Ứng dụng IPM trên cây trồng: Hướng tới nền nông nghiệp xanh, bền vững

Những năm qua, cùng với việc đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp, tỉnh đã chú trọng triển khai quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) trên nhiều cây trồng chủ lực. Đây được xem là giải pháp quan trọng, giúp nông dân giảm chi phí, nâng cao chất lượng nông sản, bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng, hướng tới nền nông nghiệp xanh, bền vững.

Tại khu vực miền Tây của tỉnh, với vai trò vùng trọng điểm sản xuất lúa trên địa bàn, mô hình “Cánh đồng IPM” được triển khai trên hơn 150ha ở các phường Đông Triều, An Sinh, Bình Khê. Nhờ áp dụng đồng bộ các giải pháp, lượng thuốc bảo vệ thực vật giảm bình quân 25-30%, chi phí sản xuất giảm khoảng 500.000 đồng/ha. Ông Nguyễn Văn Trường, xã An Sinh, chia sẻ: Trước đây, thấy ruộng có sâu bà con lập tức phun thuốc. Nhưng qua tập huấn và áp dụng IPM trên cây lúa, chúng tôi được hướng dẫn quan sát, theo dõi mật độ, chỉ phun khi thực sự cần. Nhờ vậy, cây lúa sinh trưởng khỏe hơn, ít đổ ngã, năng suất lại tăng thêm 5-7 tạ/ha”.

Còn tại vùng chè xã Đường Hoa, hiện có gần 500ha chè được áp dụng IPM, trong đó có 200ha chè được trồng theo tiêu chuẩn VietGAP. Hiện nay, có 8 giống chè đang được trồng trên địa bàn là chè Thúy Ngọc, Phúc Vân Tiên, Keo Am Tích, chè Cành, Long Vân, PH10, BT 95 và chè Trung du với tổng diện tích trồng trên 1.000ha. Để nâng cao chất lượng sản phẩm chè, những năm qua, người trồng chè trên địa bàn đã được tham gia các lớp tập huấn về IPM nhằm quản lý dịch hại trên cây trồng với các biện pháp, như: Chọn giống, bón phân theo đúng quy trình kỹ thuật và nhu cầu dinh dưỡng của cây qua từng giai đoạn; sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc 4 đúng trên toàn bộ diện tích trồng.

Ông Nguyễn Văn Tùng, xã Đường Hoa chia sẻ: Nhờ áp dụng IPM, năng suất chè của gia đình tôi tăng lên đáng kể. Bà con chúng tôi sử dụng bẫy đèn, bẫy dính sinh vật hại trên cây chè thay cho thuốc hóa học; kết hợp bón phân hữu cơ, cây chè xanh bền, ít sâu bệnh. Do chất lượng được nâng lên, giá bán chè của bà con cũng cao hơn, đặc biệt là thương hiệu chè của địa phương ngày càng được ưa chuộng.

Theo Sở NN&MT tỉnh, 3 năm qua toàn tỉnh đã mở trên 500 lớp tập huấn IPM với hơn 20.000 lượt nông dân tham gia. Việc triển khai IPM được thực hiện dựa trên 4 nguyên tắc cơ bản: Trồng cây khỏe; bảo tồn thiên địch; thăm đồng thường xuyên; nông dân trở thành chuyên gia đồng ruộng. Thông qua các lớp tập huấn, đội ngũ cán bộ khuyến nông đã giúp bà con nông dân thay đổi nhận thức, giảm dần việc lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, khuyến khích áp dụng các biện pháp sinh học, cơ giới và giống kháng bệnh. Nhiều “trường học đồng ruộng” được tổ chức, nơi bà con trực tiếp quan sát và trao đổi kinh nghiệm ngay trên cánh đồng.

Theo đồng chí Nguyễn Minh Sơn, Giám đốc Sở NN&MT, việc áp dụng IPM giúp nông dân thay đổi tư duy, từ sản xuất nhỏ lẻ, lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật sang quản lý dịch hại khoa học, tiết kiệm và thân thiện với môi trường. Đây cũng là chìa khóa để sản phẩm nông nghiệp Quảng Ninh đáp ứng tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ và xuất khẩu”.

Thực tế cho thấy, nhờ áp dụng IPM, diện tích nông sản an toàn trên địa bàn tỉnh đã tăng nhanh, trung bình 12-15%/năm. Nhiều sản phẩm OCOP chủ lực như gạo nếp cái hoa vàng, trà hoa vàng, rau an toàn… đều gắn với mô hình sản xuất theo hướng IPM, tạo uy tín và thương hiệu trên thị trường. Trong thời gian tới, ngành nông nghiệp tiếp tục mở rộng diện tích áp dụng IPM, gắn với vùng sản xuất tập trung, khuyến khích hợp tác xã và doanh nghiệp tham gia liên kết chuỗi. Tỉnh cũng đặt mục tiêu phát triển hệ thống quan trắc dịch hại hiện đại, ứng dụng công nghệ số để dự báo, cảnh báo sớm, giúp nông dân chủ động hơn. Với những bước đi vững chắc, IPM đang khẳng định là giải pháp hiệu quả đưa Quảng Ninh phát triển nông nghiệp xanh, an toàn, gắn với bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng, đáp ứng yêu cầu hội nhập trong giai đoạn mới.