Thiếu nước - kẻ giấu mặt đáng sợ gây tăng huyết áp

Thói quen nhịn uống nước tưởng chừng vô hại lại có thể âm thầm khiến huyết áp tăng cao, đe dọa sức khỏe tim mạch.

Nước chiếm 60-70% cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ tuần hoàn máu và điều hòa huyết áp. Khi cơ thể thiếu nước, không chỉ tim mạch mà sức khỏe tổng thể cũng có thể bị ảnh hưởng.

Uống ít nước, nhiều tác hại

Ảnh hưởng tim mạch

Khi thiếu nước, cơ thể phải co mạch để duy trì huyết áp, và điều này lâu dài có thể dẫn đến tăng huyết áp mãn tính.

Ngoài ra, máu trở nên đặc hơn khi thiếu nước, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, từ đó có thể gây ra đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.

Ảnh hưởng thận

Thiếu nước làm tăng nguy cơ sỏi thận vì nước tiểu trở nên đậm đặc hơn, khiến khoáng chất dễ lắng đọng và tạo sỏi.

Đồng thời, thận phải làm việc nhiều hơn để lọc chất thải trong điều kiện thiếu nước, và nếu kéo dài, tình trạng này có thể dẫn đến tổn thương thận hoặc suy thận.

Ảnh hưởng hệ tiêu hóa

Khi cơ thể thiếu nước, phân trở nên khô, gây khó khăn khi đi ngoài và dẫn đến táo bón. Hơn nữa, nước giúp tạo lớp màng nhầy bảo vệ dạ dày, nên khi thiếu nước, nguy cơ viêm loét dạ dày cũng tăng lên.

Gây mệt mỏi và suy giảm trí nhớ

Cơ thể sẽ cảm thấy mệt mỏi, uể oải khi thiếu nước vì nước tham gia vào quá trình tạo năng lượng, khiến cơ thể dễ suy yếu. Ngoài ra, não cần đủ nước để hoạt động hiệu quả, nên khi thiếu nước, khả năng tập trung và trí nhớ giảm, thậm chí có thể gây đau đầu và suy giảm nhận thức.

Ảnh hưởng đến làn da

Da sẽ trở nên khô và lão hóa nhanh khi thiếu nước, bởi nước giúp da căng mịn, và sự thiếu hụt khiến da dễ nhăn nheo. Bên cạnh đó, khi cơ thể không đủ nước, độc tố không được đào thải tốt, làm tăng nguy cơ nổi mụn.

Gây rối loạn thân nhiệt

Cơ thể dễ bị sốc nhiệt khi thiếu nước, vì nước đóng vai trò điều hòa nhiệt độ, và sự thiếu hụt khiến cơ thể khó thích nghi với môi trường nóng bức.

Thiếu nước ảnh hưởng đến huyết áp ra sao?

Thiếu nước ảnh hưởng đến huyết áp thông qua nhiều cơ chế sinh lý quan trọng. Khi cơ thể mất nước, thể tích máu giảm, kích hoạt hệ thần kinh giao cảm gây co mạch và tăng huyết áp. Đồng thời, sự tăng tiết renin dẫn đến sản xuất angiotensin II, gây co mạch và giữ muối nước, từ đó làm huyết áp tăng.

Ngoài ra, máu cô đặc do thiếu nước cũng tăng độ nhớt máu, làm tăng sức cản ngoại vi và đẩy huyết áp lên cao.

Làm giảm thể tích máu, kích hoạt hệ thần kinh giao cảm và hệ RAA

Khi cơ thể mất nước, thể tích máu trong lòng mạch giảm, dẫn đến giảm cung lượng tim. Để bù lại, hệ thần kinh giao cảm được kích hoạt, làm co mạch và tăng nhịp tim nhằm duy trì huyết áp.

Đồng thời, hệ renin-angiotensin-aldosterone (RAA) cũng được kích hoạt. Renin kích thích sản xuất angiotensin II, một chất co mạch mạnh, làm tăng huyết áp. Aldosterone giúp giữ natri và nước, nhưng trong giai đoạn đầu, trước khi cơ thể kịp giữ nước, huyết áp có thể tăng do co mạch.

Tăng độ nhớt của máu

Mất nước làm máu cô đặc hơn, từ đó tăng độ nhớt (độ đặc của máu). Điều này khiến sức cản trong lòng mạch tăng lên, buộc tim phải bơm mạnh hơn để đẩy máu đi, dẫn đến tăng huyết áp.

Mất cân bằng điện giải, đặc biệt là natri

Khi mất nước, nồng độ natri trong máu có thể tăng do máu bị cô đặc. Nồng độ natri cao làm tăng áp lực thẩm thấu, hút nước từ tế bào vào mạch máu, tạm thời tăng thể tích huyết tương, nhưng đồng thời cũng kích thích co mạch và làm tăng huyết áp.

Dấu hiệu mất nước và cách phòng ngừa

Khi cơ thể thiếu nước, bạn có thể nhận thấy miệng khô, chóng mặt và nhức đầu.

Tim đập nhanh và huyết áp thay đổi cũng là biểu hiện thường gặp.

Ngoài ra, tần suất đi tiểu giảm và nước tiểu sẫm màu cũng là dấu hiệu cảnh báo rõ ràng.

Những người cao tuổi và bệnh nhân tim mạch thường dễ bị ảnh hưởng bởi tình trạng thiếu nước. Bên cạnh đó, người làm việc ngoài trời và vận động viên cũng nằm trong nhóm nguy cơ cao. Đặc biệt, những ai có thói quen uống ít nước hoặc thường xuyên mất nước cần hết sức chú ý.

Để tránh những tác hại do thiếu nước, bạn nên uống đủ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày. Hãy uống nước đều đặn trong ngày, không đợi đến khi khát mới uống. Bạn cũng có thể bổ sung nước từ thực phẩm như trái cây và rau xanh. Đồng thời, nên hạn chế tiêu thụ nước ngọt và rượu bia để bảo vệ sức khỏe tốt hơn.

Nhiều bệnh nhân đến khám nhận thấy huyết áp tăng cao chỉ vì thói quen nhịn uống nước, khiến thể tích máu giảm và kích hoạt các cơ chế sinh lý gây áp lực lên tim mạch. Uống đủ nước không chỉ giúp phục hồi thể tích máu, giảm kích thích hệ thần kinh giao cảm và hệ RAA, mà còn là cách đơn giản để ổn định huyết áp, bảo vệ tim mạch cũng như sức khỏe toàn diện.