Nhiệm kỳ 2020-2025, Quảng Ninh đã tạo dựng và củng cố thế trận quốc phòng toàn dân gắn kết chặt chẽ với thế trận an ninh nhân dân, hình thành “lá chắn thép” bảo vệ vững chắc chủ quyền, biên giới, biển đảo và giữ vững ổn định chính trị - trật tự an toàn xã hội. Bằng việc kết hợp đồng bộ các giải pháp từ quy hoạch chiến lược, xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh, huấn luyện, diễn tập sát thực tiễn, đến tăng cường giáo dục quốc phòng - an ninh toàn dân, tỉnh đã phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Thành quả ấy thể hiện tầm nhìn chủ động “bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa”, khẳng định bản lĩnh, quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quảng Ninh trong nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Tại Đại hội XIII của Đảng, Đảng chủ trương xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh với phương hướng: “Tăng cường tiềm lực quốc phòng và an ninh; xây dựng và phát huy mạnh mẽ “thế trận lòng dân” trong nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân; xây dựng và củng cố vững chắc thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân”. Thực hiện chủ trương này, Quảng Ninh tiếp tục kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa kinh tế, văn hóa, xã hội, đối ngoại với quốc phòng, an ninh và giữa quốc phòng, an ninh với kinh tế, văn hóa, xã hội và đối ngoại...

Đặc biệt, sau khi Hội nghị Trung ương 8 khóa XIII (tháng 10/2023) ban hành Nghị quyết số 44-NQ/TW, về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”, tỉnh đã nhanh chóng triển khai trên địa bàn. Trong đó xác định đẩy mạnh, phát huy vai trò to lớn của nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; thực hiện hiệu quả đường lối quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc. Đồng thời, khơi dậy, phát huy ý chí tự lực, tự cường, truyền thống văn hóa, yêu nước, sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng thế trận lòng dân… Cùng với đó, tăng cường đầu tư thích đáng cho việc xây dựng nền quốc phòng toàn dân, nền an ninh nhân dân, lực lượng vũ trang nhân dân, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”, giữ nước từ khi nước chưa nguy; tuyệt đối không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống.

Trong 5 năm qua, tỉnh Quảng Ninh kiên trì thực hiện đồng bộ các giải pháp củng cố nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân, tiếp tục đồng thời thực hiện tốt hai nhiệm vụ chiến lược: Vừa phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững, vừa chủ động góp phần giữ vững độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ một cách thường xuyên, trực tiếp.

Thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân và thế trận lòng dân được củng cố vững chắc. Tỉnh đã tổ chức thành công diễn tập phòng thủ dân sự cấp tỉnh ứng phó siêu bão và tìm kiếm cứu nạn (năm 2021), diễn tập khu vực phòng thủ tỉnh (năm 2022), tham gia diễn tập tác chiến phòng thủ Quân khu 3 (năm 2023) được Trung ương đánh giá cao. Các đơn vị lực lượng vũ trang tỉnh duy trì nghiêm chế độ trực sẵn sàng chiến đấu, tuần tra kiểm soát bảo vệ nguyên trạng hệ thống đường biên, cột mốc, chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới, vùng biển. Đồng thời, xây dựng, củng cố và nâng cao chất lượng phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc trong tình hình mới; triển khai diễn tập phòng chống khủng bố (năm 2022); đi đầu triển khai thực hiện có hiệu quả mô hình “An ninh cơ sở”.

Trong quá trình quy hoạch, phát triển các khu công nghiệp, khu kinh tế, khu đô thị ven biển, tỉnh thực hiện gắn liền với các quy hoạch tổng thể bố trí quốc phòng, quy hoạch xây dựng thế trận khu vực phòng thủ, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng - an ninh. Công tác quản lý, thẩm định, giám sát, xét duyệt, cấp phép các chương trình, đề án, dự án có sự hợp tác quốc tế, đầu tư nước ngoài được triển khai thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật, bảo đảm phục vụ tốt nhất cho nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, không xâm hại đến các công trình quốc phòng - an ninh hoặc làm ảnh hưởng, phá vỡ các thế trận quân sự trong khu vực phòng thủ tỉnh, huyện. Tỉnh Quảng Ninh đã thu hút một số nhà đầu tư lớn có năng lực, kinh nghiệm trong lĩnh vực chế biến chế tạo, công nghệ cao, công nghiệp sạch vào nghiên cứu, đầu tư, như: Yazaki, TCL, Foxconn... Đồng thời, thường xuyên tổ chức rà soát, xử lý đối với các dự án chậm tiến độ, vi phạm pháp luật; tăng cường công tác quản lý nhà nước bảo đảm an ninh kinh tế đối với các dự án FDI trên địa bàn.

Bên cạnh đó, tỉnh tiếp tục quán triệt và thực hiện Chỉ thị số 12-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa X) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục quốc phòng - an ninh trong tình hình mới. Hội đồng giáo dục quốc phòng - an ninh các cấp thường xuyên được củng cố, kiện toàn, đã thực hiện tốt chức năng tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương về công tác giáo dục quốc phòng toàn dân. Bảo đảm 100% cán bộ, công chức, đảng viên trong nhiệm kỳ công tác đều hoàn thành chương trình bồi dưỡng kiến thức quốc phòng - an ninh, 100% học sinh, sinh viên được học tập môn giáo dục quốc phòng - an ninh, vượt 7,6% chỉ tiêu bồi dưỡng kiến thức quốc phòng - an ninh, mở rộng cho chức sắc, chức việc tôn giáo. Bộ CHQS tỉnh đã tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh quan tâm bố trí kinh phí xây dựng cơ sở vật chất, tạo điều kiện tốt nhất để bảo đảm cho nhiệm vụ giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng - an ninh. Công tác tuyên truyền, giáo dục quốc phòng toàn dân được quan tâm thực hiện thường xuyên, có sự phối hợp của các cơ quan chức năng, bằng nhiều hình thức, lồng ghép tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật với giáo dục quốc phòng - an ninh. Đồng thời, chú trọng tăng cường giáo dục quốc phòng - an ninh cho toàn dân trên các phương tiện thông tin đại chúng, từng bước đưa công tác giáo dục quốc phòng - an ninh đi vào chiều sâu, đạt hiệu quả thiết thực.

Quán triệt, thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Quảng Ninh đã phát huy sức mạnh tổng hợp xây dựng lực lượng quân đội thường trực vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức, giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ; lực lượng dự bị động viên hùng hậu, chất lượng ngày càng cao. Đồng thời, phối hợp chỉ đạo sắp xếp, tổ chức, biên chế lực lượng vũ trang tỉnh theo hướng “tinh, gọn, mạnh, cân đối, đồng bộ” phù hợp với chức năng nhiệm vụ của từng lực lượng; xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng các đơn vị lực lượng vũ trang trong sạch, vững mạnh. Tập trung xây dựng lực lượng vũ trang tỉnh, nòng cốt là quân sự, biên phòng, công an cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có trình độ kỹ, chiến thuật, chuyên môn, nghiệp vụ, có sức chiến đấu cao.

5 năm qua, tỉnh bố trí ngân sách đầu tư xây dựng các công trình phòng thủ tăng 90,9% so với nhiệm kỳ trước; đưa vào sử dụng 26 trụ sở Ban CHQS cấp xã, 4 chốt dân quân thường trực biên giới; công tác tuyển quân hằng năm đều đạt 100% chỉ tiêu, tỷ lệ công dân nhập ngũ có trình độ cao đẳng, đại học đạt 10,45%, bồi dưỡng nhận thức về Đảng tăng 14,7%. Đồng thời, tập trung xây dựng lực lượng dân quân, tự vệ “vững mạnh, rộng khắp với chế độ, chính sách hỗ trợ cao hơn quy định 0,67%.

Lực lượng vũ trang tỉnh duy trì nghiêm các chế độ sẵn sàng chiến đấu; phối hợp bảo vệ vững chắc chủ quyền, biên giới, biển đảo, giữ vững an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội; triển khai đồng bộ chủ trương, biện pháp đấu tranh, phòng chống chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác quan điểm sai trái, thù địch. Các đơn vị đổi mới nội dung huấn luyện sát với tình hình nhiệm vụ, kết quả huấn luyện hằng năm đều đạt khá, giỏi; đồng thời tổ chức tốt các cuộc hội thao, hội thi và tham gia với cấp trên đều đạt thứ hạng cao. Tăng cường công tác rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy. Nhờ đó, trình độ khả năng sẵn sàng chiến đấu; phối hợp hiệp đồng tác chiến của lực lượng vũ trang tỉnh từng bước được nâng lên. Cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang tỉnh luôn chấp hành nghiêm pháp luật nhà nước, kỷ luật quân đội, kỷ luật công an, thực hiện nếp sống có văn hóa ở khu dân cư.

Đại tá Lê Trọng Hòa, Phó Bí thư Đảng uỷ, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh, cho biết: Trong huấn luyện, chúng tôi luôn đổi mới phương pháp sát thực tiễn, gắn với rèn luyện kỷ luật; huấn luyện chiến sĩ mới hằng năm đạt kết quả cao, năm 2024 được Bộ Quốc phòng chọn làm điểm, năm 2025 đoạt giải nhất tại Hội thao chiến sĩ mới cấp quân khu. Các cuộc diễn tập được tổ chức chặt chẽ, bảo đảm an toàn; vận hành tốt cơ chế Đảng lãnh đạo, chính quyền điều hành, cơ quan Quân sự, Công an và các ban, ngành, đoàn thể làm tham mưu, tổ chức thực hiện; góp phần bồi dưỡng, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành đối với nhiệm vụ xây dựng và hoạt động của khu vực phòng thủ, thực hiện nhiệm vụ quốc phòng - an ninh.

Bên cạnh đó, Quảng Ninh đã phối hợp, chỉ đạo xây dựng lực lượng Công an nhân dân một cách toàn diện, liên tục, đồng bộ, quyết liệt cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Là tỉnh đi đầu trong việc kiện toàn tổ chức bộ máy Công an nhân dân theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả với mô hình “Tỉnh toàn diện, xã vững mạnh, bám cơ sở”, góp phần nâng cao sức chiến đấu, năng lực triển khai thực thi nhiệm vụ ngay từ cơ sở. Nhiệm kỳ qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành hơn 200 văn bản chỉ đạo để cụ thể hóa, thực hiện có hiệu quả các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước về bảo đảm an ninh trật tự, phù hợp với thực tiễn địa bàn tỉnh với nhiều chủ trương, giải pháp mới có tính căn cơ, chiến lược.

Công tác bảo vệ an ninh quốc gia được tăng cường, chủ động và bài bản, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác nắm, dự báo và tham mưu xử lý các nguy cơ, thách thức liên quan đến lợi ích, an ninh quốc gia theo phương châm “Chủ động ngăn ngừa các nguy cơ xung đột từ sớm, từ xa, từ cơ sở”. 5 năm qua, an ninh chính trị trên địa bàn được giữ vững, an ninh tuyến biên giới và biển đảo được tăng cường; chủ động ứng phó hiệu quả với các thách thức an ninh phi truyền thống. Địa phương kịp thời phát hiện, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động, không để hình thành, công khai hóa các hội, nhóm, tổ chức chính trị đối lập. Công tác bảo đảm an ninh thông tin, an ninh mạng, an ninh năng lượng, an ninh môi trường được chú trọng; an ninh tôn giáo, an ninh dân tộc, an ninh xã hội, an ninh kinh tế và an ninh công nhân được bảo đảm.

Tỉnh cũng xây dựng tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp “tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả”; xây dựng chính quyền số, vận hành trên nguyên tắc “Một hệ thống thống nhất - Một dữ liệu duy nhất - Một dịch vụ liền mạch”; thực hiện tốt phương châm tích cực, chủ động, từ xa, từ sớm, từ cơ sở trong quản trị phát triển bền vững địa phương và ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống. Thực hiện tốt các quy định và tăng cường công tác tiếp công dân, giải quyết kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo của nhân dân với mục tiêu “3 tăng”, “3 giảm”, “3 không”. Duy trì nghiêm chế độ, tăng cường vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các cấp trực tiếp tiếp công dân, đối thoại với nhân dân, xử lý kịp thời đơn thư, phản ánh, kiến nghị của người dân ngay tại cơ sở theo đúng quy định.

Cùng với đó, Quảng Ninh cũng phát huy thế mạnh về du lịch sinh thái, lịch sử, văn hóa ở các địa phương. Quan tâm đầu tư cho giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao; thực hiện nếp sống văn minh, xây dựng gia đình văn hóa mới; bài trừ các hủ tục, mê tín dị đoan trong đời sống nhân dân. Đẩy mạnh xây dựng, nâng cao chất lượng, hiệu quả các đoàn, khu kinh tế - quốc phòng trên khu vực biên giới, biển, đảo, góp phần tổ chức lại dân cư, ổn định cuộc sống, hướng dẫn, giúp nhân dân nâng cao hiệu quả sản xuất, nhằm thực hiện mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, tạo động lực mới cho phát triển kinh tế, xã hội, góp phần cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.

Từ đó, nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp; phát huy trách nhiệm của các tổ chức chính trị - xã hội trong triển khai thực hiện; củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân; xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc, xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh vững mạnh, bảo vệ vững chắc vùng phên giậu Đông Bắc của Tổ quốc.