Năm 2025, Quảng Ninh mang diện mạo hoàn toàn mới. Từ đô thị đến nông thôn, miền núi, khắp nơi đều đổi thay mạnh mẽ. Thu nhập và chất lượng cuộc sống của người dân chuyển biến rõ rệt. Tỉnh đã khẳng định vị thế là một trong những địa phương đi đầu trong phát triển, đóng góp quan trọng vào sự thịnh vượng quốc gia. Thành quả ấy là kết tinh của quá trình nỗ lực qua nhiều thế hệ, mở ra cơ hội phát triển mới cho vùng đất địa đầu Đông Bắc Tổ quốc trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Sau 40 năm đổi mới, 14 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (bổ sung, phát triển năm 2011), Quảng Ninh đã ghi dấu một hành trình phát triển đầy ấn tượng, tạo dựng nên những kỳ tích mới nhờ tư duy chiến lược, hành động quyết liệt và kiên định theo đuổi mô hình tăng trưởng nhanh, bền vững. Dưới góc nhìn của nhiều chuyên gia, điểm nổi bật trong cách làm của Quảng Ninh chính là việc không xem phát triển chỉ là mục tiêu của một nhiệm kỳ, mà là một quá trình nhất quán về quan điểm, linh hoạt trong cách tiếp cận, luôn đón bắt xu thế thời đại nhưng gắn chặt với thực tiễn địa phương.

Với xuất phát điểm là một tỉnh miền núi, biên giới, hải đảo còn nhiều khó khăn, Quảng Ninh đã từng bước chuyển mình mạnh mẽ để trở thành một địa phương công nghiệp theo hướng hiện đại, một cực tăng trưởng năng động trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và là cửa ngõ chiến lược trong hợp tác quốc tế. Giai đoạn 2015-2023, Quảng Ninh liên tục duy trì tốc độ tăng trưởng GRDP ở mức hai con số - điều rất hiếm có ở cấp tỉnh trong cả nước - tạo nên một dấu ấn phát triển nổi bật trong tiến trình đổi mới quốc gia.

Quy mô nền kinh tế của tỉnh tăng trưởng nhanh chóng, từ mức thấp năm 1991 nay đã đạt hơn 347.500 tỷ đồng vào năm 2024, gấp 367 lần so với năm đầu tái lập. GRDP bình quân đầu người đạt 10.272 USD; năng suất lao động xã hội đạt 569,6 triệu đồng/người - những con số phản ánh sự bứt phá thực chất về chất lượng tăng trưởng. Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch tích cực, giảm dần phụ thuộc vào tài nguyên, đặc biệt là ngành Than vốn từng là trụ cột để tập trung phát triển dịch vụ, du lịch chất lượng cao và công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghệ cao. Quảng Ninh hiện là một trong số ít tỉnh có điều tiết ngân sách về Trung ương, nhiều năm nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước về tổng thu nội địa.

Đà phát triển ấy được tiếp sức bởi hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại và có tính kết nối vùng rõ rệt. Từ năm 2010 đến nay, tỉnh đã xây dựng mới hơn 3.100 km đường bộ - chủ yếu bằng nguồn lực xã hội hóa kết hợp ngân sách nhà nước đầu tư trọng tâm, trọng điểm. Với 176 km cao tốc, Quảng Ninh hiện là một trong các địa phương có mạng lưới đường cao tốc lớn nhất cả nước, gắn kết liên thông giữa Hạ Long, Vân Đồn, Móng Cái, Hải Phòng và các vùng phụ cận. Hệ thống cảng biển, cảng hàng không, cảng thủy nội địa, logistics được đầu tư hiện đại, tạo ra những hành lang phát triển mới, thúc đẩy chuyển dịch không gian kinh tế và tăng tính cạnh tranh của địa phương trong khu vực và quốc tế.

Trên nền tảng hạ tầng và thể chế thuận lợi, tốc độ đô thị hóa của Quảng Ninh tăng mạnh, đạt 75% vào cuối năm 2024, nằm trong nhóm 5 tỉnh, thành cao nhất toàn quốc, mạng lưới đô thị hiện đại, đồng bộ, thúc đẩy phát triển liên vùng, liên huyện. Không chỉ tập trung phát triển thành thị, Quảng Ninh còn đặc biệt chú trọng đến chất lượng sống ở khu vực nông thôn, vùng đồng bào dân tộc, miền núi và hải đảo. Tỉnh là một trong những địa phương hoàn thành sớm nhất chương trình xây dựng nông thôn mới, về đích trước ba năm trong chương trình giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025. Thu nhập bình quân đầu người ở vùng đồng bào dân tộc, biên giới, hải đảo năm 2024 ước đạt trên 84 triệu đồng/người/năm, gần gấp đôi năm 2020 và cao hơn gần 1,5 lần so với mức bình quân cả nước.

Lĩnh vực giáo dục, y tế tiếp tục đạt nhiều bước tiến. Chất lượng nguồn nhân lực được nâng cao, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được cải thiện rõ rệt. Cùng với đó, công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được chú trọng, toàn diện và bài bản. Đảng bộ tỉnh nhiều năm liền đạt danh hiệu trong sạch, vững mạnh; bộ máy chính quyền hoạt động hiệu lực, hiệu quả, liên tục nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước qua các chỉ số đánh giá, như: PCI, PAPI, SIPAS. Tỉnh cũng thể hiện rõ vai trò chính quyền kiến tạo, liêm chính, phục vụ nhân dân.

Không chỉ mạnh về nội lực, Quảng Ninh còn khẳng định vai trò “phòng tuyến hợp tác quốc tế” về kinh tế và quốc phòng - an ninh. Chủ quyền biên giới trên bộ và trên biển được giữ vững; các hoạt động đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và ngoại giao nhân dân được mở rộng, đi vào chiều sâu. Tỉnh đăng cai thành công nhiều sự kiện quốc tế lớn, khẳng định vị thế là trung tâm tổ chức sự kiện tầm quốc gia và khu vực.

Nhìn lại chặng đường 40 năm đổi mới, đặc biệt là hơn một thập kỷ trở lại đây, Quảng Ninh đã chứng minh khả năng hiện thực hóa tầm nhìn toàn cầu bằng hành động quyết liệt từ thực tiễn địa phương. Tư duy đột phá trong quy hoạch, đầu tư hạ tầng, cải cách thể chế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ “nâu" sang "xanh” đã tạo ra một hình mẫu đổi mới có giá trị tham khảo cho nhiều địa phương khác. Như đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhận định, Quảng Ninh chính là điển hình cho tư duy đi trước, hành động tiên phong và đổi mới sáng tạo toàn diện, góp phần đưa công cuộc đổi mới của đất nước phát triển sâu sắc và thực chất hơn trong kỷ nguyên mới.