Ngành nông nghiệp duy trì đà tăng trưởng, xuất siêu đạt hơn 13 tỷ USD

Trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động, thiên tai, xung đột và rào cản thương mại gia tăng, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn giữ vững ổn định sản xuất, đạt mức tăng trưởng khả quan. Tám tháng năm 2025, xuất siêu nông, lâm, thủy sản đạt hơn 13 tỷ USD, đóng góp quan trọng vào xuất siêu chung của nền kinh tế.

Nhiều thách thức từ kinh tế và thương mại toàn cầu

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tháng 8/2025, tình hình kinh tế thế giới tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Căng thẳng thương mại gia tăng, điển hình là Mỹ áp thuế đối ứng 50% với Ấn Độ, trong khi đàm phán thương mại Mỹ-Trung vẫn bế tắc. Xung đột quân sự, bất ổn chính trị tại một số quốc gia, khu vực như Indonesia, Campuchia, Thái Lan, Myanmar tiếp tục tác động tiêu cực đến thương mại toàn cầu.

Bên cạnh đó, các quy định nghiêm ngặt về xuất xứ, nguồn gốc và an toàn thực phẩm đối với nông sản cũng đặt ra nhiều rào cản mới. Thiên tai, thời tiết cực đoan xảy ra trên diện rộng tại Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ khiến giá cả hàng hóa biến động, chi phí vật tư đầu vào sản xuất tăng cao, đe dọa an ninh lương thực toàn cầu.

Trong bối cảnh này, nhiều nền kinh tế lớn đã chuyển hướng nới lỏng chính sách tiền tệ, tài khóa để hỗ trợ tăng trưởng. Đây vừa là cơ hội, vừa là thách thức cho các quốc gia xuất khẩu nông sản, trong đó có Việt Nam.

Phát biểu tại buổi họp báo thường kỳ tháng 9, Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến nhấn mạnh: “Mặc dù thiên tai, bão lũ, sạt lở đất diễn biến phức tạp, nhưng ngành nông nghiệp vẫn duy trì được đà tăng trưởng, bảo đảm nguồn cung trong nước, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu, đóng góp lớn vào xuất siêu chung của nền kinh tế”.

Trong sản xuất, trồng trọt đạt kết quả tích cực. Cả nước gieo cấy 6,72 triệu ha lúa, tăng 1% so cùng kỳ; diện tích thu hoạch đạt 4,7 triệu ha, sản lượng hơn 30 triệu tấn, tăng 1,6%. Dự kiến cả năm 2025, sản lượng lúa đạt 44 triệu tấn, cao hơn năm 2024 khoảng 0,5 triệu tấn.

Chăn nuôi tiếp tục ổn định: đàn lợn tăng 0,5%, đàn gia cầm tăng 3,6%. Ngành thủy sản đạt sản lượng hơn 6,4 triệu tấn, tăng 3%, trong đó nuôi trồng tăng 4,8%. Lâm nghiệp cũng ghi nhận kết quả khả quan với 177,78 nghìn ha rừng trồng, tăng 20,5%, sản lượng khai thác gỗ đạt 14,15 triệu m³, tăng 12,1%.

Về thị trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa coi trọng khai thác thị trường trong nước, vừa đẩy mạnh mở cửa xuất khẩu. Tám tháng đầu năm, kim ngạch xuất nhập khẩu nông, lâm, thủy sản đạt 77,7 tỷ USD, trong đó xuất khẩu đạt 45,37 tỷ USD, tăng 12,8%, hoàn thành gần 70% kế hoạch năm. Xuất siêu đạt 13,07 tỷ USD, tăng 10,2% so cùng kỳ, cao hơn mức xuất siêu chung của nền kinh tế.

Trong các nhóm hàng, nông sản đạt 24,42 tỷ USD, tăng 13,8%; lâm sản 11,9 tỷ USD, tăng 6,6%; thủy sản 7,03 tỷ USD, tăng 11,5%; sản phẩm chăn nuôi đạt 410,7 triệu USD, tăng 24,5%. Giá xuất khẩu nhiều mặt hàng chủ lực tăng mạnh: cà phê đạt 5.580 USD/tấn (tăng 46,4%), hồ tiêu 6.740 USD/tấn (tăng 40,7%), hạt điều 6.710 USD/tấn (tăng 17,8%).

Thị trường xuất khẩu cũng được mở rộng, nhiều khu vực ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng: châu Âu tăng 38,7%; châu Phi tăng 100,4%; châu Mỹ tăng 8,1%. Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản tiếp tục là ba thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định, kết quả tích cực này có được nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Chính phủ, sự phối hợp của Quốc hội trong tháo gỡ vướng mắc về cơ chế, chính sách. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục điều hành quyết liệt, gắn phát triển nông nghiệp với bảo vệ môi trường, không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng, phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu năm 2025 và tạo nền tảng cho giai đoạn 2026-2030.

Nhiệm vụ trọng tâm tháng 9 và những tháng cuối năm

Trên cơ sở kết quả đạt được, ngành nông nghiệp và môi trường đã xác định 9 nhiệm vụ trọng tâm nhằm bảo đảm hoàn thành mục tiêu tăng trưởng 4% và kim ngạch xuất khẩu 65 tỷ USD trong năm 2025.

Một là, hoàn thiện thể chế, chính sách phục vụ tăng trưởng ngành và xuất khẩu nông, lâm, thủy sản. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm sự đồng bộ, phù hợp với chính quyền địa phương hai cấp. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan liên quan trình Trung ương và Quốc hội sửa đổi, bổ sung luật đất đai, luật địa chất và khoáng sản, cùng dự thảo Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026-2030.

Hai là, đẩy mạnh cơ cấu lại ngành, nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tổ chức tổng kết Đề án thí điểm xây dựng vùng nguyên liệu nông, lâm sản đạt chuẩn giai đoạn 2022-2025, đồng thời xây dựng đề án cho giai đoạn 2026-2030. Cùng với đó là tổ chức Hội nghị về IUU do Thủ tướng Chính phủ chủ trì, chuẩn bị nội dung làm việc với Đoàn thanh tra EC lần thứ 5 tại Việt Nam.

Ba là, tăng cường kiểm tra, giám sát công tác phòng cháy, chữa cháy rừng tại các khu vực trọng điểm; tổ chức các đoàn công tác hỗ trợ phát triển sản xuất, xuất nhập khẩu nông, lâm, thủy sản.

Bốn là, hỗ trợ các địa phương triển khai hiệu quả mô hình chính quyền hai cấp; đẩy mạnh cải cách hành chính, tháo gỡ rào cản thủ tục gắn với chuyển đổi số và Đề án 06. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chuyển giao 184 nhiệm vụ quản lý Nhà nước cho địa phương và cử cán bộ trực tiếp hỗ trợ 34 tỉnh, thành phố. Thời gian tới, Bộ tiếp tục tổ chức tập huấn về pháp luật tài nguyên, môi trường, khí tượng thủy văn, biến đổi khí hậu, hỗ trợ xây dựng báo cáo và quy hoạch bảo vệ môi trường cấp tỉnh.

Năm là, thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số, ứng dụng khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ triển khai hiệu quả các nghị quyết của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ về phát triển khoa học-công nghệ và chuyển đổi số, nhằm tăng cường ứng dụng công nghệ vào sản xuất, chế biến nông, lâm, thủy sản.

Sáu là, mở rộng thị trường trong nước và quốc tế. Trước tác động từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành kế hoạch hành động thích ứng, trong đó chú trọng giải pháp về công nghệ, chính sách, ngoại giao kinh tế và thúc đẩy chuỗi liên kết ngành hàng, giúp doanh nghiệp mở rộng xuất khẩu.

Bảy là, phát huy vai trò của các ngành, lĩnh vực hỗ trợ sản xuất nông nghiệp như thủy lợi, phòng chống thiên tai, đất đai, khí tượng thủy văn. Mục tiêu là khai thác hiệu quả tài nguyên, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai và dịch bệnh, tạo động lực thúc đẩy sản xuất hàng hóa lớn.

Tám là, tập trung giải ngân vốn đầu tư công, nhất là các dự án trọng điểm, bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả.

Chín là, tăng cường truyền thông về phát triển nông nghiệp gắn với bảo vệ môi trường; nhân rộng mô hình sản xuất kinh doanh hiệu quả; xử lý kịp thời thông tin sai lệch ảnh hưởng đến sản xuất và tiêu dùng.

Với những giải pháp quyết liệt, đồng bộ, ngành nông nghiệp và môi trường đặt mục tiêu không chỉ hoàn thành các chỉ tiêu năm 2025 mà còn tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn phát triển mới, đóng góp tích cực vào tăng trưởng bền vững của đất nước.