Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV ĐBQH tỉnh Quảng Ninh cho ý kiến vào dự án Luật Đường sắt (sửa đổi)

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, chiều 16/6 Quốc hội tiến hành thảo luận tại tổ về dự án Luật Đường sắt (sửa đổi); chủ trương đầu tư Dự án xây dựng đường vành đai 4 TP Hồ Chí Minh.

Phát biểu thảo luận đối với dự án Luật Đường sắt (sửa đổi), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, ĐBQH tỉnh Đỗ Thị Lan đề nghị rà soát, thu hẹp đối tượng áp dụng, chỉ hướng đến các dự án đường sắt quan trọng quốc gia. Dự án Luật chưa thể hiện rõ được quan điểm này mà vẫn áp dụng rộng, chưa thật sự minh bạch, chưa hướng chính sách đến những khu vực, dự án trọng tâm. Vì thế cần hoàn thiện thêm để minh bạch, rõ ràng về đối tượng được ưu đãi, từ đó sử dụng chính sách một cách có trọng tâm, trọng điểm.

Về nội dung khuyến khích, bảo vệ tổ chức, cá nhân tại khoản 3, Điều 5, đại biểu cũng bày tỏ băn khoăn khi dự án Luật đang quy định rộng, vừa khuyến khích, vừa bảo vệ tổ chức, cá nhân trong nước, nước ngoài, mà chưa phân biệt với những luật liên quan như Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Dân sự. Đại biểu đề nghị chỉ nên khuyến khích, ưu đãi, bảo vệ đối với hoạt động đầu tư vào kết cấu hạ tầng đường sắt, bởi những nội dung về tài sản, quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhân đều được luật liên quan bảo đảm đầy đủ.

Về quy hoạch mạng lưới đường sắt, tại Điều 20 của dự án Luật chưa đồng bộ với Luật Quy hoạch. Dự án luật quy định Bộ trưởng Bộ Xây dựng tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch mạng lưới, trong khi Luật Quy hoạch quy định Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch ngành quốc gia. Đại biểu đề nghị rà soát, hoàn thiện, đồng bộ với luật, để Thủ tướng phê duyệt quy hoạch mạng lưới nếu thuộc quy hoạch ngành quốc gia, còn Bộ chỉ phê duyệt nếu chỉ thuộc quy hoạch kỹ thuật, chuyên ngành. Bên cạnh đó, dự án Luật cũng đang quy định rộng về nội dung hướng dẫn của Chính phủ, chưa thật sự cần thiết hoặc chưa đồng bộ với luật liên quan. Đại biểu đề nghị rà soát, chỉ hướng dẫn những nội dung chưa được luật hoặc luật quy hoạch quy định, tránh trùng lặp, chồng chéo, ảnh hưởng đến minh bạch, khả thi của luật.

Cùng cho ý kiến vào nội dung này, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội, ĐBQH tỉnh Trần Thị Kim Nhung kiến nghị cân nhắc thêm cơ chế miễn trừ trách nhiệm. Việc sử dụng ngân sách nhà nước để thực hiện các chính sách của Luật Đường sắt luôn hàm chứa những rủi ro, nếu luật chưa thật rõ ràng, minh bạch, cán bộ thực thi sẽ khó tránh khỏi những sai sót, vướng mắc, hoặc rủi ro pháp lý. Vì thế, nếu luật được hoàn thiện thêm cơ chế miễn trừ, những cán bộ trực tiếp tổ chức thực hiện sẽ được yên tâm, chủ động, hoàn thành nhiệm vụ mà không lo vướng vào những rủi ro, sai phạm, nếu họ thực hiện khách quan, minh bạch, tuân thủ luật.

Về thời điểm có hiệu lực, dự án Luật quy định một số nội dung sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, trong khi những nội dung còn lại sẽ bắt đầu từ ngày 1/1/2026. Việc thời gian thực hiện chưa đồng bộ như thế này sẽ khó khăn, chưa rõ những đối tượng, chủ thể sẽ áp dụng luật thế nào, đồng thời cũng chưa chuẩn bị đầy đủ về nhân lực, tổ chức để thực thi luật. Đại biểu đề nghị cân nhắc, rà soát thời điểm có hiệu lực, để luật được áp dụng một cách đồng bộ, minh bạch, thuận tiện, tránh chồng chéo, khó khăn trong thực hiện.