Chuyển hồ sơ dự án Bệnh viện Bạch Mai 2 và Việt Đức 2 đến Bộ Công an

Chiều 31/3, tại buổi công bố kết luận, Phó tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Cường cho biết, quá trình thanh tra đã chỉ ra những sai phạm có tính hệ thống khi triển khai dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Các yếu tố chủ quan xảy ra ở hầu hết các khâu, từ chuẩn bị đến đầu tư, phê duyệt chủ trương, lựa chọn nhà thầu, tổ chức đấu thầu.

Hợp đồng xây dựng ký kết không rõ ràng, không tuân thủ bất kỳ quy định nào tại các văn bản quy phạm pháp luật về hợp đồng trong xây dựng. Các bên vừa ký hợp đồng xong thì 8 ngày sau đã phải đề nghị điều chỉnh thiết kế cơ sở. Từ đó dẫn đến việc thi công khi chưa có thiết kế kỹ thuật, bản vẽ thiết kế thi công và chưa có cả dự toán.

Ông Cường cho biết hiện tượng lãng phí diễn ra phổ biến ở cả hai dự án, dưới nhiều hình thức khác nhau. Qua đó làm "lãng phí cơ hội khám chữa bệnh của nhân dân, gây nhức nhối trong dư luận, suy giảm lòng tin của người".

Thanh tra Chính phủ đã chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm đến Bộ Công an để xem xét điều tra. "Sau thanh tra, con số hàng nghìn tỷ đồng được phát hiện cao gấp rất nhiều lần so với thiệt hại tạm tính khoảng 100 tỷ đồng ban đầu. Qua thanh tra, chúng tôi nhận thức rõ về bản chất lãng phí là giá trị bị mất đi, không thể lấy lại được", ông Cường nói.

Chia sẻ về các "thách thức không hề nhỏ" khi vào cuộc, ông Cường cho hay đây là cuộc thanh tra đột xuất theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Trực tiếp Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu Thanh tra Chính phủ phải ban hành kết luận trước 31/3.

Thời gian thanh tra chỉ 40 ngày, tính cả lễ, Tết Nguyên đán, nhưng thời kỳ thanh tra lại rất dài, từ 2014 đến 2024. Giai đoạn này, hệ thống pháp luật có nhiều thay đổi, nhiều quy định được bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung, áp dụng chuyển tiếp. Bởi thế đoàn thanh tra phải đánh giá gần 3.000 đầu mục tài liệu, đối chiếu với hàng nghìn quy định cũ, mới khác nhau.

Hai dự án Bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức cơ sở 2 khởi công từ năm 2014, mỗi bệnh viện quy mô 1.000 giường với mục đích giảm tải cho cơ sở 1 đã quá tải bệnh nhân. Hai cơ sở đều đặt tại tỉnh Hà Nam và chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án y tế trọng điểm. Nhưng đến nay cả hai bệnh viện vẫn chưa đi vào hoạt động.

Bệnh viện Bạch Mai từng vận hành một phần cơ sở 2 vào năm 2019 nhưng phải dừng hoạt động từ tháng 3/2020. Trong khi đó, Việt Đức cơ sở 2 chỉ dừng lại ở việc cắt băng khánh thành, chưa từng tiếp nhận bệnh nhân. Hiện tại, khuôn viên hai bệnh viện bỏ hoang, cỏ dại mọc um tùm, nhiều hạng mục dang dở và phần lớn chưa được bố trí thiết bị y tế.

Bộ Y tế chỉ ra ba nguyên nhân chính khiến dự án chậm tiến độ. Thứ nhất, đây là các dự án lớn đầu tiên của ngành y tế áp dụng hình thức hợp đồng EPC (thiết kế, cung cấp thiết bị và thi công xây dựng), dẫn đến việc chủ đầu tư và nhà thầu chưa lường hết khó khăn trong quá trình triển khai.

Thứ hai, dịch Covid-19 từ năm 2019 đến 2022 khiến nhiều địa phương phải giãn cách xã hội, ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư công. Cuối cùng, các vướng mắc trong điều chỉnh giá hợp đồng, bao gồm việc bổ sung khoa phòng và thay đổi chức năng, kết cấu theo yêu cầu chuyên môn đã khiến chủ đầu tư không thể thanh toán cho nhà thầu.