Đảm bảo an toàn hệ thống đê điều

Hệ thống đê điều đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác ứng phó biến đổi khí hậu, PCTT, bão, lũ lụt, bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân.

Tỉnh luôn quan tâm đầu tư kinh phí để tu bổ, sửa chữa các tuyến đê, nhất là tại các vị trí xung yếu. Tuyến đê Hà Nam là tuyến đê cấp III duy nhất trên địa bàn tỉnh với nhiệm vụ bảo vệ trên 5.100ha và gần 6 vạn người dân đảo Hà Nam; trong đó 2/3 diện tích tự nhiên thấp hơn mực nước triều cường 5%, ảnh hưởng rất lớn đến đời sống kinh tế - xã hội nếu xảy ra vỡ đê. Tuyến đê Hà Nam được xác định là trọng điểm số 1 trong công tác PCTT hằng năm của tỉnh. Hiện toàn tuyến được tu bổ, nâng cấp với quy mô đảm bảo chống được bão cấp 10, triều cường tần suất 5%. Hằng năm Sở NN&MT xác định các trọng điểm đê điều xung yếu và xây dựng phương án bảo vệ. 

Thực hiện Nghị quyết số 29/2023/NQ-HĐND của HĐND tỉnh "Quy định nội dung, nhiệm vụ duy tu, bảo dưỡng đê điều và xử lý cấp bách sự cố đê điều đối với các tuyến đê do tỉnh quản lý", tháng 3/2025 UBND tỉnh phê duyệt Kế hoạch duy tu, bảo dưỡng đê cấp IV năm 2025 trên địa bàn với 8 tuyến đê tại khu vực Đông Triều, Uông Bí, Quảng Yên, Hạ Long, Tiên Yên, Móng Cái. Theo đó, thực hiện sửa chữa các điểm sạt lở chân đê, làm lại chân khay có nguy cơ sạt lở; sửa chữa một số cống dưới đê bị hư hỏng; gia cố nền đê, kiên cố hóa mặt đê, xử lý các điểm sụt lún... Dự kiến tổng kinh phí 36 tỷ đồng, hoàn thành trong quý III/2025.

Toàn tỉnh hiện có gần 400km đê (33,67km đê cấp III, 363,927km đê cấp IV, V). Nhiều tuyến đê sau khi được nâng cấp, tăng khả năng chống chịu bão lên cấp 9; số còn lại khả năng chống bão từ cấp 6-8, tần suất triều cường từ 5-10%. Các tuyến đê cửa sông, đê biển hầu hết có cây chắn sóng bảo vệ, chiều rộng bãi cây chắn sóng từ 10-200m; nhiều tuyến đê có hệ thống rừng chắn sóng phát triển rất tốt, cây chắn sóng mọc và phát triển lâu đời.

Bên cạnh đó, hệ thống đê điều trên địa bàn tỉnh còn tồn tại nhiều tuyến đê ngắn, chưa liền tuyến, gây khó khăn trong công tác quản lý và phòng chống lũ bão; nhiều tuyến đê còn thấp, thiếu cao trình, nguy cơ bị tràn khi gặp lũ; một số tuyến chưa được kiên cố mặt đê hoặc đã bị lún, nứt, hư hỏng; nhiều cống dưới đê bị hư hỏng, xuống cấp hoặc không đủ khẩu độ để tiêu thoát nước. Theo khảo sát sơ bộ, trong 134km đê cấp IV có 51,6km bị thấm, thẩm lậu, 42,7km mái đê rất dốc, kè mái bị hư hỏng, 43,7km bề rộng mặt đê nhỏ, 27,5km không đủ cao trình chống lũ; đối với 230km tuyến đê cấp V, lần lượt là 20,5km, 51,1km, 50,2km, 24,4km.

Ông Đoàn Mạnh Phương, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi (Sở NN&MT) cho biết: Với hệ thống đê của Quảng Ninh, trải qua bão số 3 vừa qua cho thấy sự mất an toàn. May mắn là giai đoạn bão đổ bộ, mực nước thủy triều thấp, các tuyến đê cơ bản không xảy ra vấn đề nghiêm trọng. Nhưng không thể trông mong vào yếu tố may mắn. Trước tình hình thời tiết cực đoan, thiên tai như bão số 3 có thể xảy ra, nên hệ thống đê cần được đầu tư nâng cấp, đủ khả năng chống lại các đợt thiên tai quy mô tương tự.

Trước đây vai trò chính của các tuyến đê là bảo vệ các khu dân cư, khu vực sản xuất nông nghiệp; nay đóng vai trò quan trọng bảo vệ các KCN, du lịch, dịch vụ, khu đô thị, là tuyến đường giao thông kết nối các vùng; như tại Đông Triều, tỷ lệ đất phi nông nghiệp ngày càng gia tăng, điển hình là khu vực phía trong đê Hồng Phong được quy hoạch từ đất nông nghiệp thành đất ở đô thị và đất khu thương mại, dịch vụ…

Trên cơ sở báo cáo đề xuất của Sở NN&MT, tỉnh chấp thuận chủ trương xây dựng Đề án nâng cao an toàn hệ thống đê điều giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Mục tiêu là đến năm 2030-2050, hệ thống đê của tỉnh có thể chống chịu được với bão mạnh cấp 12-13, kết hợp mực nước triều cao, đảm bảo an toàn cho hàng vạn người dân khu vực ven biển và đồng bằng.