Khơi dậy sức mạnh sáng tạo từ nhân lực khoa học công nghệ

Khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) không chỉ là xu thế mà còn là đòi hỏi tất yếu. Quảng Ninh đã và đang quan tâm đầu tư, tạo cơ chế, chính sách thúc đẩy đào tạo, thu hút và sử dụng hiệu quả đội ngũ nhân lực KHCN, ĐMST và CĐS. Đây được xem là chìa khóa quan trọng để tỉnh hiện thực hóa khát vọng phát triển nhanh, toàn diện, bền vững trong kỷ nguyên số.

Ưu tiên nhân lực chất lượng cao

Xác định rõ phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là nhiệm vụ then chốt để thúc đẩy ĐMST và ứng dụng KHCN vào thực tiễn, từ nhiều năm nay tỉnh đã ban hành, triển khai nhiều kế hoạch, chương trình, cơ chế, chính sách về lĩnh vực này. Tiêu biểu như chính sách thu hút sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ làm việc trong các cơ quan đảng, ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội, cơ quan hành chính nhà nước, các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc tỉnh; hỗ trợ đào tạo sau đại học đối với viên chức là giảng viên Trường Đào tạo cán bộ Nguyễn Văn Cừ, bác sĩ các đơn vị sự nghiệp công lập ngành Y. Chính sách thu hút đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao tại Trường ĐH Hạ Long, Trường CĐ Việt - Hàn Quảng Ninh, Trường CĐ Y tế Quảng Ninh giai đoạn 2021-2025... 

Tháng 2/2025 UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 40/KH-UBND phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn, công nghệ cao đến năm 2030, định hướng 2050 với mục tiêu đào tạo, phát triển nguồn nhân lực của tỉnh cơ bản đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp sản xuất bán dẫn, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI); tham gia sâu vào khâu đóng gói, kiểm thử vi mạch bán dẫn, sản xuất chất bán dẫn, sản xuất thiết bị AI, góp phần cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh. 

Nhằm tạo nền tảng vững chắc cho phát triển lâu dài, Quảng Ninh chú trọng phát triển GD&ĐT theo hướng hội nhập quốc tế, gắn với nhu cầu thực tiễn; trong đó tập trung vào các cơ sở đào tạo nghề và đại học chất lượng cao, như Trường ĐH Hạ Long, Trường CĐ Việt - Hàn Quảng Ninh… Sở GD&ĐT cũng ban hành nhiều văn bản chỉ đạo thúc đẩy giáo dục STEM từ tiểu học đến THPT, phát động, tổ chức nhiều cuộc thi sáng tạo khoa học cho học sinh, sinh viên, nhằm khơi dậy tinh thần sáng tạo của đội ngũ nhân lực trẻ. Tỉnh chú trọng phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, ĐMST với việc xây dựng trung tâm ươm tạo, hỗ trợ doanh nghiệp KHCN, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới, thương mại hóa sản phẩm khoa học. 

Quảng Ninh đang mở rộng các chương trình hợp tác quốc tế về khoa học và CĐS, đặc biệt với các đối tác tại Đức, Nhật Bản, Trung Quốc, Nga, tổ chức UNESCO, UNOPS… Đồng thời đẩy mạnh hợp tác với các tập đoàn lớn như FPT, Viettel, VNPT,… để xây dựng các chương trình đào tạo kỹ năng số cho đội ngũ CCVC, doanh nghiệp và thanh niên. 

Đòn bẩy thu hút nhân lực KHCN

Thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị, Quảng Ninh xác định yếu tố nhân lực KHCN, ĐMST và CĐS tiếp tục được ưu tiên hàng đầu. Phong trào “Bình dân học vụ số” được tỉnh phát động rộng khắp, kết hợp với tổ chức các hội nghị, hội thảo, lớp tập huấn về AI, dữ liệu lớn, Internet vạn vật (IoT)… đã thu hút hàng vạn lượt CBCCVC tham gia. Tính đến tháng 5/2025, hơn 15.600 cán bộ, đảng viên đã được quán triệt Nghị quyết số 57-NQ/TW thông qua các hội nghị trực tuyến, hội thảo chuyên đề, xây dựng chuyên mục số hóa trên nền tảng truyền thông đại chúng.

Một trong những điểm nhấn nổi bật là việc HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 57/2025/NQ-HĐND quy định các mức thu hút, hỗ trợ nhân lực về KHCN, ĐMST và CĐS trong các cơ quan của hệ thống chính trị tỉnh. 

Theo Nghị quyết này, mức hỗ trợ một lần cho các đối tượng thu hút từ 200 triệu đến 1 tỷ đồng, tùy theo trình độ và thành tích học tập. Bên cạnh đó, các cá nhân còn được hỗ trợ 1 lần mức lương cơ bản hằng tháng trong vòng 5 năm và hỗ trợ tiền thuê nhà từ 4 đến 5 triệu đồng/tháng nếu không có nhà ở tại địa phương. Nghị quyết cũng đặc biệt chú trọng tới đội ngũ đang trực tiếp thực hiện nhiệm vụ CĐS, an toàn thông tin, an ninh mạng với mức hỗ trợ thêm hằng tháng từ 1-3 triệu đồng, tùy theo cấp công tác và đơn vị phụ trách. Nghị quyết còn mở rộng chính sách hỗ trợ cho cán bộ, viên chức theo học trình độ sau đại học trong lĩnh vực CNTT, KHCN và ĐMST. Những người đủ điều kiện, được cấp có thẩm quyền cử đi đào tạo tại các cơ sở uy tín trong và ngoài nước sẽ được hỗ trợ một lần từ 200-400 triệu đồng, tương ứng với trình độ thạc sĩ hoặc tiến sĩ. Đặc biệt, cán bộ người DTTS hoặc có hoàn cảnh khó khăn sẽ được hỗ trợ mức cao hơn (gấp 1,5 lần) nhằm bảo đảm công bằng trong tiếp cận cơ hội phát triển. Đây được coi là bước đi quan trọng nhằm cụ thể hóa chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu CĐS, phát triển KHCN và ĐMST.

Từ nay đến năm 2030, tỉnh tiếp tục nâng cao năng lực KHCN và ĐMST, thu hút, đào tạo, trọng dụng nhân lực chất lượng cao đủ khả năng tiếp thu, làm chủ, ứng dụng, phát triển và chuyển giao các công nghệ tiên tiến, như công nghiệp bán dẫn, chip điện tử, công nghệ vật liệu mới, công nghệ sinh học… nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh trong giai đoạn tới.