Vận hành thị trường vàng minh bạch, hiệu quả và bền vững

Những ngày qua, thị trường vàng trong nước liên tục biến động, giá vàng nhiều lần lập đỉnh mới, chênh lệch giá mua-bán và tăng cao với giá vàng thế giới. Tại một số nơi, hình ảnh người dân xếp hàng dài chờ mua vàng nhưng lại không có vàng để mua đã trở thành hiện tượng gây nhiều lo ngại.

Trước tình hình này, Văn phòng Chính phủ đã có Văn bản số 8390/VPCP-V.I truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu khẩn trương vào cuộc thanh tra, chấn chỉnh, bảo đảm thị trường vàng vận hành minh bạch, lành mạnh, không ảnh hưởng đến ổn định kinh tế vĩ mô. Đây là động thái quyết liệt của Chính phủ, không chỉ nhằm khẩn trương chấn chỉnh những sai phạm tiềm ẩn, như đầu cơ tích trữ vàng gây khan hiếm giả tạo, mà còn góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và ổn định nền kinh tế.

Các chỉ đạo về thanh tra được tiến hành trong bối cảnh chỉ ít ngày trước đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 232/2025/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, có hiệu lực từ ngày 10/10/2025, được xem như một bước ngoặt quan trọng, tạo hành lang pháp lý mới cho thị trường vàng.

Theo đó, cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất, nhập khẩu vàng nguyên liệu chính thức bị xóa bỏ. Thay vào đó, cơ chế mới mở ra sân chơi có điều kiện cho doanh nghiệp và ngân hàng thương mại đủ năng lực tham gia, hướng tới minh bạch hóa thị trường vàng. Đây là sự thay đổi có tính chiến lược, nhằm tăng nguồn cung chính thức, giảm tình trạng khan hiếm, góp phần bình ổn thị trường.

Đặc biệt, nghị định quy định các giao dịch vàng từ 20 triệu đồng/ngày trở lên phải thực hiện qua tài khoản thanh toán tại ngân hàng. Ngoài ra, các doanh nghiệp được phép kinh doanh vàng nguyên liệu phải xuất hóa đơn điện tử, lưu trữ dữ liệu và kết nối trực tiếp với hệ thống của Ngân hàng Nhà nước.

Việc xóa bỏ độc quyền, cho phép doanh nghiệp và ngân hàng thương mại tham gia sản xuất vàng miếng có thể tạo ra một thị trường cạnh tranh, minh bạch hơn. Nguồn cung vàng miếng trong nước nhiều khả năng sẽ dồi dào hơn, góp phần thu hẹp khoảng cách giá so với thế giới. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng quyết định mang tính “cởi trói” này không đồng nghĩa với thả nổi. Cơ chế cấp phép, yêu cầu vốn điều lệ và kiểm soát chất lượng sẽ là những rào chắn nhằm bảo đảm chỉ những tổ chức có năng lực thật sự mới được tham gia. Về dài hạn có thể góp phần ổn định thị trường vàng, hạn chế đầu cơ và tạo thêm kênh đầu tư chính thức. Song trong ngắn hạn, giá vàng trong nước vẫn biến động mạnh, tiềm ẩn rủi ro cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó lường, việc giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô là ưu tiên hàng đầu. Bất kỳ sự bất ổn nào từ thị trường vàng, nếu không được kiểm soát, đều có thể lan sang thị trường tài chính tiền tệ, gây sức ép lên tỷ giá, lãi suất, lạm phát. Niềm tin thị trường chỉ có thể được củng cố khi người dân, doanh nghiệp thấy rõ sự minh bạch, công khai trong quản lý. Những quyết sách mạnh mẽ từ Chính phủ, nhất là Nghị định số 232/2025/NĐ-CP và cuộc thanh tra diện rộng, không chỉ nhằm xử lý các bất cập trước mắt, mà quan trọng hơn là tạo nền tảng cho sự phát triển minh bạch, hiệu quả và bền vững của thị trường vàng Việt Nam.