3 cách đơn giản giúp giảm và ngăn ngừa chứng ợ nóng

Ợ nóng là cảm giác nóng rát khó chịu ở ngực hoặc cổ họng, thường kèm vị chua, do axit dạ dày trào ngược lên thực quản...

Thỉnh thoảng xảy ra thì tình trạng này không đáng lo ngại và có thể cải thiện bằng các biện pháp tự nhiên, thuốc không kê đơn và thay đổi lối sống. Tuy nhiên, nếu kéo dài, ợ nóng có thể gây tổn thương thực quản và cần được thăm khám y khoa và điều trị thích hợp.

Dưới đây là một số cách đơn giản để ứng phó và ngăn ngừa chứng ợ nóng:

1. Các biện pháp khắc phục tự nhiênNội dung

• 1. Các biện pháp khắc phục tự nhiên
• 2. Dùng thuốc
• 3. Thay đổi lối sống để giảm và ngăn ngừa chứng ợ nóng
• 4. Tránh thực phẩm gây ợ nóng
• 5. Mẹo phòng ngừa chứng ợ nóng
• 6. Khi nào cần đi khám?

Một số thực phẩm và đồ uống có thể giúp giảm triệu chứng ợ nóng tại nhà, nếu được sử dụng đúng cách:

- Baking soda (natri bicacbonat): Có thể dùng như một loại thuốc kháng axit, giúp trung hòa axit dạ dày. Nên uống theo hướng dẫn trên bao bì, sau bữa ăn từ 1–2 giờ, cùng một cốc nước đầy. Không dùng cho trẻ em dưới 12 tuổi và không lạm dụng lâu dài. Người đang ăn kiêng ít muối cần tham khảo ý kiến bác sĩ vì baking soda làm tăng lượng natri trong cơ thể.

- Trà hoa cúc: Có tác dụng làm dịu đường tiêu hóa và giảm viêm. Uống sau bữa ăn hoặc trước khi đi ngủ có thể giúp làm dịu chứng ợ nóng.

- Trà gừng: Gừng hỗ trợ tiêu hóa, có đặc tính chống viêm và tính kiềm nhẹ, giúp cân bằng độ axit trong dạ dày.

- Nước ấm với chanh và mật ong: Dù chanh có tính axit, khi pha loãng với nước ấm và thêm một ít mật ong có thể giúp trung hòa axit dạ dày, giảm cảm giác nóng rát.

- Sữa chua ít béo: Cung cấp lợi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa, đồng thời làm dịu cảm giác khó chịu do ợ nóng.

- Sữa không béo: Một lượng nhỏ sữa tách béo có thể nhanh chóng làm giảm triệu chứng bằng cách tạo lớp đệm bảo vệ giữa niêm mạc dạ dày và axit. Tuy nhiên, sữa nguyên kem hoặc nhiều béo có thể khiến tình trạng trào ngược nặng hơn.

2. Dùng thuốc

Một số thuốc thường được sử dụng để giảm triệu chứng ợ nóng:

- Thuốc kháng axit: Tác dụng ngay lập tức bằng cách trung hòa axit dạ dày, hiệu quả kéo dài khoảng 2 giờ. Thành phần thường gặp gồm nhôm hydroxit, canxi cacbonat, natri bicarbonat hoặc bismuth subsalicylate. Một số thuốc phổ biến: Alka-seltzer, pepto-bismol, tums…

- Thuốc chẹn thụ thể histamine 2: Có tác dụng chậm hơn thuốc kháng axit (sau 1–3 giờ) nhưng duy trì hiệu quả trong 4–12 giờ bằng cách giảm sản xuất axit dạ dày. Một số thuốc phổ biến như: Cimetidine, famotidine, nizatidine… Thuốc thường được dùng ngắn hạn, không nên kéo dài quá 14 ngày liên tiếp.

- Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Làm giảm sản xuất axit mạnh và bền vững hơn, thích hợp cho người bị ợ nóng thường xuyên (hơn 2 ngày/tuần). Tuy nhiên, PPI cần 1 - 4 ngày mới phát huy tác dụng tối đa. Người bệnh thường uống 1 viên mỗi ngày, trước bữa ăn 30 - 60 phút, trong tối đa 14 ngày và không quá 3 đợt/năm. Các thuốc phổ biến như: Lansoprazole, omeprazole…

Lưu ý, nếu đang mang thai, mắc bệnh gan hoặc thận, hoặc đang sử dụng thuốc khác, cần tham khảo ý kiến bác sĩ/dược sĩ trước khi dùng. Không nên kết hợp thuốc chẹn H2 và PPI trong cùng thời gian.

3. Thay đổi lối sống để giảm và ngăn ngừa chứng ợ nóng

Nhiều nghiên cứu cho thấy việc điều chỉnh lối sống đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát chứng ợ nóng và thường được coi là biện pháp điều trị đầu tay. Một số thay đổi đơn giản có thể giúp bạn giảm hoặc ngăn ngừa tình trạng này, bao gồm:

• Tránh mặc quần áo quá chật, đặc biệt ở vùng bụng.
• Ăn các bữa nhỏ, giàu protein và ít chất béo; không ăn quá nhiều trong một lần.
• Không hút thuốc lá.
• Duy trì cân nặng hợp lý.
• Ngủ nghiêng hoặc kê cao đầu giường để hạn chế ợ nóng về ban đêm.
• Tránh ăn trong vòng 2–3 giờ trước khi nằm nghỉ.

4. Tránh thực phẩm gây ợ nóng

Hạn chế hoặc tránh các thực phẩm, đồ uống có thể gây khởi phát triệu chứng. Những thực phẩm này bao gồm:

• Trái cây họ cam quýt.
• Thực phẩm nhiều dầu mỡ.
• Nước ngọt có ga, rượu bia và đồ uống chứa caffeine.
• Các món ăn cay.
• Thực phẩm chế biến từ cà chua.

5. Mẹo phòng ngừa chứng ợ nóng

Một số thói quen ăn uống có thể giúp giảm nguy cơ ợ nóng:

Ăn thực phẩm giàu nước: Thực phẩm chứa nhiều nước giúp làm dịu niêm mạc dạ dày và hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Những lựa chọn tốt bao gồm cần tây, dưa chuột, rau diếp, dưa hấu, cùng các món súp loãng hoặc trà thảo mộc.

Bổ sung chất xơ: Chất xơ giúp tạo cảm giác no lâu, hạn chế ăn quá nhiều – yếu tố thường làm tăng nguy cơ trào ngược. Thực phẩm giàu chất xơ gồm ngũ cốc nguyên hạt (yến mạch, gạo lứt, couscous), rau củ (khoai lang, cà rốt, củ dền) và rau xanh (súp lơ xanh, đậu xanh, măng tây).

Chú ý đến độ pH: Thực phẩm có tính axit (độ pH thấp) thường dễ gây ợ nóng, trong khi thực phẩm có tính kiềm (độ pH cao hơn) có thể giúp trung hòa axit dạ dày. Những lựa chọn có lợi gồm chuối, dưa, súp lơ, thì là và các loại hạt.

6. Khi nào cần đi khám?

Ợ nóng nhẹ, xuất hiện thỉnh thoảng, thường không đáng lo ngại và có thể tự cải thiện bằng các biện pháp tại nhà. Tuy nhiên, nếu bạn bị ợ nóng hơn hai lần mỗi tuần, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám. Trào ngược axit kéo dài không được điều trị có thể gây tổn thương niêm mạc thực quản và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

Ợ nóng thường xuyên có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý cần được chẩn đoán và điều trị sớm, bao gồm:

• Bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERD): Tình trạng trào ngược axit mạn tính.
• Viêm dạ dày: Viêm niêm mạc dạ dày gây đau và khó chịu.
• Thoát vị hoành: Một phần dạ dày bị đẩy lên qua cơ hoành vào lồng ngực.
• Loét dạ dày – tá tràng: Vết loét ở niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng gây đau và rát bỏng vùng thượng vị.