Gỡ khó cho cơ sở trong thực hiện Nghị quyết 57

Thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tỉnh Quảng Ninh đã có những bước đi quan trọng nhằm đưa chủ trương vào thực tiễn ở cấp xã, phường, đặc khu. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai vẫn còn nhiều khó khăn, tồn tại cần giải quyết dứt điểm để bảo đảm mục tiêu chuyển đổi số “từ cơ sở” đi vào thực chất, hiệu quả.

Theo báo cáo của Sở KH&CN, sau hơn 7 tháng triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, đến nay, 100% Đảng ủy xã, phường, đặc khu đã thành lập Ban Chỉ đạo; 47/54 xã, phường, đặc khu thành lập tổ giúp việc cho Ban Chỉ đạo; 43/54 Đảng uỷ ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết theo Kế hoạch số 538-KH/TU của Tỉnh ủy; 45/54 xã, phường, đặc khu ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Kế hoạch 138/KH-UBND của UBND tỉnh; 30/54 Ban Chỉ đạo cấp xã ban hành kế hoạch thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số”. 

Nâng cấp hệ thống thông tin điện tử và hạ tầng số là một trong những yêu cầu trọng tâm của Nghị quyết 57. Tuy nhiên, nhiều địa phương phản ánh vẫn gặp khó khăn lớn về trang thiết bị, phần mềm, cũng như sự tương thích với nhu cầu quản lý thực tiễn.

Tại phường Cửa Ông, chính quyền mong muốn được hỗ trợ lắp đặt, vận hành các phần mềm đồng bộ hóa lịch công tác, quản trị, phục vụ quá trình điều hành và nâng cấp hệ thống thông tin điện tử. Tình trạng thiết bị cũ, thiếu tính năng cũng khiến công tác truyền thông, quảng bá hình ảnh địa phương trên hệ thống thông tin điện tử chưa đạt hiệu quả như mong muốn.

Tương tự, phường Mông Dương cũng mong muốn nâng cấp hạ tầng thông tin điện tử và cải tiến phần mềm quản lý. Bên cạnh đó, địa phương này cho rằng cần xây dựng chương trình khung, xác định danh mục nhiệm vụ KHCN và đổi mới sáng tạo ưu tiên, tránh tình trạng đầu tư dàn trải, không đồng bộ.

Còn tại phường Hà Tu, các thiết bị phục vụ hoạt động công nghệ số của phường đã cũ, không còn phù hợp với nhu cầu hiện nay. Việc bảo trì, thay thế gặp khó khăn do thiếu kinh phí, trong khi nhu cầu phục vụ người dân ngày càng tăng. 

Một trong những điểm nghẽn lớn nhất được phản ánh là thiếu nhân lực chuyên trách về KHCN và chuyển đổi số ở cơ sở. Nhiều phường, xã hiện chỉ có cán bộ phụ trách chuyển đổi số kiêm nhiệm, không có chuyên môn CNTT sâu; do vậy hiệu quả triển khai, bảo trì hệ thống, hướng dẫn người dân còn rất hạn chế. Điển hình như tại xã Hải Lạng, nguồn nhân lực chất lượng cao, có chuyên môn trong thực hiện công tác chuyển đổi số, CNTT, ứng dụng KHCN còn thiếu. Cá biệt như phường Quang Hanh, xã Đường Hoa, hiện chưa có cán bộ chuyên trách về lĩnh vực này mà chỉ là kiêm nhiệm, trong khi đó cơ chế tuyển dụng mới cũng còn nhiều khó khăn. Việc thiếu đội ngũ nhân lực chuyên sâu không chỉ khiến các xã, phường phụ thuộc vào sự trợ giúp của cấp tỉnh mà còn kéo chậm tiến độ triển khai các nhiệm vụ đòi hỏi kỹ thuật như bảo đảm an toàn thông tin, vận hành phần mềm chuyên ngành, khai thác dữ liệu phục vụ quản lý. Nếu không có chính sách tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng và đãi ngộ phù hợp, bài toán “nhân lực số” tại cơ sở sẽ tiếp tục là rào cản. 

Ngoài hạ tầng, nhân lực, thực tế triển khai ở cơ sở cũng cho thấy trình độ nhận thức và kỹ năng số của cán bộ, đảng viên, người dân chưa đồng đều. Ở một số địa phương vùng sâu, vùng cao và những khu vực có đông đồng bào DTTS còn hạn chế trong tiếp cận dịch vụ số. Nhiều người dân chưa quen thanh toán điện tử, ký số khiến hiệu quả dịch vụ công điện tử bị giảm.

Theo ông Nguyễn Mạnh Cường, Giám đốc Sở KH&CN, vừa qua, Sở đã có buổi làm việc với các xã, phường, đặc khu để nắm bắt những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai Nghị quyết 57 ở cơ sở. Qua thực tiễn, có 3 nhóm vấn đề chính cần được ưu tiên giải quyết đó là đầu tư hạ tầng đồng bộ; bố trí đào tạo, bồi dưỡng, tuyển dụng nhân lực đáp ứng yêu cầu về KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; đẩy mạnh phổ biến, nâng cao nhận thức, trình độ và khả năng tiếp cận số cho người dân. Hiện, Sở đang tích cực đề xuất, tham mưu tỉnh có giải pháp khắc phục; đồng thời, tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ các địa phương xây dựng mô hình quản lý nhà nước về KHCN phù hợp với điều kiện thực tế; phối hợp triển khai các giải pháp thúc đẩy phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong xây dựng chính quyền số và kinh tế số tại địa phương.