Phòng chống thiên tai - "Cuộc chiến" không của riêng ai

Trước tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai diễn ra ngày càng khốc liệt và khó lường, "cuộc chiến" chống thiên tai phải bền bỉ, không ngừng nghỉ, không được lơ là, chủ quan, là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, của toàn dân, toàn xã hội.

Nhìn lại mùa thiên tai 2024

Năm 2024 Quảng Ninh chịu thiệt hại nặng nề bởi thiên tai, chủ yếu do bão số 3 gây ra, làm 30 người chết, thiệt hại về vật chất khoảng 28.034 tỷ đồng. Trong đó, thiệt hại nhà ở, nhà xưởng KCN; chợ, trung tâm thương mại... 5.891 tỷ đồng (chiếm 21% tổng thiệt hại); nông nghiệp 13.889 tỷ đồng (49,6%); văn hóa, du lịch 3.137 tỷ đồng; giao thông 340 tỷ đồng; hạ tầng điện 656 tỷ đồng...

Bão số 3 là cơn bão mạnh nhất trong 30 năm qua trên Biển Đông và trong 70 năm qua trên đất liền ở nước ta, với nhiều đặc điểm chưa từng có tiền lệ. Đây là siêu bão với cường độ rất mạnh (gió giật cấp 17), thời gian tàn phá trên đất liền và duy trì cường độ bão dài, sức tàn phá rất lớn, phạm vi ảnh hưởng rộng.

Ngay từ khi bão số 3 hình thành và đi vào Biển Đông, công tác chuẩn bị, ứng phó, khắc phục được tỉnh chỉ đạo khẩn trương, tập trung, chủ động, có trách nhiệm, quyết liệt từ sớm, từ xa. Các đồng chí lãnh đạo tỉnh, địa phương chủ động thành lập các đoàn công tác tổ chức kiểm tra tại các điểm xung yếu, tuyến biển, đảo để chỉ đạo phòng chống mưa bão. Công tác hiệp đồng, phối hợp giữa các lực lượng nhuần nhuyễn, linh hoạt, triển khai toàn diện và đạt kết quả thiết thực. Các đồng chí thành viên Ban Chỉ huy PCTT - TKCN và PTDS tỉnh xuống cơ sở để chỉ đạo về công tác ứng phó với bão số 3; tổ chức trực chỉ huy 100% quân số (từ tỉnh, huyện, xã, phường) ngay trong đêm ngày 06/9/2024 và trong các ngày diễn ra bão; lập sở chỉ huy tiền phương và các sở Chỉ huy phía trước để ứng phó kịp thời với tình hình mưa bão. Huy động lực lượng lớn chưa từng có tham gia ứng phó và hỗ trợ, khắc phục hậu quả của thiên tai... 

Mặc dù là cơn bão lớn, tâm bão đi thẳng vào vùng biển và đất liền tỉnh Quảng Ninh, song với sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, chủ động; sự chỉ huy, phối hợp, điều hành kịp thời, sâu sát, sự cố gắng, nỗ lực của toàn tỉnh và quan tâm chỉ đạo của trung ương, các LLVT đóng quân trên địa bàn, tất cả đã nỗ lực hạn chế thấp nhất các thiệt hại về người, tài sản. Sau bão, tình hình khắc phục một số lĩnh vực có chuyển biến nhanh hơn dự kiến. Công tác hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả bão lũ, ổn định đời sống được triển khai chủ động, kịp thời. Tỉnh đã cân đối nguồn lực phân bổ cho các chính sách gần 1.500 tỷ đồng để đẩy nhanh quá trình phục hồi và đảm bảo an sinh xã hội sau bão...

Trong thời điểm khó khăn chồng chất khó khăn, dù thiệt hại xảy ra vô cùng lớn, nhưng tinh thần đoàn kết được khơi dậy mạnh mẽ. Nhiều tấm gương sáng, hình ảnh cao đẹp về tình đồng bào, đồng chí đã góp phần khơi dậy, lan tỏa truyền thống "tương thân, tương ái", sẻ chia khó khăn với người dân vùng bão lũ, kịp thời động viên tinh thần và vật chất cho nhân dân ở các địa phương bị ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai. Qua thực tiễn diễn biến và công tác chỉ đạo, ứng phó khắc phục thiên tai, nhiều bài học kinh nghiệm đã được chỉ ra, từ đó góp phần nâng cao năng lực trong công tác ứng phó, phòng chống thiên tai (PCTT), nhằm giảm tối đa thiệt hại.

Chuẩn bị sớm, hành động quyết liệt

Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, năm 2025 sẽ có sự gia tăng đáng kể các hiện tượng thời tiết cực đoan dưới tác động của biến đổi khí hậu. Nhiệt độ toàn cầu sẽ tiếp tục tăng cao, đặc biệt chịu ảnh hưởng của hiện tượng ENSO trung tính. Sự biến đổi này không chỉ tác động đến nhiệt độ không khí, mà còn làm gia tăng nguy cơ xuất hiện các thiên tai cực đoan, như nắng nóng gay gắt, bão mạnh, mưa lớn tại một số khu vực, lũ quét và tình trạng sạt lở đất...

Để thực hiện tốt công tác PCTT, tỉnh tiếp tục quán triệt tinh thần coi nhiệm vụ PCTT phải là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, của toàn dân, toàn xã hội theo chỉ đạo của Ban Bí thư tại Chỉ thị số 42-CT/TW và Chương trình hành động số 39-CT/TU ngày 4/6/2020, Nghị quyết số 10-NQ/TU ngày 26/9/2022 của Tỉnh ủy; nêu cao tinh thần và trách nhiệm của người đứng đầu, lấy phương châm "3 trước, 4 tại chỗ" làm chủ đạo, bảo đảm tuyệt đối an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân.

Các địa phương, đơn vị tăng cường tuyên truyền, triển khai thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước có liên quan đến lĩnh vực PCTT; tạo sự đồng thuận và xuyên suốt từ tỉnh đến các thôn, bản, góp phần nâng cao năng lực thích ứng, giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai gây ra. Thực hiện đa dạng hình thức thông tin, tuyên truyền và hướng dẫn kỹ năng phòng ngừa, ứng phó..., đảm bảo thông tin đến được các thôn, bản trên toàn tỉnh. Tăng cường diễn tập, tập huấn về PCTT&TKCN để nâng cao năng lực cho đội ngũ trực tiếp làm công tác PCTT, đặc biệt là các đội xung kích PCTT cấp xã.

Trên cơ sở kiện toàn ban chỉ huy PCTT&TKCN các cấp, rà soát, xây dựng kế hoạch, phương án hiệp đồng, ứng phó thiên tai theo cấp độ rủi ro thiên tai với từng loại hình, từng tình huống thiên tai cụ thể có thể xảy ra trên địa bàn theo phương châm “3 trước, 4 tại chỗ”, đảm bảo sát thực tế, đặc biệt là phương án ứng phó bão mạnh, siêu bão, mưa lớn, sạt lở đất, lũ quét. Ngoài ra, cần rút kinh nghiệm thực tế từ cơn bão số 3 để xây dựng, hoàn thiện phương án ứng phó thiên tai phù hợp.

Cùng với đó, rà soát hoàn thiện các quy định pháp luật, cơ chế chính sách liên quan đến công tác phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, bảo đảm đồng bộ, phù hợp với thực tiễn; chú trọng việc thực hiện các quy định về đảm bảo an toàn đập, hồ chứa thủy lợi và quản lý Quỹ PCTT trên địa bàn tỉnh.

Tiếp tục thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, các chương trình mục tiêu quốc gia gắn với các Đề án, chương trình, kế hoạch… về PCTT, trong đó chú trọng các vùng trọng điểm về PCTT trên địa bàn tỉnh. Bổ sung vật tư, trang thiết bị cơ sở vật chất cho lực lượng PCTT các ngành, các cấp. Sẵn sàng lực lượng, phương tiện, trang thiết bị để ứng phó kịp thời, xử lý có hiệu quả các tình huống xảy ra.

Đặc biệt không được lơ là, chủ quan, mất cảnh giác, không để xảy ra gián đoạn trong chỉ đạo ứng phó với thiên tai khi thực hiện sắp xếp lại đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Tỉnh chỉ đạo, yêu cầu các địa phương, đơn vị khẩn trương rà soát, xây dựng phương án tổ chức lại lực lượng thực hiện nhiệm vụ PCTT, cứu nạn cứu hộ theo hướng dẫn của cơ quan chức năng, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, đảm bảo hoạt động thông suốt, hiệu lực, hiệu quả.

Quảng Ninh luôn xác định phương châm “Phòng là chính, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương” là kim chỉ nam trong công tác PCTT. Chủ động phòng ngừa thiên tai là cách tốt nhất để bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân, giảm thiệt hại xuống mức thấp nhất.