Trong quá trình phát triển, đặc biệt là trong 40 năm đổi mới, Quảng Ninh luôn xác định kỷ luật, kỷ cương là nhiệm vụ then chốt trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng và nâng cao năng lực lãnh đạo của tổ chức đảng các cấp. Với tư duy đổi mới, hành động quyết liệt và tinh thần “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, Đảng bộ tỉnh kiên định xây dựng môi trường chính trị trong sạch, liêm chính; khuyến khích cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Những nỗ lực đó góp phần củng cố, nâng cao niềm tin của nhân dân; vì sự phát triển bền vững của tỉnh trong thời kỳ mới.

Cấp ủy các cấp trong Đảng bộ tỉnh luôn coi trọng lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát gắn kết chặt chẽ với nhiệm vụ kiểm tra của Đảng và cấp ủy các cấp. Công tác kiểm tra của các cấp ủy và tổ chức đảng đã trở thành nhiệm vụ quan trọng hằng năm được cụ thể hóa trong Điều lệ Đảng và quy chế, chương trình làm việc của cấp ủy các cấp.

Bám sát các nghị quyết, quy định, kết luận, chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát, Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện các quy định, văn bản của Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng. Trong đó, xây dựng, ban hành Chương trình kiểm tra, giám sát của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy nhiệm kỳ và hằng năm cập nhật nhiều nội dung mới theo đúng tinh thần chỉ đạo của Trung ương, Ủy ban Kiểm tra Trung ương và yêu cầu thực tiễn; xây dựng, sửa đổi quy chế làm việc của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, sửa đổi một số điều về trách nhiệm, quyền hạn của Bí thư Tỉnh ủy, Phó Bí thư Tỉnh ủy; ban hành quy chế làm việc của Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy; ban hành và chỉ đạo triển khai thực hiện các quy chế phối hợp giữa Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy với một số cấp ủy, tổ chức đảng liên quan về công tác kiểm tra, giám sát; chỉ đạo tiếp tục thực hiện hiệu quả quy chế phối hợp giữa Ban Nội chính Tỉnh ủy với Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy trong công tác nội chính, phòng chống tham nhũng, tiêu cực và công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng.

Một số quyết định, văn bản lãnh đạo, chỉ đạo nổi bật của Tỉnh ủy liên quan đến công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng, như: Quyết định số 431-QĐ/TU ngày 25/11/2021 của Tỉnh ủy về “Quy trình giải quyết khiếu nại kỷ luật đảng của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy”; Quyết định số 873-QĐ/TU ngày 13/01/2022 của Tỉnh ủy về “Quy trình kiểm tra, giám sát, giải quyết tố cáo và thi hành kỷ luật đảng của chi bộ trong Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh”; Chương trình hành động số 17-CTr/TU ngày 26/7/2022 của Tỉnh ủy thực hiện Kết luận số 34-KL/TW ngày 18/4/2022 của Bộ Chính trị về Chiến lược công tác kiểm tra, giám sát của Đảng đến năm 2030; Quyết định số 750-QĐ/TU ngày 20/9/2022 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Đề án “Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”.

Điểm nổi bật của tỉnh Quảng Ninh trong thực hiện các quy định của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát, đó là từ năm 2017, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành và chỉ đạo tổ chức thực hiện đồng bộ Chương trình kiểm tra, giám sát, thanh tra tỉnh Quảng Ninh. Thay vì phải ban hành nhiều chương trình kiểm tra, giám sát trong một năm, Tỉnh ủy đã thống nhất chỉ ban hành một chương trình kiểm tra, giám sát chung của các cơ quan cấp tỉnh để triển khai thực hiện. Điều này cho thấy có sự đổi mới rõ rệt về phương pháp triển khai, đặc biệt là đổi mới theo hướng kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm; giám sát được mở rộng, thường xuyên, đột xuất, không báo trước; thực hiện giám sát việc thực hiện kết luận sau kiểm tra.

Cũng từ việc đổi mới này đã nâng cao trách nhiệm của cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp; cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra cấp dưới thường xuyên kiểm tra, giám sát, đẩy mạnh “kiểm tra cách cấp”; thực hiện cơ chế trách nhiệm khi không chủ động phát hiện được sai phạm qua kiểm tra, giám sát; nội dung kiểm tra, giám sát đã bám sát hơn nhiệm vụ chính trị, tập trung vào các lĩnh vực trọng tâm, nhạy cảm, dễ nảy sinh tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, được nhân dân quan tâm.

Đồng chí Nguyễn Kim Anh, Chánh Thanh tra tỉnh, chia sẻ: Đơn vị đã phối hợp tích cực với Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, Ban Nội chính Tỉnh ủy chủ động, không chờ đợi sai phạm xảy ra mới xử lý mà tập trung kiểm tra theo dấu hiệu vi phạm, giám sát theo chuyên đề có trọng tâm, trọng điểm. Cách làm này giúp siết lại kỷ luật Đảng ngay từ trong suy nghĩ và hành động của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức.

Ở tỉnh Quảng Ninh, công tác kiểm tra, giám sát không chỉ thực hiện trực tiếp với đối tượng thực hiện nhiệm vụ mà còn kiểm tra, giám sát qua đối tượng thụ hưởng các cơ chế chính sách; kiểm tra, giám sát thông qua lấy phiếu trao đổi với nhân dân, với doanh nghiệp; không kiểm tra tràn lan theo diện rộng mà thực hiện theo phương pháp khảo sát trước những nội dung, vấn đề cần quan tâm để chọn một số đơn vị trọng điểm cần thiết để kiểm tra sâu và có đánh giá, kết luận rõ từ chủ trương đến giải pháp thực hiện, chỉ đạo kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của từng tổ chức và cá nhân có liên quan để xử lý.

Chỉ tính từ năm 2011 đến 2023, cấp ủy từ tỉnh đến cơ sở đã kiểm tra được 20.549 tổ chức đảng và 24.760 đảng viên liên quan đến việc chấp hành điều lệ đảng, nguyên tắc tổ chức đảng; thực hiện kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với 193 tổ chức đảng và 976 đảng viên; tiến hành giám sát đối với 17.198 tổ chức đảng và 23.456 đảng viên; kiểm tra 10.232 tổ chức đảng cấp dưới thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng.

Thông qua công tác kiểm tra, giám sát đã giúp cấp ủy, tổ chức đảng từ tỉnh đến cơ sở đánh giá đúng tình hình công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ của cấp ủy, tổ chức đảng cấp dưới; thấy rõ trách nhiệm của tập thể cấp ủy, cá nhân cấp ủy viên, cán bộ chủ chốt ở những nơi dư luận xã hội quan tâm; kịp thời chấn chỉnh, khắc phục kịp thời những thiếu sót, khuyết điểm, bất cập, kẽ hở trong quản lý, để bổ sung, sửa đổi các quy định không còn phù hợp, xóa bỏ các quy định trái quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Nhiều nơi củng cố được tổ chức đảng yếu kém, sự đoàn kết, nhất trí trong nội bộ được tăng cường.

Tỉnh Quảng Ninh hết sức coi trọng kỷ luật Đảng, xác định không một tổ chức đảng hay đảng viên nào trong Đảng bộ tỉnh được coi là ngoại lệ, đứng ngoài kỷ luật của Đảng. Thi hành kỷ luật đảng không nhằm mục đích xử lý cho nặng, cho nhiều mà mục tiêu chính là giáo dục, cảm hóa, phòng ngừa, làm cho mọi cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên thực hiện càng nghiêm quy định của Đảng và tự giác chấp hành, thực hiện kỷ luật của Đảng tốt hơn.

Ủy ban Kiểm tra các cấp trong tỉnh thời gian qua đã tiến hành thi hành kỷ luật nhiều đảng viên và tổ chức đảng. Nội dung vi phạm của đảng viên chủ yếu do chấp hành không nghiêm chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; thiếu trách nhiệm quản lý và sử dụng đất đai, tài nguyên, khoáng sản; bồi thường GPMB, quản lý tài chính; cố ý làm trái, gây hậu quả nghiêm trọng; vi phạm về phẩm chất, đạo đức; chính sách dân số kế hoạch hóa gia đình; tham ô, tham nhũng, quan liêu, lãng phí; mất đoàn kết nội bộ… Nội dung vi phạm của tổ chức đảng chủ yếu là thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, quản lý; thiếu kiểm tra, giám sát; vi phạm quy chế làm việc, nguyên tắc tập trung dân chủ, quản lý đất đai, tài nguyên, khoáng sản, tài chính, ngân hàng, đầu tư xây dựng cơ bản.

Chỉ tính từ năm 2011-2023, toàn tỉnh đã thi hành kỷ luật 147 tổ chức đảng, trong đó, Tỉnh ủy kỷ luật 19 tổ chức, số tổ chức còn lại do cấp ủy, ủy ban kiểm tra, đảng ủy cơ sở tiến hành kỷ luật; thi hành kỷ luật 5.596 đảng viên, trong đó có 12 trường hợp là Tỉnh ủy viên, 116 trường hợp là huyện ủy viên và tương đương, 517 trường hợp là đảng ủy viên, 1.037 là chi ủy viên, số còn lại là đảng viên.

Các hình thức kỷ luật cũng được xem xét theo hướng nặng hơn nhằm tăng cường tính răn đe, phòng ngừa vi phạm. Trong đó, các cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã khiển trách 4.173 trường hợp; cảnh cáo 858 trường hợp; cách chức 92 trường hợp và khai trừ đảng 473 trường hợp.

Nhìn chung, việc xem xét thi hành kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên được cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp thực hiện bảo đảm đúng phương hướng, phương châm, nguyên tắc, thủ tục, công tâm, khách quan. Trong xem xét thi hành kỷ luật đảng, kiên quyết xử lý không có vùng cấm, không có ngoại lệ và chỉ đạo xử lý nghiêm minh, đúng người, đúng lỗi vi phạm đối với những tổ chức, cá nhân liên quan, từ đó có tác dụng giáo dục, phòng ngừa chung, phục vụ việc thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng đảng của địa phương, đơn vị, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng thuận, nội bộ cơ quan, đơn vị đoàn kết, thống nhất.

Ông Đoàn Hữu Đăng, Bí thư chi bộ, Trưởng khu phố Cẩm Trung 1B, phường Cẩm Phả, cho biết: Tôi thấy rõ nét mới là sai phạm dù là cán bộ lãnh đạo, đã nghỉ hưu hay đang công tác, đều bị xử lý nghiêm minh. Việc đó tạo sự răn đe và nhắc nhở rất sâu sắc cho thế hệ cán bộ hôm nay.

Trong quá trình thi hành kỷ luật, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đều có xem xét kết quả tự phê bình và phê bình với kết quả thẩm tra, xác minh, đảm bảo kết luận khách quan, chính xác, không bỏ sót vi phạm, không xử oan, sai đảng viên, đúng nguyên tắc, thủ tục. Nhiều nơi, việc xử lý kỷ luật gắn liền với khắc phục hậu quả, thu hồi vật chất, số tiền bị thất thoát, chiếm dụng, ổn định tổ chức. Việc xử lý kỷ luật về đảng được đồng thời với xem xét xử lý kỷ luật về hành chính và kỷ luật đoàn thể theo quy định. Đặc biệt, trong quá trình thi hành kỷ luật đảng ở Quảng Ninh không có tình trạng đùn đẩy trách nhiệm xử lý lên cấp trên hay tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm, hữu khuynh trong xử lý, nhất là đối với trường hợp cán bộ, đảng viên giữ chức vụ. 

Hiện nay, trong bối cảnh Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh bước vào giai đoạn chuyển tiếp sang mô hình chính quyền hai cấp (tỉnh - xã), tinh gọn bộ máy và tăng khối lượng công việc, từ đó yêu cầu giữ vững kỷ cương, tăng cường kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng càng trở nên cấp thiết. Đồng chí Nguyễn Đức Thành, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, cho biết: Đơn vị sẽ tiếp tục tham mưu cho Tỉnh ủy nâng cao chất lượng kiểm tra, giám sát chuyên đề theo hướng sát thực tiễn, sâu cơ sở, đúng đối tượng; rà soát, cập nhật quy trình, quy định về thi hành kỷ luật Đảng, bảo đảm thống nhất, chặt chẽ; kiện toàn nhân sự ủy ban kiểm tra các cấp theo hướng tinh gọn nhưng hiệu quả, nâng cao trình độ, bản lĩnh chính trị cho đội ngũ cán bộ kiểm tra; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giám sát nội bộ, tăng cường minh bạch hóa trong đánh giá, phân loại tổ chức, đảng viên hằng năm; gắn kiểm tra, giám sát với đánh giá cán bộ, phục vụ tốt công tác quy hoạch, luân chuyển, bố trí nhân sự đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2025-2030.

Tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong Đảng là vấn đề căn cốt, quyết định đến sự tồn vong của Đảng. Quảng Ninh đang làm rõ điều đó bằng hành động cụ thể, quyết liệt, minh bạch, với mục tiêu xây dựng tổ chức Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, gắn bó mật thiết với nhân dân và đủ sức lãnh đạo trong thời kỳ phát triển mới.