Chuẩn hoá công chức cấp xã sau sắp xếp

Cả nước đã và đang bước vào giai đoạn của cuộc cách mạng mới, kỷ nguyên mới, đặc biệt là sự chuyển đổi mạnh mẽ với chủ trương sắp xếp chính quyền địa phương hai cấp, tinh gọn bộ máy tổ chức, chuyển đổi số. Trong bối cảnh công việc ở cấp xã sau sắp xếp ngày càng quan trọng, nặng nề, phức tạp hơn trước rất nhiều đòi hỏi trình độ đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã phải được nâng cao chất lượng, nhất là những lĩnh vực cần có chuyên môn sâu.

Theo thống kê của Bộ Nội vụ, đến ngày 31/12/2024, số lượng cán bộ, công chức cấp xã là 212.606 người, trong đó có 92,4% tốt nghiệp đại học trở lên và 7,6% tốt nghiệp cao đẳng trở xuống. Như vậy đến thời điểm trên, có hơn 16.100 cán bộ, công chức cấp xã không có bằng đại học, đây là con số tương đối lớn trước yêu cầu ngày càng cao của việc quản lý nhà nước, triển khai công việc chuyên môn, nhất là các địa phương đang triển khai chính quyền 2 cấp với nhiều công việc lớn hơn, phức tạp hơn, cùng với đó là công tác chuyển đổi số, giải quyết thủ tục hành chính, dịch vụ công trực tuyến ngày càng quan trọng hơn…

Trước nhu cầu công việc mới, Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp vừa có Công văn 11/CV-BCĐ hướng dẫn tiêu chuẩn chức danh công chức cấp xã mới nhằm đảm bảo chất lượng, tiêu chuẩn, điều kiện, kinh nghiệm, uy tín, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị của cấp xã mới. Việc sắp xếp, bố trí công chức ở cấp xã sau sắp xếp phải gắn với việc cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước, phục vụ tốt hơn người dân, doanh nghiệp.

Trong đó, một trong những nội dung quan trọng là cán bộ, công chức cấp xã phải có trình độ chuyên môn đại học trở lên cơ bản phù hợp lĩnh vực công tác của vị trí việc làm được bố trí hoặc có kinh nghiệm thực tiễn liên quan vị trí việc làm. Trường hợp cán bộ, công chức cấp xã đang được cơ quan có thẩm quyền cử đi đào tạo trình độ đại học để đáp ứng yêu cầu của vị trí việc làm đảm nhận, thì được cơ quan quản lý công chức xem xét, bố trí vào vị trí việc làm ở cấp xã mới cho phù hợp; đồng thời tiếp tục tham gia đào tạo cho đến khi tốt nghiệp theo đúng quy định.

Đối với công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số hoặc công tác ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn chưa đạt trình độ chuyên môn đại học cần xem xét năng lực, tín nhiệm, kinh nghiệm thực tiễn bố trí việc làm phù hợp; đồng thời phải được chuẩn hóa trình độ đại học sau 5 năm kể từ khi thành lập đơn vị hành chính cấp xã mới.

Hiện Bộ Nội vụ cũng đang lấy ý kiến vào Dự thảo Nghị định về đào tạo, bồi dưỡng công chức. Theo đó, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, công chức khi tuyển dụng, bố trí vào vị trí việc làm phải đáp ứng điều kiện về trình độ đào tạo đại học trở lên theo yêu cầu của vị trí việc làm cần tuyển dụng. Đồng thời, trước yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới và sự phát triển của Đất nước, Bộ Nội vụ đề xuất đào tạo bằng tốt nghiệp thứ 2 trình độ đại học cho công chức để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của cơ quan, đơn vị đối với các chuyên ngành về: Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, kỹ năng số, công nghệ số...

Một trong những nguyên tắc đào tạo, bồi dưỡng công chức là phải căn cứ vào vị trí việc làm lãnh đạo, quản lý; vị trí việc làm chuyên môn, nghiệp vụ; gắn với công tác sử dụng, quản lý công chức phù hợp với kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và nhu cầu xây dựng, phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao của cơ quan, đơn vị.

Có thể nói, trước sự chuyển mình mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới của đất nước nói chung, tất cả các tỉnh, thành phố nói riêng, việc chuẩn hóa bằng cấp, trong đó cán bộ, công chức cấp xã phải có trình độ đại học trở lên là vấn đề tất yếu, qua đó xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ngang tầm nhiệm vụ trong tình hình mới, bởi quy mô, dân số, chức năng, nhiệm vụ của cấp xã sau sắp xếp, sáp nhập ngày càng nặng nề hơn, quan trọng hơn trước rất nhiều.