Xác định tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là công tác quan trọng của các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, góp phần tăng cường mối quan hệ giữa Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, thời gian qua, TP Móng Cái luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai đồng bộ các giải pháp. Với cách làm rõ người, rõ việc trên tinh thần “lắng nghe dân nói, nói cho dân hiểu, làm cho dân tin”, theo đến cùng giải quyết các vấn đề, nhiều vụ việc phức tạp đã được người đứng đầu cấp ủy, chính quyền Thành phố giải quyết dứt điểm, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, cũng như củng cố niềm tin của Nhân dân đối với cấp ủy, chính quyền, giữ vững an ninh và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn Thành phố, tạo môi trường đầu tư tốt để phát triển kinh tế - xã hội.

Năm 2021 và 9 tháng đầu năm 2022, thành phố Móng Cái tiếp tục triển khai nhiều dự án động lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có 6 dự án trọng điểm của tỉnh và thành phố. Yêu cầu đặt ra đối với công tác bồi thường, GPMB là rất lớn, đòi hỏi sự tập trung, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị để hoàn thành nhiệm vụ, gắn với giải quyết hài hòa chế độ chính sách, quyền lợi đối với người có đất bị thu hồi, với mục tiêu giữ vững tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Do vậy, nếu không làm tốt công tác hòa giải, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo từ cấp cơ sở sẽ làm phát sinh nhiều đơn thư khiếu nại tố cáo, kiến nghị của nhân dân. Những vụ việc công dân tập trung khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài nếu không được giải quyết dứt điểm và những vụ việc mới xuất hiện có thể làm phát sinh nhiều đơn thư tập thể, vượt cấp.

Cùng với đó, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo có lúc, có nơi còn hạn chế, chưa tạo sự chuyển biến về nhận thức pháp luật đối với cán bộ, công chức, viên chức cũng như trong nhân dân. Việc giải thích, hướng dẫn, vận động, thuyết phục người khiếu nại hiểu các chế độ chính sách, pháp luật, tự nguyện rút đơn chưa cao. Công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ tiếp công dân, giải quyết đơn và bồi dưỡng nghiệp vụ về đất đai, GPMB còn hạn chế. Một số vụ việc khiếu nại giải quyết chậm, quá hạn hoặc đã giải quyết đúng chính sách pháp luật nhưng không được công dân chấp hành nghiêm túc dẫn đến khiếu kiện kéo dài, gây bức xúc trong dư luận, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh “điểm nóng” về an ninh, trật tự. Vẫn còn tình trạng công dân khởi kiện ra Tòa án nhân dân hoặc khiếu nại lần 2 đến Chủ tịch UBND tỉnh để yêu cầu xác minh bổ sung, giải quyết lại khiếu nại...

Bên cạnh đó, việc thực hiện các quy định về tiếp công dân tại một số xã, phường chưa kịp thời, việc tiếp công dân định kỳ của Thủ trưởng đơn vị chưa đạt yêu cầu theo quy định; việc ghi chép theo dõi tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý và giải quyết đơn thư chưa đầy đủ; hồ sơ lưu trữ còn thiếu thành phần. Việc phối hợp trong giải quyết đơn còn chậm. Một số đơn thư phát sinh từ cơ sở liên quan đến việc xác định về nguồn gốc đất đai hoặc thời điểm xây dựng công trình kiến trúc, song UBND các xã, phường liên quan chưa chủ động xem xét lại. Công tác xử lý đơn thư có lúc chưa kịp thời, còn tình trạng phân loại đơn chưa chính xác. Công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, UBND các xã, phường trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo đôi khi chưa được thực hiện đồng bộ, chặt chẽ, hiệu quả, đặc biệt là liên quan đến lĩnh vực đất đai, giải phóng mặt bằng, gây ảnh hưởng đến thời hạn tiến độ và chất lượng giải quyết... Đây có thể xem là những “nút thắt” đang làm ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo hiện nay trên địa bàn hành phố.

Ngoài thể chế hóa đúng đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo thành các văn bản cụ thể, mỗi địa phương, đơn vị trên địa bàn Thành phố đã chủ động xây dựng các phương án, giải pháp phù hợp với tình hình, đặc điểm của đơn vị mình. Trước hết đó là quan tâm việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo cho cán bộ và người dân. Nghiêm túc thực hiện việc tiếp công dân định kỳ vào các ngày 1 và ngày 15 hàng tháng tại trụ sở Tiếp công dân của thành phố; công khai lịch tiếp công dân, thông báo đầy đủ trên cổng thông tin điện tử của thành phố, tại trụ sở các phường, xã để mọi người dân được biết. Đồng thời, bố trí địa điểm, điều kiện vật chất, kỹ thuật cần thiết, thuận lợi cho người dân đến phản ánh, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo. Thành phố cũng chỉ đạo các cơ quan đảm bảo trật tự, an toàn cho việc tiếp dân và định kỳ hàng tháng, quý tổ chức họp kiểm điểm giữa Ban tiếp công dân thành phố với các địa phương, cơ quan chức năng để rà soát lại các vụ việc khiếu nại của công dân; báo cáo kết quả thực hiện với đồng chí Bí thư Thành uỷ. Định kỳ hàng tuần, Thường trực Thành ủy họp giao ban kiểm điểm kết quả công tác quản lý đất đai, GPMB và giải quyết đơn thư liên quan của Nhân dân.

Đến nay, các cấp ủy tổ chức đảng đã tổ chức tuyên truyền, phổ biến Chỉ thị số 35-CT/TW, Chỉ thị số 27-CT/TW và Quy định số 11-QĐi/TW của Bộ Chính trị, các văn bản chỉ đạo của Tỉnh và các quy định pháp luật liên quan đến công tác tiếp công dân, xử lý phản ánh, kiến nghị, giải quyết khiếu nại, tố cáo, bảo vệ người phát hiện, tố giác, người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đến các đảng viên và tầng lớp nhân dân thông qua nhiều hình thức như: qua các cuộc sinh hoạt chi bộ, hệ thống loa truyền thanh tại các xã, phường, thôn, khu... Bên cạnh đó, cử hàng chục lượt cán bộ, công chức tham gia tập huấn nghiệp vụ về tiếp công dân, giải quyết đơn thư. Thành lập Tổ tuyên truyền, vận động để triển khai vận động đến từng hộ dân, nắm tình hình trong nhân dân; chỉ đạo các cơ quan chức năng, các xã, phường làm tốt công tác theo dõi, nắm bắt tình hình tư tưởng trong nhân dân. 

Tại trụ sở Tiếp công dân có lắp đặt camera giám sát, màn hình, đường truyền với UBND tỉnh và UBND các xã, phường để theo dõi việc tiếp công dân. Vào các ngày tiếp công dân định kỳ, trụ sở Tiếp công dân thành phố kết nối mạng với các xã, phường. Nhờ đó, khi có công dân của các xã, phường đến tiếp dân thì lãnh đạo UBND xã, phường báo cáo các nội dung có liên quan trực tuyến, không cần có mặt tại trụ sở Tiếp công dân thành phố. Đồng thời, việc tiếp công dân của  các xã, phường cũng như thành phố được truyền đến Trung tâm điều hành thành phố thông minh và đến UBND tỉnh để theo dõi, giám sát công tác tiếp công dân. Qua đó góp phần công khai minh bạch, tăng cường giám sát, tiết kiệm thời gian cho các xã, phường và nâng cao hiệu quả công tác tiếp dân.

Nhận thức được tầm quan trọng của công tác tiếp xúc, đối thoại với nhân dân với phương châm “hướng về cơ sở, lắng nghe, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân”, TP Móng Cái đã thực hiện nghiêm túc các quy định về trách nhiệm tiếp công dân định kỳ đối với người đứng đầu cấp ủy và UBND thành phố theo quy định của Luật Tiếp công dân, quy chế tiếp, đối thoại trực tiếp và xử lý những phản ánh, kiến nghị của công dân. Nêu cao tinh thần trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo, trong các ngày tiếp công dân định kỳ hàng tháng, các đồng chí lãnh đạo thành phố đã trực tiếp gặp mặt, đối thoại với công dân đặc biệt là trong các vụ việc tập trung đông người, phức tạp. Nhờ đó, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị trên địa bàn thành phố đã từng bước đi vào nề nếp, cơ bản đúng trình tự, thủ tục, thẩm quyền giải quyết theo quy định.

Với tinh thần “lắng nghe ý kiến người dân”, hoạt động tiếp xúc, đối thoại với nhân dân của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền TP Móng Cái trong những năm qua được xem như “chìa khoá” để mở cánh cửa đồng thuận xã hội. Thông qua tiếp xúc, đối thoại với tinh thần cởi mở, thẳng thắn và trách nhiệm mà người đứng đầu cấp ủy, chính quyền nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng, kiến nghị, đề xuất của nhân dân để giải quyết ngay từ cơ sở. Nhờ đó nhiều vụ việc bức xúc của người dân đã được tháo gỡ, giải quyết kịp thời, tránh được khiếu kiện kéo dài, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào chính quyền, giữ vững an ninh và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.

Trong 8 tháng đầu năm 2022, đồng chí Bí thư Thành ủy đã bố trí 12 buổi tiếp công dân định kỳ, tiếp được 90 lượt công dân với 111 vụ việc. Qua các buổi tiếp công dân, đồng chí Bí thư Thành ủy yêu cầu UBND thành phố chỉ đạo Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, Chủ tịch UBND các xã, phường xem xét giải quyết đơn theo quy định pháp luật; thường xuyên đôn đốc, kiểm tra, rà soát về tiến độ và kết quả giải quyết đơn của các cơ quan, đơn vị. UBND thành phố đã thực hiện tổng số 260 lượt tiếp công dân với 348 người và 262 vụ việc; trong đó đồng chí Chủ tịch UBND thành phố tiếp 181 lượt với 243 người và 181 vụ việc. 

Sau mỗi kỳ tiếp công dân, UBND thành phố đều ban hành Thông báo tiếp công dân gửi các cơ quan, đơn vị, UBND các xã, phường để niêm yết công khai và cung cấp cho công dân; đồng thời chỉ đạo các cơ quan, đơn vị giải quyết nội dung đơn thư của công dân. Các cơ quan, đơn vị, UBND các xã, phường triển khai việc xác minh, tham mưu, giải quyết đơn thư cho công dân. Cơ bản các đơn thư kiến nghị, khiếu nại, tố cáo đã được các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết theo quy định pháp luật, đa số được nhân dân đồng thuận và thực hiện. 

Triển khai thực hiện Kế hoạch số 45/KH-UBND của UBND Tỉnh, TP Móng Cái đã ban hành Kế hoạch số 277/KH-UBND ngày 23/10/2017 về rà soát các vụ việc phức tạp, kéo dài; đồng thời chỉ đạo các cơ quan, đơn vị rà soát, giải quyết. Qua đó, nhiều vụ việc đã được kịp thời tháo gỡ, không để phát sinh các điểm nóng, tình trạng khiếu kiện vượt cấp.

Từ những giải pháp cụ thể và hành động thực tế, lấy đối thoại làm trọng tâm, bám sát quy định của pháp luật, cấp ủy, chính quyền TP Móng Cái đã và đang từng bước nâng cao hiệu quả công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Với phương châm là thấu tình, đạt lý, công tâm, khách quan, kiên trì và trách nhiệm đến cùng, nhiều vụ việc phức tạp, kéo dài nhiều năm đã được xử lý dứt điểm. Đây chính là “chìa khóa” mở cánh cửa đồng thuận trong quần chúng nhân dân, cán bộ, đảng viên, góp phần tích cực đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố.

Vi Thu - Hải Ninh (Trung tâm Truyền thông và Văn hóa TP Móng Cái)