Hòn Cỏ - đảo hút khách giữa lòng Di sản

Ít ai biết rằng giữa vùng lõi Vịnh Hạ Long có một hòn đảo nhỏ, nguyên sơ như ốc đảo xanh giữa lòng kỳ quan. Sở hữu vẻ đẹp yên bình, hệ sinh thái độc đáo và giá trị khoa học nổi bật, nơi đây thu hút tới 95% khách quốc tế. Đó chính là đảo Hòn Cỏ - điểm đến mới mẻ đang được đánh thức giữa lòng Di sản.

Hòn Cỏ có vị trí tọa độ 20°52’54.45” vĩ độ Bắc và 107°10’9.95” kinh độ Đông, là đảo nhỏ có chu vi khoảng 574m, diện tích gần 23.000m² trên Vịnh Hạ Long. Tên gọi Hòn Cỏ, theo người dân địa phương, bắt nguồn từ việc đảo có nhiều cây hoa cỏ vàng mọc phủ kín vào mùa hè, tạo nên khung cảnh rực rỡ, khác biệt. Dù diện tích khiêm tốn, Hòn Cỏ lại sở hữu vẻ đẹp kỳ vĩ và giá trị địa chất - địa mạo đặc biệt.

Trải qua sự bào mòn của biển và phong hóa tự nhiên, đảo Hòn Cỏ được tạo nên bởi những khối đá vôi độc đáo. Trong lòng đảo là Hang Cỏ - hay còn gọi là động Thiên Cảnh Sơn - một hang hóa thạch cổ từ thời kỳ Pleistocen giữa đến muộn (700.000 - 11.000 năm trước). Hang Cỏ gồm hai ngăn thông nhau, thuộc dạng hang khô nằm ngang. Ngăn đầu nhỏ tạo cảm giác ấm cúng, ngăn sau rộng với trần vòm uốn lượn, thạch nhũ đá vôi trắng rủ như rèm lụa. Ánh sáng tự nhiên xuyên qua khe nứt trần hang, kết hợp độ ẩm cao tạo nên cột sáng đa sắc lung linh - hiện tượng khiến du khách không khỏi ngỡ ngàng. Hệ thống thạch nhũ trong hang đa dạng: Rèm đá, măng đá, chuông đá, cột đá hình thành từ thời Holocen, minh chứng cho quá trình Karst hóa mạnh mẽ của khu vực. Đây không chỉ là điểm đến có giá trị tham quan mà còn có ý nghĩa nghiên cứu khoa học to lớn. “Hòn Cỏ ít chịu tác động bởi du lịch đại trà, đặc biệt lý tưởng cho những ai yêu thiên nhiên hoang sơ và tìm kiếm sự tĩnh lặng” - ông Đoàn Văn Dũng, đại diện Du lịch Sen Á Đông, đơn vị tiên phong khai thác tuyến này, nhận định.

Nhìn từ xa, Hòn Cỏ như ốc đảo xanh ngát giữa lòng vùng di sản Cống Đỏ - nơi vẫn được bảo tồn gần như nguyên trạng. Cảnh quan yên bình, hoang sơ nơi đây trở thành điểm nhấn trên tuyến du lịch Cống Đỏ - Hòn Cỏ - Vung Viêng, mang lại trải nghiệm khác biệt so với các điểm đến phổ biến.

Bên ngoài hang là vách đá vôi dựng đứng, bao quanh hai sinh cảnh chính là sườn núi và vách đá trước cửa hang. Thảm thực vật phong phú với nhiều loài cây bụi thân gỗ như gai, sòi lá đỏ… Đặc biệt, đảo có nhiều loài thực vật đặc hữu giá trị sinh học cao như: Móng tay, Khổ cử đại tím, đậu rào, si, sung Hạ Long…, tạo nên hệ sinh thái phong phú, góp phần bảo tồn cảnh quan nguyên sơ. Gần đây, đảo được đầu tư hình thành vườn thực vật quy mô, với nhiều loài cây có hoa đẹp, quý hiếm và giàu giá trị đa dạng sinh học. Một mặt đảo sở hữu bãi cát trắng tự nhiên trải dài dưới chân núi - đang được quy hoạch thành bãi tắm sinh thái mới. Tất cả mở ra hướng phát triển nghỉ dưỡng sinh thái bền vững, tạo sản phẩm du lịch khác biệt ngay trong vùng lõi di sản.

Ông Trần Văn Hiến, Giám đốc Trung tâm 3 - đơn vị quản lý điểm đến cho biết: “Hòn Cỏ đang dần trở thành điểm nhấn mới trên Vịnh Hạ Long với định hướng phát triển nghỉ dưỡng sinh thái kết hợp bảo tồn cảnh quan và giáo dục môi trường. Chúng tôi kỳ vọng thu hút du khách quốc tế yêu thiên nhiên, ưa khám phá các giá trị sinh học và địa chất”.

Hòn Cỏ nằm gần các điểm lưu trú nghỉ đêm và tuyến du lịch trải nghiệm Cống Đỏ - Vung Viêng, thuận tiện để du khách kết hợp tham quan. Tại đây, họ có thể chèo kayak, tắm biển, thư giãn trên bãi cát trắng mịn hoặc khám phá khe nứt, ngấn biển, dải cát bao quanh chân đảo đá - những trải nghiệm độc đáo, hấp dẫn cả vào mùa hè lẫn mùa đông.

Năm 2024, Hòn Cỏ đón hơn 69.500 lượt khách, trong đó hơn 95% là khách quốc tế. Từ Hòn Cỏ, du khách dễ dàng tiếp cận các điểm du lịch sinh thái lân cận như đảo Cống Đỏ, khu tùng áng hay làng chài Vung Viêng - nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa biển truyền thống. Sức hút ngày càng lớn của Hòn Cỏ cho thấy tiềm năng phát triển bền vững của một điểm đến hoang sơ, đặc sắc giữa lòng di sản.