Hướng tới sự phát triển bền vững

Thời gian qua, cùng với sự quan tâm, vào cuộc của các cấp, ngành, Quảng Ninh đã tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của trung ương, của tỉnh về công tác dân số trong tình hình mới. Nhờ vậy chất lượng dân số ngày càng được nâng cao, góp phần tích cực phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Công tác chăm sóc SKSS thời gian qua luôn được ngành Y tế tỉnh đặc biệt quan tâm. Các chương trình như: Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân, tầm soát dị tật bẩm sinh, sàng lọc trước sinh và sơ sinh… được triển khai rộng rãi, bước đầu đem lại hiệu quả. Đồng thời tỉnh chú trọng công tác truyền thông, nâng cao nhận thức của người dân về bình đẳng giới, phòng ngừa mất cân bằng giới tính khi sinh…

Đặc biệt ngày 3/6/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV, Phiên họp thứ 46 đã thông qua Pháp lệnh số 07/2025/UBTVQH15 sửa đổi, bổ sung Điều 10 của Pháp lệnh Dân số. Theo đó mỗi cặp vợ chồng, cá nhân quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khoẻ, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cặp vợ chồng, cá nhân trên cơ sở bình đẳng; bảo vệ sức khỏe, thực hiện các biện pháp phòng ngừa bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản, bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS và thực hiện các biện pháp khác liên quan đến chăm sóc SKSS.

Đây là một bước ngoặt quan trọng trong cách tiếp cận từ kiểm soát sang phát triển dân số một cách chủ động, bền vững. Trước những lo ngại về việc được tự quyết định số con có thể dẫn đến bùng nổ dân số, theo Chi cục Dân số, điều này không dẫn đến nguy cơ gia tăng dân số, bởi nếu được thực hiện có định hướng, tuyên truyền hiệu quả, pháp lệnh dân số mới sẽ khắc phục tình trạng chênh lệch mức sinh giữa các vùng, đối tượng, tránh để mức sinh giảm quá thấp, không đạt mức sinh thay thế, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Đồng thời khi có những giải pháp, định hướng phù hợp, kiến thức đầy đủ, các cặp vợ chồng sẽ ý thức được việc không sinh con quá trễ, có kỹ năng chăm sóc con cái. Khi đứa trẻ sinh ra được gia đình chăm sóc, nuôi dưỡng khỏe mạnh, chất lượng dân số sẽ cao hơn.

Anh Nguyễn Vĩnh Hà (phường Hà Lầm) chia sẻ: Pháp lệnh dân số đã cho phép mỗi cặp vợ chồng tự quyết số lượng con nên gia đình tôi đã quyết định sinh thêm con thứ 3. Chúng tôi thấy yên tâm hơn vì chính sách đã tạo điều kiện, trao quyền chủ động, đồng thời cũng ý thức rõ trách nhiệm nuôi dạy con cái khỏe mạnh, đầy đủ”.

Song song với triển khai pháp lệnh dân số mới, tỉnh chú trọng thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW (ngày 25/10/2017) Hội nghị Trung ương 6, khóa XII và Chỉ thị số 27/CT-TTg (ngày 15/8/2024) của Thủ tướng Chính phủ về dân số trong tình hình mới, tỉnh đã chuyển trọng tâm công tác DS-KHHGĐ sang dân số và phát triển, coi dân số không chỉ là vấn đề kiểm soát số lượng, mà còn gắn chặt với chất lượng, cơ cấu và phân bố dân cư hợp lý.

Trên cơ sở đó, tỉnh duy trì và triển khai đồng bộ các đề án, chương trình, kế hoạch công tác dân số giai đoạn đến 2025, định hướng đến năm 2030. Nhờ triển khai quyết liệt, nhiều chỉ số quan trọng đã được cải thiện rõ rệt: 98,2% người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 lần/năm; hơn 90% cặp đôi được tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân; 98,9% số phụ nữ mang thai được sàng lọc trước sinh; 75,2% số phụ nữ tầm soát ít nhất 4 bệnh bẩm sinh phổ biến; 79,9% số trẻ sơ sinh được sàng lọc; 74,43% số trẻ sơ sinh được tầm soát ít nhất 5 bệnh bẩm sinh phổ biến…

Công tác dân số tại Quảng Ninh đã có nhiều chuyển biến tích cực gắn với mục tiêu nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Với sự chỉ đạo của các cấp, ngành và sự đồng thuận của nhân dân, công tác dân số tiếp tục khẳng định vai trò then chốt trong phát triển kinh tế - xã hội, tạo nền tảng cho tỉnh phát triển nhanh, toàn diện, bền vững.