Chăm lo giáo dục cho trẻ em dân tộc thiểu số

Với đặc thù là tỉnh miền núi, biên giới, hải đảo, có tới 43 thành phần dân tộc cùng sinh sống, trong đó có 42 dân tộc thiểu số, việc bảo đảm quyền học tập và nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ em dân tộc thiểu số (DTTS) được coi là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu.

Quảng Ninh hiện có trên 14% học sinh/tổng số học sinh toàn tỉnh là người DTTS. Nhằm nâng cao chất lượng giáo dục vùng khó, những năm qua, tỉnh đã nghiêm túc triển khai các chính sách của Trung ương, đồng thời ban hành nhiều nghị quyết, chương trình đặc thù phù hợp với điều kiện thực tế.

Đáng chú ý, các chính sách hỗ trợ học sinh DTTS như miễn, giảm học phí, trợ cấp chi phí học tập, chế độ ăn ở cho học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT), dân tộc bán trú (PTDTBT) đều được thực hiện đầy đủ. Song song với đó, Quảng Ninh còn quan tâm đến chính sách dành cho giáo viên vùng khó khăn, với nhiều chế độ phụ cấp ưu đãi, hỗ trợ học tập, bồi dưỡng nhằm khuyến khích, động viên thầy cô gắn bó lâu dài với học sinh miền núi, hải đảo.

Bên cạnh chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, tỉnh cũng ban hành các nghị quyết riêng như Nghị quyết 204/2019/NQ-HĐND, Nghị quyết 248/2020/NQ-HĐND hay Nghị quyết 22/2023/NQ-HĐND… Những chính sách này không chỉ bảo đảm quyền học tập cho trẻ em DTTS mà còn góp phần thu hẹp khoảng cách vùng miền, tạo cơ hội tiếp cận giáo dục chất lượng, hỗ trợ cơ sở vật chất và phát triển văn hóa, ngôn ngữ cho học sinh.

Một điểm nhấn quan trọng là việc tỉnh dành nguồn lực lớn đầu tư cho giáo dục vùng DTTS. Giai đoạn 2021-2025, hơn 3.291 tỷ đồng được đầu tư cho giáo dục, trong đó có 24 dự án trực tiếp phục vụ giáo dục dân tộc. Nhờ vậy, đến nay, 100% trường PTDTNT, PTDTBT được kiên cố hóa, đạt chuẩn quốc gia; 100% trẻ em mầm non và tiểu học vùng khó khăn được học 2 buổi/ngày.

Đặc biệt, Đề án “Tăng cường tiếng Việt cho trẻ mầm non, tiểu học vùng DTTS” đã tạo chuyển biến rõ rệt. 100% học sinh được học tài liệu tăng cường tiếng Việt, tham gia các hoạt động trải nghiệm như Ngày hội văn hóa đọc, giao lưu tiếng Việt… giúp nâng cao kỹ năng ngôn ngữ, mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp. Nhờ đó, tỷ lệ học sinh DTTS hoàn thành chương trình tiểu học đạt 100%, góp phần tạo nền tảng vững chắc cho các bậc học tiếp theo.

Cùng với đó, tỉnh triển khai nhiều chương trình thiết thực như Đề án “Giảm thiểu tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống”; Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực giới; Đề án nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ… Các hoạt động này không chỉ giúp học sinh DTTS có kỹ năng sống, hiểu biết pháp luật, mà còn mở ra cơ hội tiếp cận tri thức mới, sẵn sàng hội nhập quốc tế.

Nhờ sự quan tâm toàn diện, chất lượng giáo dục vùng DTTS của Quảng Ninh ngày càng được nâng cao. Tỷ lệ tốt nghiệp THPT của học sinh DTTS không ngừng tăng qua từng năm; 100% học sinh được định hướng nghề nghiệp; nhiều em đạt thành tích cao trong các kỳ thi học sinh giỏi, nghiên cứu khoa học, trở thành tấm gương cho bạn bè cùng lứa.

Bên cạnh những thành quả, giáo dục vùng DTTS vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Đời sống kinh tế còn hạn chế, nhiều gia đình chưa đủ điều kiện đầu tư phương tiện học tập cho con em; một bộ phận phụ huynh có tư tưởng cho con nghỉ học sớm để lao động. Một số cơ sở giáo dục thiếu giáo viên, trong khi cơ chế thu hút nhân lực chưa đủ mạnh.

Để khắc phục, tỉnh Quảng Ninh đã đề xuất nhiều giải pháp như: Rà soát, bổ sung chính sách phù hợp thực tiễn, tăng cường liên kết giữa cơ sở giáo dục đại học với địa phương để đào tạo nhân lực tại chỗ; nâng mức hỗ trợ học bổng, bảo đảm kinh phí cho nhân viên phục vụ học sinh nội trú; xây dựng môi trường giáo dục hiện đại, gắn với chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.

Với quyết tâm “không để học sinh nào bị bỏ lại phía sau”, Quảng Ninh đang từng bước khẳng định sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước và địa phương đối với thế hệ trẻ vùng đồng bào DTTS.