Phòng ngừa ung thư cổ tử cung

Ung thư cổ tử cung là một trong những bệnh phổ biến ở phụ nữ, trong đó nguyên nhân hàng đầu gây ra căn bệnh này là do vi rút HPV. Tuy nhiên, ung thư cổ tử cung hoàn toàn có thể phòng ngừa và trị dứt điểm nếu như được phát hiện sớm.

Theo các chuyên gia y tế, ung thư cổ tử cung được xác định do nhiễm vi rút HPV, một loại vi rút u nhú ở người có tỷ lệ lây nhiễm rất cao qua đường tình dục. Vi rút này có các chủng được đánh theo số thứ tự, trong đó có 5 chủng đó là HPV 16,18, 33 và 45 là nguyên nhân gây ra các ca ung thư cổ tử cung.

Sau khi nhiễm HPV, vi rút có thể tồn tại trong cơ thể nhiều năm mà không gây ra vấn đề gì. Tuy nhiên, nếu hệ miễn dịch không thể loại bỏ vi rút, các tế bào ở cổ tử cung có thể bị tổn thương và dần dần biến đổi thành ung thư. Quá trình này thường kéo dài khá lâu, khoảng vài năm thậm chí chục năm, tạo cơ hội cho việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Bác sĩ Trần Thị Diệp, Phó Trưởng khoa Phòng, chống bệnh truyền nhiễm (CDC Quảng Ninh) cho biết: Hiện có hơn 40 chủng virus HPV có thể gây bệnh tại bộ phận sinh dục và hậu môn. Trong đó có 15 chủng HPV có nguy cơ cao, đặc biệt là chủng 16 và 18 có thể gây bệnh ung thư từ ung thư cổ tử cung, đến hậu môn và các bộ phận sinh dục khác. Bệnh không có biểu hiện triệu chứng, khó phát hiện. Do vậy nhiều trường hợp mắc bệnh mà không phát hiện ra.

Cũng theo bác sĩ Diệp, các biện pháp phòng ngừa ung thư cổ tử cung phổ biến đó là: Tiêm vắc xin HPV; khám sàng lọc định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh như sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục, tăng cường hệ miễn dịch bằng chế độ ăn uống hợp lý…

Việc tiêm vắc xin HPV sớm được xem là "chìa khóa" để chủ động ngăn chặn vi rút HPV. Hiện có hai loại vắc xin được sử dụng phổ biến tại Việt Nam và thế giới là Gardasil tứ giá và Gardasil 9 có hiệu quả bảo vệ cao.

Vắc xin phòng HPV Gardasil tứ giá được chỉ định cho trẻ em gái và nữ giới trong độ tuổi từ 9-26 tuổi. Vắc xin Gardasil 9 được chỉ định sử dụng đối với người trong độ tuổi 9-45 dành cả nam và nữ, bất kể đã quan hệ tình dục, lập gia đình, dậy thì hay chưa dậy thì. Các mũi tiêm cho nam và nữ đều giống nhau. Hiện nay, độ tuổi lý tưởng để tiêm vắc xin HPV là 9-14 tuổi, bởi độ tuổi càng trẻ nguy cơ nhiễm HPV càng thấp so với lứa tuổi lớn hơn, do vậy trẻ sẽ nhận được đáp ứng miễn dịch đầy đủ bởi các type có trong vắc xin càng cao, kháng thể được sản sinh ra nhiều hơn.

Thời gian qua, CDC Quảng Ninh cũng đã triển khai các hoạt động khám sàng lọc nhiễm khuẩn đường sinh sản và ung thư cổ tử cung tại cộng đồng. Các buổi khám sàng lọc được tổ chức một cách khoa học, đảm bảo chất lượng, với các xét nghiệm như tế bào cổ tử cung và xét nghiệm HPV được thực hiện cẩn thận. Nhờ sự chủ động và nỗ lực đó, ngày càng có nhiều phụ nữ trong tỉnh được tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc SKSS chất lượng cao. Nhiều trường hợp bệnh đã được phát hiện ở giai đoạn sớm, giúp tăng cơ hội điều trị thành công và giảm thiểu những hậu quả nặng nề.

Bác sĩ Nguyễn Thị Trang, Phó trưởng Khoa Sức khỏe sinh sản (CDC Quảng Ninh) cho biết: Đối với ung thư cổ tử cung, chúng ta có các phương pháp sàng lọc hiệu quả như xét nghiệm tế bào cổ tử cung giúp phát hiện sớm các tế bào bất thường, xét nghiệm HPV để xác định sự hiện diện của vi rút gây ung thư, soi cổ tử cung để quan sát trực tiếp bề mặt cổ tử cung và sinh thiết khi phát hiện các tổn thương nghi ngờ. Việc sàng lọc định kỳ là vô cùng quan trọng.

Ung thư cổ tử cung nếu được phát hiện sớm, phương pháp điều trị có thể là phẫu thuật, xạ trị hoặc hóa trị. Ở giai đoạn muộn hơn, việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Chính vì vậy, phát hiện sớm vẫn là yếu tố quan trọng nhất giúp tăng cơ hội chữa khỏi bệnh. Bên cạnh đó, việc nâng cao nhận thức và chủ động phòng ngừa sẽ giúp giảm thiểu đáng kể việc mắc căn bệnh này.