“Thành công đến từ trí tuệ và ý chí bền bỉ”

Đầu tháng 8 vừa qua, ngành Giáo dục Quảng Ninh đã ghi thêm dấu ấn tự hào khi em Ninh Quang Thắng, học sinh Trường THPT Chuyên Hạ Long, đã mang về tấm Huy chương Đồng danh giá từ Kỳ thi Olympic Tin học Quốc tế (IOI) lần thứ 37. Thành tích của Ninh Quang Thắng không chỉ là kết quả của nỗ lực, quyết tâm từ phía em, mà còn có sự quan tâm, đồng hành tận tâm của gia đình, thầy cô và nhà trường.

Nhân dịp năm học mới 2025-2026, phóng viên Báo và Phát thanh, Truyền hình Quảng Ninh có cuộc trò chuyện với thầy giáo Hà Đại Tôn (SN 1983), Tổ phó chuyên môn Tổ Toán - Tin, giáo viên chủ nhiệm của em Ninh Quang Thắng, để lắng nghe những chia sẻ của thầy về quá trình dạy học, hành trình đồng hành cùng học trò, cũng như tình cảm gắn bó với mái trường THPT Chuyên Hạ Long.

- Những ngày qua, có lẽ thầy và trò đều vẫn chưa hết xúc động, tự hào với thành tích ấn tượng tại Kỳ thi Olympic Tin học quốc tế. Thầy có thể chia sẻ cảm xúc của mình? + Tấm Huy chương Đồng từ Kỳ thi Olympic Tin học Quốc tế (IOI) lần thứ 37 của Ninh Quang Thắng cũng là lần thứ ba trong lịch sử Quảng Ninh có học sinh ghi danh tại một kỳ thi Olympic quốc tế. Vì vậy, đây là niềm vui, niềm tự hào vô cùng to lớn không chỉ với riêng Quang Thắng mà còn với gia đình em, thầy cô, tập thể Trường THPT Chuyên Hạ Long và ngành Giáo dục tỉnh Quảng Ninh. Vượt qua 331 thí sinh xuất sắc đến từ 84 quốc gia và vùng lãnh thổ, Quang Thắng đã chứng minh được năng lực, bản lĩnh cùng sự nỗ lực bền bỉ của mình. Được trực tiếp đồng hành cùng em trong gần 2 tuần diễn ra kỳ thi tại Bolivia, tôi cũng trải qua những cung bậc cảm xúc khó quên, từ hồi hộp, lo lắng đến vỡ òa trong hạnh phúc khi Thắng đã có cú “lội ngược dòng” đầy ngoạn mục. Trong ngày thi đầu tiên, có lẽ do tâm lý chưa thật sự ổn định nên em chưa thể hiện đúng với phong độ vốn có. Tôi đã cố gắng động viên, khích lệ tinh thần để Thắng lấy lại sự tự tin. Và thật may mắn, sang ngày thi thứ hai cũng là ngày thi quyết định, Thắng đã thi đấu với tinh thần tập trung cao độ, phát huy tối đa năng lực, xử lý tốt các bài thi khó và bứt phá mạnh mẽ để lọt vào tốp đầu trong nhóm thí sinh giành Huy chương Đồng. Thành tích này thực sự là phần thưởng xứng đáng cho nghị lực, quyết tâm và khát khao chinh phục đỉnh cao tri thức của em.

-  Trong quá trình bồi dưỡng đội tuyển, thầy đánh giá đâu là yếu tố quan trọng giúp các em học sinh có thể chinh phục đấu trường quốc tế?

+ Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi là một nhiệm vụ quan trọng của nhà trường, đòi hỏi rất nhiều tâm huyết và nỗ lực từ cả thầy và trò. Muốn đạt được hiệu quả, trước hết cần phát hiện những học sinh có năng khiếu nổi trội, tư duy tốt và ý thức học tập nghiêm túc. Nhưng để đi xa và chinh phục được các đấu trường quốc tế, chỉ có sự thông minh thôi thì chưa đủ. Các em cần có niềm say mê thực sự, cùng với đó là ý chí kiên trì, bền bỉ, tinh thần không ngại khó, không bỏ cuộc trước thử thách.

Chính vì vậy, mục tiêu giáo dục mà tôi luôn hướng tới không chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức, mà quan trọng hơn là khơi dậy niềm hứng thú, tạo động lực và định hướng đúng để học sinh phát huy khả năng tự học, tự nghiên cứu, bền bỉ rèn luyện từng ngày. Có như vậy, các em mới đủ bản lĩnh vượt qua những thử thách khắc nghiệt của các kỳ thi và gặt hái được thành công.

- Thầy có thể chia sẻ một vài kỷ niệm đặc biệt, hay khó khăn mà thầy trò đã cùng nhau vượt qua trong hành trình học tập?

+ Có thể nói, giữa tôi và em Ninh Quang Thắng có một cái duyên đặc biệt. Tôi biết đến Thắng từ năm lớp 8, khi em tham gia Hội thi Tin học trẻ cấp tỉnh và giành giải nhất. Năm đó, tôi được mời tham gia với tư cách giám khảo và thực sự ấn tượng với năng lực nổi trội của em. Nhận thấy Thắng có tố chất gần như “thiên bẩm” về tin học, tôi đã chủ động liên lạc với gia đình và bắt đầu kèm cặp em hoàn toàn miễn phí sau cuộc thi.

Thời điểm ấy, Thắng vẫn đang học ở phường Mạo Khê, sau đó dịch Covid-19 bùng phát, nên hai thầy trò chỉ có thể dạy và học trực tuyến. Tôi giao bài tập, định hướng phương pháp, còn Thắng thì luôn chủ động, nỗ lực hoàn thành. Nhờ vậy, em tiến bộ rất nhanh. Đến cuối lớp 9, khi Thắng thi đỗ vào lớp chuyên Tin của Trường THPT Chuyên Hạ Long, tôi lại có cơ duyên được nhà trường phân công làm giáo viên chủ nhiệm lớp em. Từ đó, hành trình đồng hành giữa hai thầy trò càng thêm gắn bó, trải qua nhiều kỳ thi học sinh giỏi các cấp. Có những giai đoạn ôn luyện, hai thầy trò gần như “ăn cùng, ngủ cùng, học cùng”, sát cánh với nhau từng giờ.

Quá trình học tập, thi cử không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Năm lớp 11, tuy đạt giải nhì Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia THPT song Thắng không lọt vào vòng tuyển chọn đội tuyển quốc gia tham dự kỳ thi quốc tế như mục tiêu đặt ra, Thắng rất buồn nhưng thay vì bỏ cuộc, hai thầy trò đã cùng ngồi lại, phân tích, động viên và quyết tâm bắt đầu lại từ đầu. 

Chính sự kiên trì, quyết tâm không lùi bước ấy, đến năm lớp 12, Thắng đã chinh phục cột mốc quan trọng đầu tiên trên đấu trường quốc tế khi giành Huy chương Đồng Olympic Tin học Châu Á - Thái Bình Dương. Sau kỳ thi đó, em được lựa chọn vào đội tuyển quốc gia ôn luyện cho kỳ thi quốc tế và tiếp tục bứt phá, tỏa sáng tại Olympic Tin học Quốc tế năm nay.

- Thầy có gửi gắm mong muốn, hy vọng gì trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi Tin học của Trường THPT Chuyên Hạ Long trong những năm tới?

+ Năm 2022 là năm đầu tiên Trường THPT Chuyên Hạ Long tổ chức thi đầu vào môn tin học để tuyển chọn học sinh cho lớp chuyên tin thay vì trước kia thi bằng môn toán. Đây là bước đổi mới quan trọng, giúp giáo viên có điều kiện phát hiện và bồi dưỡng sớm những học sinh có năng lực nổi trội, đồng thời tạo cơ hội để các em chủ động tiếp cận kiến thức tin học nâng cao ngay từ bậc THCS.

Cùng với đó, các cấp ủy, chính quyền tỉnh, các sở, ban, ngành nói chung và Sở GD&ĐT nói riêng, đến Ban Giám hiệu nhà trường luôn dành sự quan tâm đặc biệt, ban hành nhiều chính sách khuyến khích, động viên, khen thưởng kịp thời đối với thầy và trò đạt thành tích cao ở cấp quốc gia, quốc tế. Những sự quan tâm và ghi nhận ấy đã trở thành nguồn động lực to lớn, tiếp thêm niềm tin và ý chí để thầy trò không ngừng nỗ lực, phấn đấu vươn lên.

Trong thời gian tới, tôi rất mong môn tin học ngày càng được coi trọng, đầu tư phát triển đúng với vai trò và xu thế của thời đại chuyển đổi số. Hy vọng sẽ có thêm nhiều sân chơi học thuật, nhiều cơ hội giao lưu cấp quốc gia, quốc tế để học sinh Quảng Ninh rèn luyện, cọ xát. Bản thân tôi cũng luôn kỳ vọng sẽ có thêm nhiều học sinh nối tiếp thành công của Quang Thắng, góp phần khẳng định vị thế của Trường THPT Chuyên Hạ Long cũng như của giáo dục Quảng Ninh trên bản đồ tri thức trong nước và quốc tế.

- Với 13 năm công tác tại Trường THPT Chuyên Hạ Long, thầy có thể chia sẻ đôi nét về bản thân, quá trình giảng dạy của mình?

+ Năm 2005, sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên, tôi về công tác tại Trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên. Sinh ra và lớn lên ở xã Đầm Hà, hơn bao giờ hết tôi luôn có nguyện vọng được trở về phục vụ quê hương Quảng Ninh. Năm 2011, tôi chuyển về giảng dạy tại Trường Cao đẳng nghề Than - Khoáng sản Việt Nam và một năm sau, được tiếp nhận về công tác tại Trường THPT Chuyên Hạ Long. Đến năm 2018, tôi hoàn thành chương trình Tiến sĩ Toán học.

Tính đến nay, tôi tham gia công tác chủ nhiệm trọn vẹn được 3 khóa chuyên Tin. Học sinh trường chuyên thì đến từ nhiều địa phương trong tỉnh, các em phải đi học xa nhà, tập thói quen tự lập trong học tập, sinh hoạt, chăm sóc bản thân nên thời gian đầu vào lớp 10 không tránh khỏi bỡ ngỡ. Do đó, là giáo viên chủ nhiệm tôi cũng phải dành nhiều thời gian hơn để quan tâm, chăm lo đến các em, coi học sinh như chính con của mình để dạy dỗ, chỉ bảo.

Đặc biệt, công tác bồi dưỡng học sinh giỏi tại trường là một nhiệm vụ vất vả, đòi hỏi sự cố gắng, nỗ lực rất nhiều từ giáo viên. Vì vậy, tôi luôn tìm cách cân bằng, biến những áp lực thành động lực để không ngừng phấn đấu, hoàn thiện mình, để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, đóng góp nhiều hơn cho sự nghiệp giáo dục đào tạo của Trường THPT Chuyên Hạ Long nói riêng và ngành giáo dục tỉnh Quảng Ninh nói chung.

- Xin cảm ơn thầy về cuộc trò chuyện này!