Dưới sự lãnh đạo sâu sát, toàn diện của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, nhiệm kỳ 2020-2025, tỉnh Quảng Ninh luôn nhất quán quan điểm “Giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu”. Các quyết sách của tỉnh dành cho giáo dục, đào tạo thể hiện rõ tinh thần mạnh dạn đột phá. Nguồn ngân sách cho lĩnh vực này đều theo nguyên tắc năm sau cao hơn năm trước và cao hơn mức trung bình của cả nước. Nhờ đó mà mọi trẻ em mầm non, học sinh, sinh viên ở tất cả vùng, miền trong tỉnh đều đã và đều được thụ hưởng thành quả của sự phát triển. Trong 5 năm, Quảng Ninh liên tiếp có học sinh đoạt thành tích cao, huy chương danh giá tại các cuộc thi, kỳ thi, đấu trường trí tuệ quốc tế, khu vực, góp phần khẳng định thương hiệu giáo dục tỉnh nhà. Qua đó, hoàn thành tốt các mục tiêu, chỉ tiêu Nghị quyết nhiệm kỳ đề ra.

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng nêu rõ, định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 – 2030 là phải tạo đột phá trong đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thu hút và trọng dụng nhân tài.

Một trong các đột phá chiến lược được đưa ra là phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; ưu tiên phát triển nguồn nhân lực cho công tác lãnh đạo, quản lý và các lĩnh vực then chốt trên cơ sở nâng cao, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện, cơ bản về chất lượng giáo dục, đào tạo gắn với cơ chế tuyển dụng, sử dụng, đãi ngộ nhân tài, đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng và phát triển mạnh khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy giá trị văn hoá, sức mạnh con người Việt Nam, tinh thần đoàn kết, tự hào dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Bám sát Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV nhiệm kỳ 2020-2025 đã xác định những nhiệm vụ thường xuyên và các giải pháp lớn là thực hiện đột phá chiến lược về phát triển nhân lực gắn với tăng quy mô và chất lượng dân số; cải cách toàn diện giáo dục - đào tạo; đẩy mạnh đầu tư, ứng dụng, chuyển giao công nghệ hiện đại. Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế nhanh, bền vững với phát triển văn hóa, con người, xây dựng nền văn hóa giàu bản sắc Quảng Ninh; đảm bảo an sinh xã hội, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, nâng cao đời sống nhân dân; nhanh chóng thu hẹp khoảng cách giàu nghèo và chênh lệch vùng miền…

Một giờ học của cô và trò Trường THCS Trọng Điểm (học sinh đeo khẩu trang phòng chống dịch Covid-19, năm học 2020-2021).

Triển khai nghị quyết đại hội, tỉnh đã có nhiều giải pháp thiết thực, phù hợp với tình hình thực tiễn ở từng địa phương, từng thời điểm. Cụ thể, như thời điểm cả nước nói chung và tỉnh Quảng Ninh chịu tác động của đại dịch Covid-19, ảnh hưởng đến việc sinh hoạt, học tập, thi cử của học sinh, với sự quan tâm đặc biệt của tỉnh đã tổ chức thành công cả hai kỳ thi lớn tốt nghiệp THPT năm 2021 và thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2021-2022 an toàn, chất lượng.

Những năm đầu nhiệm kỳ phải đương đầu với đại dịch Covid-19 được coi là thách thức lớn, tỉnh Quảng Ninh, trong đó có ngành Giáo dục đã tiếp tục khẳng định được ý chí vững vàng, quyết tâm phát triển và tư duy đổi mới không ngừng, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Đội ngũ cán bộ quản lý và các thầy cô giáo đã nhanh chóng xây dựng, triển khai Phương án học trực tuyến. Khẩu hiệu “tạm dừng đến trường nhưng không ngừng học” được ngành GD&ĐT Quảng Ninh đặt quyết tâm thực hiện kể cả trong hoàn cảnh khó khăn nhất. Mỗi cán bộ nhà giáo khi ấy đều dấy lên không khí tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy, sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất, phương tiện, trang thiết bị dạy học tiên tiến, hiện đại; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, giảng dạy.

Nhiều nhà giáo dù tuổi cao nhưng đã chủ động, nỗ lực tiếp cận công nghệ mới, thi đua với lớp trẻ đưa việc dạy học trực tuyến thành phương thức hữu hiệu trong đại dịch. Tại những khu vực vùng núi, biên giới, hải đảo dù khó khăn về thiết bị công nghệ, mạng internet, trong cơn đại dịch, các thầy cô giáo vẫn không quản ngại nắng mưa, gió rét mang khẩu trang lặn lội đến từng bản xa kèm cặp từng học sinh.

Để Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh đi vào cuộc sống, ngân sách của tỉnh chi cho GD-ĐT hàng năm của tỉnh luôn chiếm 20% tổng chi ngân sách của tỉnh, trong đó chi thường xuyên cho giáo dục chiếm khoảng 30-35% tổng chi thường xuyên của tỉnh. Trên cơ sở mở rộng các chính sách hỗ trợ của Trung ương, Quảng Ninh đã ban hành hàng loạt cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ giáo dục - đào tạo từ bậc mầm non đến đại học, tạo động lực cho thi đua học tốt, dạy tốt, bảo đảm thực hiện thắng lợi sự nghiệp “nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”.

Tại kỳ họp thứ 6, HĐND tỉnh Quảng Ninh khóa XIV nhiệm kỳ 2021-2026 cũng đã thông qua Nghị quyết quy định chế độ thưởng, hỗ trợ công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của tỉnh Quảng Ninh và một số chính sách ưu đãi đối với học sinh trường chuyên từ năm học 2021-2022 đến năm học 2025-2026.

Theo Nghị quyết này, học sinh đoạt giải trong một số kỳ thi, cuộc thi cấp tỉnh, cấp quốc gia, đoạt huy chương khu vực quốc tế, đoạt huy chương quốc tế tại kỳ thi chọn học sinh giỏi các môn văn hóa, cuộc thi khoa học kỹ thuật, thi Olympic khu vực quốc tế, thi Olympic quốc tế các môn văn hóa sẽ được thưởng mức cao hơn nhiều so với giai đoạn trước đây.

Trong đó, mức thưởng cho học sinh giỏi cấp tỉnh tăng 1,7 lần so với giai đoạn 2016-2020; mức thưởng học sinh giỏi cấp quốc gia tăng 3,5 đến gần 7 lần; mức thưởng cho học sinh đạt giải khu vực quốc tế tăng 2,8 đến 3,3 lần; mức thưởng cho học sinh đạt giải quốc tế tăng từ 3 đến 4,5 lần. Cụ thể, học sinh đạt giải Nhất/Huy chương Vàng cấp quốc tế được thưởng 700 triệu đồng; cấp khu vực quốc tế được thưởng 500 triệu đồng; cấp quốc gia được thưởng 50 triệu đồng.

Đáng chú ý, trong các năm học 2021-2022, 2022-2023, 2024-2025, Quảng Ninh cũng tích cực hỗ trợ 100% học phí cho học sinh, trẻ mầm non ở các trường phổ thông công lập và ngoài công lập nhằm chia sẻ khó khăn với phụ huynh, học sinh do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và do bão Yagi. Những chính sách này được ban hành kịp thời đã thể hiện sự chủ động của tỉnh trong chia sẻ khó khăn, hỗ trợ, giảm bớt gánh nặng tài chính với phụ huynh, học sinh thời điểm dịch bệnh, thiên tai, được nhân dân và toàn xã hội đồng tình, ghi nhận, đánh giá cao.

Chị Phạm Thu Hương (phường Cao Xanh) chia sẻ: Gia đình tôi nuôi ba con nhỏ, công việc không ổn định, thu nhập bấp bênh nên rất khó khăn. Chính vì thế, chính sách của tỉnh miễn giảm học phí cho học sinh trong mấy năm bị thiên tai, dịch bệnh đã giúp gia đình giảm được khá nhiều chi phí học tập cho con.

Trên cơ sở bám sát quy hoạch, tỉnh đã ưu tiên đặc biệt, dành những quỹ đất đẹp nhất của các địa phương cho giáo dục, đào tạo, để cải tạo, xây dựng mới trường lớp khang trang, hiện đại. Những ngôi trường bề thế, góp phần tạo điểm nhấn cho tỉnh đã được hoàn thiện phải kể đến như: THPT Cẩm Phả; THPT Trần Phú, THPT Bình Liêu, THPT Ngô Quyền, THPT Uông Bí và tới đây là THCS Trọng Điểm (phường Hạ Long, dự kiến đưa vào sử dụng năm học 2025-2026)… Nhờ đó, đến nay, tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia đạt 91,91% (về đích trước 2 năm so với mục tiêu Nghị quyết). Tỷ lệ phòng học kiên cố hóa tăng 2,1% so với đầu nhiệm kỳ.

Với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh, sự phấn đấu, quyết tâm của toàn ngành Giáo dục, hiện nay, chất lượng giáo dục đại trà và giáo dục mũi nhọn của tỉnh đã có nhiều bứt phá mạnh mẽ, phản ánh sự chuyển biến tích cực về chất lượng dạy và học so với nhiều năm trước.

Quảng Ninh được Bộ GD&ĐT đánh giá cao trong công tác bồi dưỡng các mô-đun thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Việc biên soạn và thẩm định tài liệu giáo dục địa phương của tỉnh Quảng Ninh cũng đã bám sát yêu cầu và lộ trình của Bộ GD&ĐT. Từ năm 2022, Sở GD&ĐT đã tham mưu cho UBND tỉnh hoàn thành biên soạn và trình Bộ GD&ĐT thẩm định 12 cuốn tài liệu giáo dục địa phương của các cấp từ tiểu học đến THPT, vượt tiến độ trước 3 năm theo yêu cầu của Bộ GD&ĐT. Đến nay, 100% các trường phổ thông trong toàn tỉnh đã triển khai nội dung giáo dục địa phương theo đúng hướng dẫn của Bộ GD&ĐT.

Giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp được những kết quả quan trọng. Tỉnh đã đạt 238 sinh viên/vạn dân (cả nước là 215 sinh viên/vạn dân) cao hơn 23 sinh viên/vạn dân so với cả nước. Chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh ngày càng được nâng cao, tỷ lệ lao động qua đào tạo tăng từ 85,5% (năm 2021) lên 87% (hết năm 2024).

Tỉnh duy trì vững chắc và nâng cao đạt chuẩn phổ cập giáo dục (PCGD) mầm non cho trẻ em 5 tuổi. Tỷ lệ học sinh tiểu học được học 2 buổi/ngày tăng từ 78,67% năm 2020 lên 100% (năm học 2024-2025), về đích trước 1 năm so với mục tiêu Nghị quyết.

Giáo dục THPT duy trì tỷ lệ học sinh lên lớp đạt trên 97%. Điểm thi trung bình tốt nghiệp THPT có sự tiến bộ vượt bậc, tăng dần qua các năm. Đặc biệt năm 2024 cao nhất từ trước đến nay, xếp thứ 25/63 tỉnh, thành cả nước, tăng 25 bậc so với năm 2020, năm đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV.

Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia THPT, năm học 2020 - 2021 đoạt 41 giải; năm học 2021 - 2022 đoạt 48 giải; năm học 2022 - 2023 đoạt 59 giải, xếp thứ 13/69 đơn vị dự thi. Năm học 2023-2024 đoạt 85 giải, xếp thứ 8 trong tốp 10 tỉnh, thành cao nhất cả nước. Năm học 2024-2025 đoạt 88 giải, tiếp tục duy trì vị trí thứ 8 trong tốp 10 tỉnh, thành có số lượng học sinh giỏi cao nhất cả nước.

Thầy cô giáo Trường THPT Chuyên Hạ Long và các bạn học sinh lớp chuyên Tin niên khoá 2022-2025 chia vui cùng Ninh Quang Thắng.

Cùng với Kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, 5 năm qua, tỉnh còn gặt hái nhiều trái ngọt ở các cuộc thi khác. Như: Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật dành cho học sinh trung học cấp quốc gia năm học 2022- 2023, có 2 giải Nhì, 2 giải Ba; năm học 2023 – 2024 có 1 dự án đoạt giải Nhì; năm học 2024-2025, có 1 giải Nhì, 2 giải Triển vọng. Năm 2021, lần thứ 3 Quảng Ninh đoạt vô địch cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia.

Không chỉ đạt thành tích cao tại các cuộc thi trong nước, học sinh Quảng Ninh đã ghi dấu ấn ở các đấu trường trí tuệ quốc tế, khu vực. Nổi bật, năm 2025, em Ninh Quang Thắng, Trường THPT Chuyên Hạ Long, giành Huy chương Đồng Kỳ thi Olympic Tin học Quốc tế (IOI) lần thứ 37 tại Bolivia, Huy chương Đồng Olympic Tin học châu Á - Thái Bình Dương.

Đây là lần thứ ba trong lịch sử, Quảng Ninh có học sinh ghi danh ở kỳ thi Olympic quốc tế sau các lần: Năm 1998 với tấm Huy chương Bạc Olympic Hóa học quốc tế tổ chức tại Australia của học sinh Vi Anh Tuấn, Trường THPT Cẩm Phả; năm 2016 với tấm Huy chương Đồng Olympic Sinh học quốc tế tổ chức tại Việt Nam của học sinh Nguyễn Ngọc Minh Hải, Trường THPT Chuyên Hạ Long.

Trước đó, tháng 6/2025, Trịnh Việt Hoàng, Trường THPT Chuyên Hạ Long cũng xuất sắc giành Huy chương Bạc Olympic Hóa học quốc tế Abu Rayhan-Biruni 2025. Năm 2022, Vũ Huy Hoàng, Trường THPT Chuyên Hạ Long đoạt Huy chương Bạc Kỳ thi Olympic Tin học châu Á - Thái Bình Dương; Lê Thùy Mai Anh, Trường THPT Chuyên Hạ Long đoạt Huy chương Đồng tại Kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu.

Lê Thùy Mai Anh (Trường THPT Chuyên Hạ Long) đoạt Huy chương Đồng tại Kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu năm 2022 (thứ 4 từ phải sang).

Tại nhiều kỳ thi quốc tế khác, học sinh Quảng Ninh tham dự đều có giải và đoạt giải cao. Năm học 2021-2022 có 1 Huy chương Đồng quốc tế về lĩnh vực Khoa học, đời sống. Năm học 2022-2023 có 1 Huy chương Vàng Cuộc thi Khoa học và Sáng chế quốc tế tại Indonesia, 1 Huy chương Bạc Cuộc thi Khoa học tại Hàn Quốc. Năm học 2023-2024 có 1 Huy chương Vàng Cuộc thi sáng tạo Khoa học quốc tế tại Indonesia I2SPO 2023; 1 Huy chương Vàng quốc tế về Sở hữu trí tuệ, Sáng chế, Đổi mới và Công nghệ tại Thái Lan; 1 Huy chương Vàng tại Cuộc thi Olympic và Hội thảo các công trình Khoa học sáng tạo tại Hàn Quốc. Năm học 2024-2025 có 1 Huy chương Vàng Kỳ thi Sáng chế và thiết kế quốc tế Cao Hùng (Đài Loan) do Hiệp hội Phát minh và Sở hữu trí tuệ Thế giới (WIIPA) tổ chức…

Giai đoạn 2025 - 2030, bên cạnh những thuận lợi, thời cơ, ngành Giáo dục Quảng Ninh cũng đứng trước những khó khăn thách thức là yêu cầu của xã hội, của tỉnh đối với giáo dục ngày càng cao hơn, kết quả của công tác giáo dục trong nhiệm kỳ vừa rồi thực sự là bứt phá khiến nhiệm kỳ sau khó vượt lên được. Cùng với đó là sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, của trí tuệ nhân tạo cũng thay đổi phương thức quản lý, tổ chức triển khai các hoạt động giáo dục.

Sở GD&ĐT xác định mục tiêu nhiệm kỳ 2025 - 2030 sẽ phấn đấu đưa giáo dục Quảng Ninh trở thành một trong những tỉnh, thành phố đi đầu trong phát triển giáo dục thông minh, chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý giáo dục, dạy học và đánh giá chất lượng.

Phấn đấu tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia đạt từ 95% trở lên; duy trì vững chắc tỉ lệ 100% trẻ mầm non, học sinh tiểu học được học 2 buổi/ngày; củng cố, duy trì kết quả phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi, phổ cập giáo dục tiểu học mức độ 3, xóa mù chữ mức độ 2, đạt chuẩn phổ cập giáo dục THCS mức độ 3; duy trì số lượng sinh viên/vạn dân cao hơn mức trung bình của cả nước. Hằng năm tuyển sinh đào tạo nghề nghiệp mới cho 40.150 người trở lên, trong đó: trình độ đào tạo cao đẳng 1.050 người trở lên, trình độ trung cấp 6.050 người trở lên, sơ cấp và các chương trình đào tạo nghề nghiệp khác 33.050 người trở lên.

Dự thảo báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XV trình Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2025–2030, cũng đã xây dựng các giải pháp thiết thực nhằm tiếp tục đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục - đào tạo. Như: Tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo, trọng tâm là hiện đại hóa và đổi mới phương thức giáo dục, đào tạo. Phát triển mạng lưới cơ sở giáo dục theo quy hoạch; giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu giáo viên, bảo đảm về số lượng và nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên.

Tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục, tập trung cho giáo dục miền núi, biên giới, hải đảo, giáo dục ngoại ngữ, kỹ năng sống cho học sinh. Thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý giáo dục, trong dạy và học. Tăng cường công tác kiểm định chất lượng giáo dục và xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia. Duy trì, củng cố và nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục, xóa mù chữ; duy trì tỉ lệ học sinh mầm non, tiểu học, trung học cơ sở học 2 buổi/ngày. Đẩy mạnh xã hội hóa, hợp tác, liên kết trong giáo dục, đào tạo, phát triển giáo dục tư thục, giáo dục thường xuyên; bảo đảm công bằng trong giáo dục, đào tạo và tạo điều kiện cho mọi người dân ở mọi tầng lớp, mọi lứa tuổi được học tập thường xuyên và học tập suốt đời.

Có thể thấy, những thành tựu đáng ghi nhận của ngành giáo dục Quảng Ninh chính là kết tinh từ sự quan tâm cao độ, coi giáo dục là quốc sách hàng đầu của cấp ủy chính quyền các cấp; sự quan tâm cao độ của toàn xã hội; đặc biệt là đoàn kết trên dưới một lòng, tận tụy, hy sinh, cống hiến hết mình của đội cán bộ, giáo viên toàn tỉnh và sự cố gắng của các thế hệ học sinh.

Nhiệm kỳ 2025-2030 tiếp tục đặt ra những yêu cầu mới về GD&ĐT. Thầy và trò ngành giáo dục đang tiếp tục nỗ lực, sáng tạo không ngừng nghỉ và tư duy đổi mới, thi đua dạy tốt học tốt, tiếp tục thực hiện mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT. Phấn đấu đến 2030, Quảng Ninh nằm trong nhóm 15 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước về trình độ, chất lượng phát triển giáo dục, đào tạo; một trong những trung tâm giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao của Vùng.