Bồi đắp giá trị văn hóa, con người thời đại mới

Với tiềm năng lớn về cảnh quan và văn hóa, trong định hướng phát triển của tỉnh, Quảng Ninh xác định 3 trụ cột phát triển chính là thiên nhiên – con người – văn hóa, tạo nên thế chân kiềng phát triển bền vững. Quảng Ninh cũng là một trong những tỉnh đầu tiên của cả nước có nghị quyết chuyên đề về văn hóa và con người, coi đây là một lợi thế cạnh tranh trong sự phát triển của tỉnh.

Nhận thức được vai trò gốc rễ, quan trọng của văn hóa, Nghị quyết số 11-NQ/TU ngày 9/3/2018 của BCH Đảng bộ tỉnh về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững” đã ra đời, tạo động lực lớn để văn hóa Vùng mỏ cất cánh.

Để hiện thực hóa Nghị quyết 11, trong 5 năm từ 2018 -  2022, nhiều văn bản triển khai, chương trình hành động đã được tỉnh ban hành, đồng thời dành nguồn lực lớn đầu tư cho văn hóa, xây dựng những thiết chế văn hóa tầm cỡ quốc gia và khu vực. Trong lĩnh vực bảo tồn, tôn tạo di tích, 100% di tích cấp quốc gia, 70% di tích cấp tỉnh đã được tu bổ, tôn tạo với tổng vốn đầu tư từ nguồn ngân sách tỉnh gần 1.700 tỷ đồng, ngân sách địa phương khoảng 210 tỷ đồng và đầu tư từ nguồn xã hội hóa gần 1.400 tỷ đồng.

Với nỗ lực của ngành văn hóa, nhiều di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, di tích quốc gia, quốc gia đặc biệt được xếp hạng, thêm nhiều bảo vật quốc gia được công nhận. Các lễ hội truyền thống được phục dựng, bảo tồn. Nhiều câu lạc bộ văn nghệ dân gian được duy trì ở các địa phương. Công tác tôn vinh công lao của các nghệ nhân đóng góp trong bảo tồn, truyền dạy, phát huy di sản văn hóa phi vật thể cũng rất được chú trọng. Đến nay, Quảng Ninh có gần 80 nghệ nhân dân gian Việt Nam, trong đó có 2 Nghệ nhân Nhân dân được vinh danh.

Sau 5 năm triển khai Nghị quyết 11-NQ/TU, Tỉnh ủy Quảng Ninh tiếp tục ban hành Nghị quyết số 17-NQ/TU ngày 30/10/2023 “Về xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh, động lực cho phát triển nhanh, bền vững”, nhằm tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng đối với công tác xây dựng và phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, xác định văn hóa là “Động lực và nguồn lực phát triển quan trọng của đất nước”.

Trên cơ sở kế thừa và phát huy những kết quả trong thực hiện Nghị quyết 11, Nghị quyết 17 đã định vị rõ các giá trị đặc trưng của tỉnh Quảng Ninh “Thiên nhiên tươi đẹp - Văn hóa đặc sắc - Xã hội văn minh - Hành chính minh bạch - Kinh tế phát triển - Nhân dân hạnh phúc” và xây dựng hệ giá trị con người Quảng Ninh với các phẩm chất “Bản lĩnh - Tự cường - Kỷ cương - Đoàn kết - Nghĩa tình - Hào sảng - Sáng tạo - Văn minh”. Nghị quyết này cũng nêu 4 quan điểm, 3 khâu đột phá, mục tiêu chung, 18 mục tiêu cụ thể đến năm 2030 và 5 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện từ tỉnh đến cơ sở, được hiện thực hóa đến từng địa phương, qua đó nhân lên sức mạnh mềm của văn hóa.

Với sự nỗ lực, đồng thuận của chính quyền và nhân dân, đến nay các giá trị di sản thiên nhiên, di sản văn hóa tiếp tục được bảo tồn, phát huy. Quảng Ninh đã có thêm Yên Tử được vinh danh di sản thế giới. Đời sống văn hóa cơ sở có nhiều bước tiến khởi sắc, bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc được gìn giữ, phát huy. Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa tạo được sức lan tỏa trong nhân dân. Nhận thức và hành động của mỗi cơ quan, tổ chức, cá nhân trong thực hiện xây dựng văn hóa, con người Quảng Ninh có những chuyển biến tích cực.

Song hành với đó là công tác xây dựng con người Quảng Ninh. Tỉnh đã thực hiện Đề án xã hội học tập giai đoạn 2024-2030 trên địa bàn tỉnh, tổ chức cho thế hệ trẻ học tập, nâng cao kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp, ứng xử văn hóa; giáo dục nghệ thuật, năng lực cảm thụ thẩm mỹ, hiểu biết về lịch sử địa phương, truyền thống cách mạng, các giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc; cập nhật, bổ sung hệ giá trị văn hoá, con người, văn hóa dân gian tỉnh Quảng Ninh vào tài liệu giáo dục địa phương để tổ chức giảng dạy ở tất cả các cấp học trên địa bàn tỉnh; hoàn thành bộ tiêu chí nhận diện thương hiệu tỉnh Quảng Ninh và các bộ quy tắc ứng xử trên địa bàn tỉnh…

Xây dựng văn hóa giàu bản sắc và con người giàu văn hóa, Quảng Ninh đã và đang tạo ra những giá trị to lớn thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát triển tỉnh Quảng Ninh trở thành một tỉnh kiểu mẫu, giàu đẹp, văn minh trong kỷ nguyên mới của đất nước - kỷ nguyên thịnh vượng và hùng cường.