Ngăn chặn tình trạng săn bắt chim di cư, hoang dã

Theo cơ quan chức năng, tình trạng săn, bẫy, bắt chim hoang dã ở Quảng Ninh đã giảm, nhưng vẫn còn diễn ra, đặc biệt trong mùa chim di cư (từ tháng 9 âm lịch đến tháng Chạp).

Quảng Ninh là địa phương nằm trên tuyến đường di cư của nhiều loài chim từ phương Bắc về phương Nam tránh rét; là nơi cư trú của nhiều loài chim hoang dã tự nhiên. Các hệ sinh thái vịnh, bãi triều, rừng ngập mặn, rừng đặc dụng và rừng phòng hộ là môi trường sinh sống tự nhiên của chim hoang dã.

Những năm gần đây, quần thể chim hoang dã, chim di cư có xu hướng giảm về số lượng do ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa, môi trường (tiếng ồn, ô nhiễm không khí) làm thu hẹp môi trường sống tự nhiên của chúng. Cùng với đó là tình trạng săn, bẫy, bắt trái phép chim hoang dã di cư.

Tuy nhiên, một số khu vực đã ghi nhận tín hiệu phục hồi số lượng cá thể, như rừng ngập mặn nằm trên địa bàn các xã, phường: Hiệp Hoà, Hà An, Liên Hoà, Tiên Yên, Hải Lạng, Bình Liêu, Đông Ngũ, Móng Cái 1, Đầm Hà. Việc các loài chim quay trở lại những khu vực nêu trên là do môi trường sinh sống được cải thiện, đồng thời do tăng cường công tác quản lý, bảo vệ, tuyên truyền và kiểm soát vi phạm của các hạt kiểm lâm khu vực và cơ quan chức năng trên địa bàn.

Theo lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm, hành vi săn, bẫy, bắt chim hoang dã, chim di cư tập trung tại các khu vực rừng ngập mặn ven biển, bãi triều, trên cánh đồng lúa, đầm nuôi thủy sản, bìa rừng tự nhiên. Phương thức phổ biến là giăng lưới tàng hình, đặt bẫy, sử dụng loa phát âm thanh tiếng chim cùng loài dẫn dụ. Các loài bị bẫy bắt chủ yếu là cò, vạc, dẽ giun, tu hú, cuốc, le le, cu gáy… Thời gian qua, Chi cục Kiểm lâm đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, tích cực phối hợp cùng cơ quan hữu quan (công an, biên phòng, QLTT, UBND các địa phương) tăng cường công tác quản lý, bảo vệ chim hoang dã, chim di cư.

Các hạt kiểm lâm đã chủ động tham mưu UBND cấp xã triển khai công tác tuyên truyền qua hệ thống loa phát thanh, họp dân, treo băng rôn, phát tờ rơi; lồng ghép nội dung bảo vệ chim hoang dã vào hương ước, quy ước thôn bản; vận động người dân ký cam kết không săn bắt, không buôn bán chim hoang dã. Hoạt động bảo tồn được triển khai gắn với quản lý rừng đặc dụng Đồng Sơn - Kỳ Thượng, khu bảo tồn loài - sinh cảnh, bảo vệ các bãi triều và vùng đất ngập nước quan trọng...

Cùng với đó, tăng cường kiểm tra, ngăn chặn, từ đầu tháng 9 đến nay đã xử lý tiêu hủy hàng trăm mét lưới, hàng chục cọc tre, thu giữ nhiều loa phát âm thanh, bẫy mồi. Đơn cử, Hạt Kiểm lâm khu vực 1 tổ chức tháo dỡ lưới bẫy, tuyên truyền tại Quảng Yên, Phong Cốc, Liên Hòa, xử lý 1 vụ quảng cáo mua bán chim hoang dã trên không gian mạng, phạt vi phạm hành chính hơn 1,3 triệu đồng; Hạt Kiểm lâm khu vực 2 phối hợp kiểm tra 2 cuộc, tiêu hủy 680 mét lưới, 33 cọc tre, gỗ; Hạt Kiểm lâm khu vực 4 phối hợp kiểm tra 5 đợt, thu giữ và tiêu hủy 5.470 mét lưới, 136 cọc tre, 35 hình nộm chim giả; Hạt Kiểm lâm khu vực 6 tổ chức 2 đợt kiểm tra tiêu hủy 500 mét lưới, 25 cọc tre; thu giữ 7 loa, 10 con vạc xốp, 50 mét dây điện, 3 âm ly, 1 USB thu âm thanh là dụng cụ sử dụng để bẫy chim di cư, hoang dã…

Qua tuần tra, kiểm soát, chưa ghi nhận có loài nguy cấp, quý, hiếm trong các loài chim bị bẫy bắt. Đến thời điểm hiện tại, các hạt kiểm lâm khu vực chưa phát hiện điểm mua, bán chim hoang dã, di cư.

Mặc dù có nhiều chuyển biến tích cực, song tình trạng ngăn chặn săn, bắt chim di cư, hoang dã trên địa bàn vẫn còn nhiều khó khăn. Địa bàn quản lý rộng, lực lượng kiểm lâm mỏng, trong khi đó hành vi vi phạm diễn ra chủ yếu vào ban đêm, thủ đoạn tinh vi, dễ tái diễn, đối tượng vi phạm không có mặt tại hiện trường vi phạm; đa phần các đối tượng sử dụng lưới “tàng hình” (lưới có màu tối) để thực hiện hành vi săn, bắt, bẫy chim di cư, hoang dã, nên khó bị phát hiện. Tang vật, thiết bị bị thu giữ, hoặc tiêu hủy có giá trị thấp, dễ mua sắm, lợi nhuận của việc bán chim cao, do đó việc tiêu hủy không đủ sức răn đe; một bộ phận người dân còn tập quán săn bắt chim để giải trí, hoặc mưu sinh…

Trong thời gian tới, Chi cục Kiểm lâm sẽ tiếp tục chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ bảo vệ chim di cư, chim hoang dã. Trọng tâm là khoanh vùng, xác định những khu vực thường xảy ra tình trạng giăng lưới, bẫy bắt để duy trì hoạt động tuần tra, kiểm tra, kịp thời ngăn chặn và xử lý vi phạm. Bên cạnh đó, phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an, QLTT để trinh sát, phát hiện và triệt phá các tụ điểm, nhà hàng có hành vi mua bán chim hoang dã trái phép. Tăng cường ứng dụng công nghệ, giám sát, theo dõi trên mạng xã hội, nhằm sớm phát hiện vi phạm; xây dựng các mô hình bảo tồn dựa vào cộng đồng, huy động người dân cùng tham gia bảo vệ các loài chim di cư, góp phần giữ gìn đa dạng sinh học trên địa bàn.