Quảng Ninh thúc đẩy sáng tạo khoa học kỹ thuật trong học sinh, sinh viên

Những năm gần đây, tỉnh Quảng Ninh đã có nhiều bước đi tích cực nhằm thúc đẩy phong trào nghiên cứu khoa học kỹ thuật (KHKT) trong học sinh, sinh viên, coi đây là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, đồng thời bồi dưỡng thế hệ trẻ có tư duy sáng tạo, khả năng giải quyết vấn đề và thích ứng với thời đại chuyển đổi số.

Phong trào nghiên cứu KHKT ngày càng lan tỏa sâu rộng trong học sinh trên địa bàn tỉnh thông qua các cuộc thi được tổ chức từ cấp trường, cấp huyện đến cấp tỉnh, quốc gia và quốc tế. Những sân chơi trí tuệ này không chỉ giúp học sinh phát huy khả năng tư duy, sáng tạo, mà còn tạo cơ hội giao lưu, học hỏi, rèn luyện kỹ năng trình bày và nghiên cứu khoa học. Đáng chú ý, các cuộc thi ngày càng thu hút đông đảo học sinh, giáo viên tham gia với quy mô, chất lượng ngày càng được nâng cao.

Trong năm học 2024-2025, Cuộc thi nghiên cứu KHKT cấp tỉnh dành cho học sinh THCS và THPT đã thu hút sự tham gia tích cực từ 12 địa phương với 94 dự án xuất sắc được tuyển chọn từ tổng số 223 dự án cấp huyện. Trong đó, có 57 dự án đến từ học sinh THPT và 37 dự án của học sinh THCS, với 181 nhóm tác giả và 94 giáo viên, nhân viên hướng dẫn. Các đề tài trải rộng trên 15 lĩnh vực, trong đó nổi bật là các nội dung liên quan đến trí tuệ nhân tạo, bảo vệ môi trường, bảo tồn văn hóa dân tộc, hỗ trợ người khuyết tật... cho thấy sự gắn kết giữa kiến thức học đường với các vấn đề thực tiễn của đời sống.

Ban Giám khảo đã làm việc nghiêm túc, khách quan, chấm điểm dựa trên các tiêu chí rõ ràng, đồng thời tổ chức chất vấn, thuyết trình để đánh giá toàn diện năng lực nghiên cứu của học sinh. Kết quả, 50 dự án xuất sắc nhất được trao giải, gồm: 5 giải nhất, 15 giải nhì, 15 giải ba và 15 giải tư. Trong đó, điểm trung bình của các dự án là 77,78 điểm, không có dự án nào dưới 50 điểm, thể hiện sự đầu tư nghiêm túc và chất lượng ngày càng cao của các sản phẩm dự thi.

3 dự án tiêu biểu nhất đã được lựa chọn tham dự Cuộc thi KHKT cấp quốc gia gồm: “Ảnh hưởng của việc sử dụng ChatGPT đến học tập của học sinh THPT” của Trường THPT Chuyên Hạ Long; “Nghiên cứu, chế tạo hệ sơn vô cơ chậm cháy từ nanographite và các chất phụ gia” của Trường THPT Cẩm Phả; “Nghiên cứu chế tạo vật liệu hấp phụ từ vỏ hàu Quảng Ninh để xử lý kim loại nặng Mangan (Mn)” của Trường THCS Hồng Hải, TP Hạ Long. Các đề tài đều có hàm lượng nghiên cứu cao và thể hiện rõ khát vọng cống hiến khoa học vì cộng đồng.

Không chỉ đạt thành tích cao tại cấp tỉnh, học sinh Quảng Ninh còn liên tục ghi dấu ấn tại các cuộc thi cấp quốc gia và quốc tế. Năm học 2022-2023, 100% dự án dự thi cấp quốc gia đoạt giải, trong đó có 2 giải nhì và 2 giải ba. Năm học 2023-2024, 50% dự án đoạt giải nhì. Đặc biệt, năm học 2024-2025, 100% dự án tiếp tục đoạt giải, trong đó có 1 giải nhì và 2 giải triển vọng.

Những kết quả ấn tượng này phản ánh sự vào cuộc mạnh mẽ, bài bản của ngành Giáo dục tỉnh Quảng Ninh trong việc khơi dậy và phát triển tiềm năng sáng tạo của học sinh. Cùng với đó là sự quan tâm chỉ đạo của các cấp chính quyền, sự đồng hành nhiệt huyết của đội ngũ giáo viên, nhà trường trong việc hướng dẫn, hỗ trợ học sinh nghiên cứu khoa học.

Đặc biệt, phong trào KHKT trong học sinh, sinh viên còn gắn liền với tiến trình thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Ngành Giáo dục tỉnh Quảng Ninh đã xác định rõ chuyển đổi số không chỉ là yêu cầu bắt buộc, mà còn là động lực để nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục. Nhiều mô hình tiên tiến như trường học thông minh, lớp học số, học bạ điện tử, phòng học thông minh... đã và đang được triển khai đồng bộ, tạo môi trường học tập hiện đại, sáng tạo cho học sinh.

Với nền tảng đó, phong trào nghiên cứu KHKT trong học sinh Quảng Ninh sẽ tiếp tục được lan tỏa mạnh mẽ, góp phần bồi dưỡng thế hệ trẻ năng động, sáng tạo, hội nhập tốt trong thời đại 4.0, đồng thời đóng góp vào sự phát triển bền vững của tỉnh nhà trong tương lai.