun Group, BIM Group… cùng chuỗi khách sạn 5 sao, khu vui chơi Sun World, Resort Vinpearl Hạ Long, trung tâm thương mại v.v. Các tổ hợp dự án vui chơi, nghỉ dưỡng, thương mại quy mô đang ngày càng góp phần biến nơi đây trở thành trung tâm đô thị hiện đại, sôi động.

Đáng chú ý, song song với hạ tầng, phường còn chú trọng xây dựng nếp sống văn minh đô thị, trong đó nổi bật là công tác quản lý trật tự đô thị, giữ gìn vệ sinh môi trường, xây dựng không gian du lịch xanh - sạch - đẹp và coi đây là yếu tố quyết định để nâng cao chất lượng dịch vụ, tạo dấu ấn khác biệt trong mắt du khách. Mục tiêu là từng bước xây dựng Bãi Cháy trở thành một đô thị du lịch trọng điểm, nơi hội tụ hạ tầng hiện đại gắn với nếp sống văn minh.

Ông Nguyễn Thanh Tùng, Phó Chủ tịch UBND phường Bãi Cháy, cho biết: Để hiện thực hóa mục tiêu ấy, công tác quản lý trật tự đô thị luôn được Bãi Cháy đặt lên hàng đầu. Trên các tuyến phố du lịch như Vườn Đào, khu vực bãi tắm trung tâm, chợ đêm hay phố đi bộ, lực lượng chức năng thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở, xử lý tình trạng lấn chiếm vỉa hè, lòng đường, kinh doanh không đúng quy định. Chỉ trong một thời gian ngắn, hàng trăm trường hợp vi phạm đã được giải quyết, nhiều hộ kinh doanh tự giác sắp xếp lại hàng quán theo hướng gọn gàng, văn minh. Nhờ vậy, bộ mặt đô thị ngày càng thông thoáng, tạo ấn tượng tốt đẹp hơn cho du khách khi đến với địa phương.

Song song với quản lý trật tự, vệ sinh môi trường cũng được phường đặc biệt quan tâm. Là địa bàn đón lượng khách du lịch lớn mỗi ngày, khối lượng rác thải phát sinh tại các tuyến phố và bãi biển rất lớn. Chính quyền phường đã phối hợp chặt chẽ với đơn vị môi trường để tổ chức thu gom, vận chuyển kịp thời; đồng thời huy động đoàn thể, tổ dân phố tham gia các đợt ra quân làm sạch bờ biển, đường phố. Những bãi cát trắng, những tuyến phố xanh – sạch – đẹp không chỉ tạo không gian thân thiện, an toàn cho du khách, mà còn hình thành thói quen ứng xử văn minh của cộng đồng cư dân địa phương.

Một điểm nhấn trong xây dựng văn minh đô thị ở Bãi Cháy là việc kiểm soát hoạt động du lịch, dịch vụ. Các lực lượng chức năng thường xuyên tổ chức kiểm tra việc niêm yết giá, bán đúng giá, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm tại các cơ sở lưu trú, nhà hàng, chợ đêm. Việc này không chỉ ngăn chặn tình trạng chặt chém, gây bức xúc mà còn giúp từng bước hình thành văn hóa kinh doanh chuyên nghiệp. Chính quyền phường cũng chú trọng tuyên truyền, vận động các hộ kinh doanh thay đổi tác phong phục vụ, ứng xử thân thiện, coi đó là cách giữ gìn thương hiệu du lịch bền vững.

Đoàn kiểm tra liên ngành phường Bãi Cháy tổ chức kiểm tra hoạt động kinh doanh tại các nhà hàng trên địa bàn.

Đáng chú ý, nhiều phong trào tự quản, tự giám sát của người dân cũng lan tỏa rộng rãi. Các tổ dân phố duy trì mô hình “Đoạn đường tự quản sáng – xanh – sạch – đẹp”; đoàn viên, thanh niên thường xuyên tham gia nhặt rác, bóc xóa quảng cáo rao vặt; các hội, đoàn thể tổ chức tuyên truyền du khách giữ gìn trật tự, vệ sinh nơi công cộng. Chính sự đồng hành của cộng đồng đã tạo nên sức mạnh lan tỏa, để xây dựng văn minh đô thị không chỉ là khẩu hiệu của chính quyền mà trở thành ý thức, hành động thường xuyên của mỗi người dân.

Có thể thấy, sự phát triển mạnh mẽ của hạ tầng cùng quyết tâm xây dựng nếp sống văn minh đô thị đã tạo cho Bãi Cháy một diện mạo riêng: Hiện đại, sôi động mà vẫn xanh - sạch - đẹp. Mỗi du khách đến đây không chỉ bị cuốn hút bởi cảnh quan, dịch vụ mà còn ấn tượng với trật tự, môi trường và cách ứng xử văn minh. Đây chính là nền tảng quan trọng để Bãi Cháy từng bước trở thành trung tâm du lịch - dịch vụ hiện đại, văn minh, góp phần cùng với phường Hạ Long và nhiều địa phương khác trong tỉnh xây dựng nên những đô thị đáng sống giữa miền di sản.

Quảng Ninh hiện sở hữu hệ thống đô thị phát triển nhanh, phân bố chủ yếu dọc các trục giao thông huyết mạch, tập trung nhiều ở khu vực ven biển và gắn với những vùng động lực về du lịch, dịch vụ, công nghiệp và cửa khẩu. Trong giai đoạn 2020–2025, công tác quy hoạch xây dựng và phát triển đô thị đã đạt nhiều dấu ấn quan trọng, đưa tỷ lệ đô thị hóa toàn tỉnh lên tới 75%, thuộc nhóm cao cả nước.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng, nhiệm kỳ qua, tỉnh đã cơ bản hoàn tất quy hoạch tỉnh, quy hoạch vùng huyện, cùng với quy hoạch chung của toàn bộ hệ thống đô thị từ thành phố, thị xã đến thị trấn. Tỷ lệ phủ kín quy hoạch phân khu tại các thành phố, thị xã đạt trên 90%, vượt xa mức trung bình chung của cả nước. Các đồ án quy hoạch sau khi được phê duyệt không chỉ bảo đảm về chất lượng và đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước, mà còn tạo ra sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư. Điểm đáng chú ý là quy hoạch giai đoạn này không đơn thuần tập trung vào kỹ thuật xây dựng, mà đã chuyển hướng mạnh mẽ sang chỉnh trang, nâng cấp đô thị, nhấn mạnh yếu tố thẩm mỹ, sự thân thiện với môi trường và đặc biệt là tính gắn kết trong đời sống cộng đồng.

Trên nền tảng đó, tỉnh xác định ưu tiên nguồn lực lớn cho phát triển kết cấu hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông và hạ tầng đô thị. Hàng nghìn tỷ đồng đã được huy động để triển khai các công trình trọng điểm, tạo ra bước đột phá về liên kết vùng và phát triển kinh tế - xã hội. Hệ thống giao thông chiến lược với những dự án quy mô như Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, Cảng tàu khách quốc tế Hòn Gai, các tuyến cao tốc Hạ Long – Vân Đồn, Hạ Long – Hải Phòng kết nối với cao tốc Hà Nội – Hải Phòng đã hoàn thành, góp phần đưa Quảng Ninh trở thành cửa ngõ quan trọng của vùng kinh tế phía Bắc.

Không chỉ chú trọng công trình lớn, Quảng Ninh cũng quan tâm đồng bộ đến hạ tầng địa phương. Chỉ trong 5 năm, tỉnh đã hoàn thành, đưa vào khai thác hơn 825km đường bộ, gần 50km đường tỉnh và 681km đường huyện, xã. Bên cạnh đó, hơn 384km đường tỉnh, huyện, xã tiếp tục được cải tạo, nâng cấp, giúp mạng lưới giao thông ngày càng đồng bộ, đáp ứng nhu cầu phát triển.

Một điểm nhấn khác trong giai đoạn này là công tác chỉnh trang đô thị theo hướng nhân văn, lấy con người làm trung tâm. Các địa phương đẩy mạnh xây dựng công viên, không gian sinh hoạt cộng đồng, cây xanh trong các khu dân cư, đồng thời cải tạo hệ thống thoát nước, phòng chống ngập úng, xử lý môi trường ở những khu vực cũ. Nhiều không gian công cộng mới đã được hình thành từ việc cải tạo các tuyến mương thoát nước, vừa tiết kiệm diện tích, vừa nâng cao chất lượng môi trường sống.

Hạ tầng đô thị phường Móng Cái 1 được chỉnh trang, tu bổ thường xuyên.

Đặc biệt, việc lập, thẩm định và phê duyệt các dự án trong giai đoạn này được thực hiện nghiêm túc, bài bản. Ngành Xây dựng tỉnh đã thẩm định trên 1.200 hồ sơ công trình dân dụng, giao thông và hạ tầng kỹ thuật, bảo đảm sự đồng bộ và đúng định hướng phát triển xanh – sạch – đẹp. Nhờ đó, nhiều khu vực vốn tồn tại điểm đen giao thông, tình trạng ngập úng kéo dài đã được xử lý dứt điểm. Hơn 4.800 vị trí đường ngang được lắp gờ giảm tốc, vừa nâng cao an toàn, vừa làm đẹp cảnh quan đô thị.

Kết quả trên cho thấy, giai đoạn 2020–2025 đã trở thành thời kỳ bản lề, tạo ra diện mạo mới cho đô thị Quảng Ninh: Hiện đại, đồng bộ, hài hòa giữa hạ tầng kỹ thuật và yếu tố con người, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và khẳng định vị thế tỉnh đi đầu trong phát triển đô thị vùng Đông Bắc. Với khát vọng vươn lên mạnh mẽ, Quảng Ninh đang đặt ra mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030 và đến năm 2045 sẽ là một trong những đầu tàu kinh tế quan trọng của cả nước - giàu mạnh, văn minh, hiện đại và hạnh phúc.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, tỉnh xác định tạo đột phá trong thu hút đầu tư, huy động tối đa các nguồn lực để phát triển hệ thống hạ tầng đồng bộ, hiện đại từ giao thông chiến lược, cảng biển, năng lượng, khoa học công nghệ đến hạ tầng đô thị, nông nghiệp và xã hội. Song song với đó, Quảng Ninh chú trọng xã hội hóa các dịch vụ công, đặc biệt trong y tế, giáo dục, văn hóa - thể thao, bảo đảm đời sống người dân được nâng cao. Tỉnh cũng kiên quyết tháo gỡ vướng mắc cho các dự án, khơi thông nguồn lực trong dân cư, gắn kết phát triển không gian đô thị với quy hoạch hành chính mới.

Về hạ tầng đô thị, Quảng Ninh định hướng xây dựng chuỗi đô thị thông minh, văn minh, hiện đại, thích ứng biến đổi khí hậu; phát triển khu vực phía Bắc vịnh Cửa Lục theo mô hình đa cực, đồng thời nâng cấp hạ tầng các khu đô thị hiện hữu, tạo nên diện mạo mới đồng bộ và bền vững cho vùng đất mỏ trong kỷ nguyên phát triển mới.

Người dân phường Hạ Long tận hưởng không gian sống trong lành, tiện ích.

Từ những bước đi bền bỉ trong quy hoạch, đầu tư hạ tầng đến việc kiến tạo nếp sống đô thị văn minh, Quảng Ninh đã và đang khẳng định vị thế tiên phong trong phát triển đô thị vùng Đông Bắc. Những thành tựu giai đoạn vừa qua không chỉ tạo dựng diện mạo mới, mà còn mở ra nền tảng vững chắc để tỉnh tự tin bước vào chặng đường phía trước. Với tầm nhìn chiến lược, khát vọng vươn lên và sự đồng thuận của cả hệ thống chính trị cùng người dân, Quảng Ninh đang từng ngày tiến gần hơn tới mục tiêu xây dựng những đô thị hiện đại, thông minh, đáng sống để vùng đất mỏ không chỉ giàu có về kinh tế, mà còn là nơi hội tụ của hạnh phúc, văn minh và phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.