Kỷ niệm 70 năm thành lập Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 10/9 (1955-2025) Phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc

Cùng với quá trình phát triển của cách mạng nước ta qua từng thời kỳ, MTTQ Việt Nam đã không ngừng được củng cố, khẳng định vai trò là liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của các tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội, cùng các cá nhân tiêu biểu thuộc mọi giai cấp, tầng lớp, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam ở nước ngoài. Trong giai đoạn phát triển mới, mô hình tổ chức được sắp xếp tinh gọn hơn, là một bước chuyển mình của tất yếu khách quan và phù hợp với yêu cầu thực tiễn.

Khẳng định vai trò, đóng góp to lớn của Mặt trận

Ngày 10/9/1955, Đại hội Mặt trận Dân tộc thống nhất họp tại Hà Nội, đã quyết định thành lập MTTQ Việt Nam và thông qua cương lĩnh nhằm đoàn kết mọi lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình trong cả nước. Sức mạnh đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế được tập hợp, phát huy tối đa đã góp phần đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ đến ngày toàn thắng, thống nhất đất nước. Đến năm 1977, Đại hội Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam quyết định thống nhất 3 tổ chức Mặt trận ở 2 miền Nam - Bắc, lấy tên chung là MTTQ Việt Nam cho đến ngày nay. Từ đó càng nâng cao hơn nữa vai trò tập hợp, vận động, đoàn kết rộng rãi các tầng lớp nhân dân, phát huy truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, ý chí tự lực, tự cường, đoàn kết mọi người Việt Nam trong và ngoài nước. Các nội dung hoạt động do MTTQ và các tổ chức thành viên phát động và phối hợp triển khai thực hiện đều lan tỏa sâu rộng trong đời sống, được các tầng lớp nhân dân tích cực hưởng ứng. Hoạt động giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam cũng ngày càng nâng cao hiệu quả, phát huy quyền làm chủ của nhân dân và tham gia xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.

Tại Quảng Ninh những năm qua, MTTQ luôn chủ động trong việc đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, với trọng tâm là tăng cường củng cố liên minh chính trị, xây dựng và củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; thực hiện dân chủ, giám sát và phản biện xã hội, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh. Đồng thời tăng cường đồng thuận xã hội, thúc đẩy tinh thần thi đua sáng tạo, phát triển kinh tế - xã hội, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Đội ngũ cán bộ làm công tác Mặt trận cũng liên tục được bồi dưỡng, củng cố để có bản lĩnh chính trị, tư tưởng vững vàng; có phương pháp làm việc khoa học, say mê và tâm huyết.

Nhiều dấu ấn nổi bật trong công tác Mặt trận đã góp phần quan trọng vào thành tựu phát triển nhanh, bền vững của Quảng Ninh trên các lĩnh vực. Điển hình như việc MTTQ đã chủ trì phát động phong trào “Toàn dân đoàn kết phòng, chống dịch Covid-19”, phối hợp thành lập hàng trăm tổ công tác tuyên truyền, tổ liên gia tự quản ở từng tổ dân, khu phố, thôn bản để vận động nhân dân tham gia chiến dịch tiêm vắc-xin, thực hiện Thông điện 5K... Hay như với phong trào “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lạị phía sau”, MTTQ tỉnh đã phối hợp thực hiện thành công chỉ đạo của tỉnh, xóa toàn bộ các nhà ở tạm, nhà ở dột nát mới phát sinh trên địa bàn toàn tỉnh; kịp thời hỗ trợ, giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo, đoàn viên, hội viên hoàn cảnh khó khăn bị ảnh hưởng do dịch Covid-19, bão Yagi, tai nạn đột xuất...

Trong công tác giám sát, phản biện xã hội, MTTQ tỉnh đã lấy hiệu quả công việc là trọng tâm, đi sâu vào việc kiến nghị giải pháp, giúp cho các cấp ủy, chính quyền, các ngành chức năng khắc phục khó khăn, vướng mắc, bất cập, để ổn định xã hội; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức và cá nhân, góp phần chung vào thực hiện các nhiệm vụ chính trị của địa phương. Tiểu biểu như các chương trình giám sát của MTTQ tỉnh đối với cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đại biểu dân cử tại nơi làm việc và nơi cư trú; giám sát đại biểu HĐND tỉnh trong việc thực hiện chương trình hành động... Thông qua các hội nghị phản biện của MTTQ tỉnh, nhiều dự thảo nghị quyết, đề án, dự án luật của tỉnh đã được góp ý, bổ sung, hoàn thiện trước khi ban hành. Nhờ đó, chính sách ngày càng sát thực tiễn, được nhân dân đồng thuận, hưởng ứng.

Hoạt động theo mô hình mới

Thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, trong bối cảnh đó, MTTQ tỉnh Quảng Ninh tiếp tục phát huy hiệu quả vai trò trung tâm đoàn kết, là cầu nối vững chắc giữa Đảng, chính quyền và nhân dân. Đặc biệt là đã phát huy tốt lợi thế hoạt động, “đi từng ngõ, gõ từng nhà” để nắm bắt diễn biến tư tưởng từ cơ sở, kết hợp tuyên truyền, vận động để củng cố đồng thuận xã hội, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Đồng thời MTTQ và các tổ chức CT-XH cũng tiến hành sắp xếp tinh gọn theo mô hình mới. Thực hiện các hướng dẫn của Trung ương MTTQ Việt Nam, quyết định của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, từ ngày 1/7/2025, Cơ quan Ủy ban MTTQ tỉnh có 10 ban chuyên môn để tham mưu, giúp việc. Gồm: Văn phòng; Ban Tổ chức, kiểm tra; Ban Dân chủ, giám sát và phản biện xã hội; Ban Công tác công đoàn; Ban Công tác nông dân; Ban Công tác phụ nữ; Ban Công tác đoàn và thanh thiếu nhi; Ban Công tác cựu chiến binh; Ban Tuyên giáo, công tác xã hội; Ban công tác hội quần chúng. Quy chế tổ chức và hoạt động của cơ quan Ủy ban MTTQ tỉnh đảm bảo nguyên tắc rõ người, rõ việc, rõ mối quan hệ công tác, rõ chức năng nhiệm vụ của từng ban, đơn vị trong cơ quan. 

Người đứng đầu các tổ chức CT-XH đồng thời được cơ cấu làm Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ. Theo Hướng dẫn số 31-HD/BTCTW ngày 23/4/2025 của Ban Tổ chức Trung ương, các tổ chức CT-XH Quảng Ninh hiện nay hoạt động theo Điều lệ của mỗi tổ chức, có con dấu, tài khoản riêng. Trong đó, vừa đảm bảo nguyên tắc các tổ chức CT-XH hoạt động trực thuộc MTTQ Việt Nam, vừa phát huy tính chủ động, sáng tạo của mỗi tổ chức (độc lập tương đối). Tại 54 xã, phường, đặc khu của tỉnh, Ban Thường vụ Đảng ủy cấp xã ban hành quyết định về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của cơ quan Ủy ban MTTQ, bao gồm các tổ chức CT-XH. Ghi nhận trong hơn 2 tháng qua, toàn tỉnh tiếp tục duy trì hiệu quả các hoạt động, phong trào thi đua mà MTTQ và các tổ chức CT-XH chủ trì, phối hợp triển khai, đảm bảo thông suốt, không để khoảng trống về thời gian, không ngắt quãng nhiệm vụ. Qua đó góp phần vào nỗ lực chung của tỉnh trong thực hiện bộ máy tinh gọn, hiệu quả, nâng cao chất lượng quản trị và phục vụ nhân dân.

Hiện nay, công tác tổ chức Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam và các tổ chức CT-XH các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam nhiệm kỳ 2026-2031 đang được Quảng Ninh tích cực triển khai thực hiện. Theo kế hoạch, đại hội cấp xã hoàn thành trước ngày 30/9/2025; Đại hội đại biểu MTTQ tỉnh hoàn thành trước ngày 30/11/2025.