Xuất khẩu gạo: Giữ đà cạnh tranh với Thái Lan

Xuất khẩu gạo của Việt Nam ngày càng tăng sức cạnh tranh so với gạo Thái Lan nhờ chất lượng và mức giá hợp lý.

Đa dạng hóa thị trường, cơ hội để mở rộng thị phần

Theo số liệu cập nhật mới nhất của Hiệp hội Lương thực Việt Nam, giá gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam hiện đang ở mức 388 USD/tấn, cao hơn 10 USD/tấn so với gạo 5% xuất khẩu của Ấn Độ nhưng thấp hơn 10 USD/tấn so với gạo Thái Lan. Với gạo 25% tấm, hiện giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đang đứng ở mức 362 USD/tấn, thấp hơn 18 USD/tấn so với gạo Thái Lan và thấp hơn 5 USD/tấn so với gạo Ấn Độ.

Còn theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, dù giảm 18,7% nhưng giá gạo xuất khẩu bình quân 5 tháng năm 2025 của Việt Nam vẫn đạt 516,4 USD/tấn.

Lý giải về sự chênh lệch giữa giá gạo xuất khẩu mà Hiệp hội Lương thực Việt Nam công bố với giá gạo mà Bộ Nông nghiệp và Môi trường công bố, trao đổi với phóng viên Báo Công Thương về việc này, ông Nguyễn Văn Thành, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất - thương mại Phước Thành IV (tỉnh Vĩnh Long) cho hay, giá gạo xuất khẩu mà Bộ Nông nghiệp và Môi trường công bố là mức giá được cộng từ các loại gạo chất lượng cao và gạo thường, còn đối với giá gạo do Hiệp hội Lương thực Việt Nam công bố là loại gạo thường. “Ví dụ như gạo ST25 xuất khẩu sang thị trường EU có thể lên đến 1.200 USD/tấn”, ông Thành dẫn chứng.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, khối lượng và giá trị xuất khẩu gạo 5 tháng năm 2025 đạt 4,5 triệu tấn và 2,34 tỷ USD, tăng 12,2% về khối lượng nhưng giảm 8,9% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Philippines là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam với thị phần chiếm 41,4%. Bờ Biển Ngà và Trung Quốc là hai thị trường lớn tiếp theo với thị phần tương ứng là 11,9% và 10,3%.

Trong bối cảnh tình hình thương mại gạo toàn cầu đang có diễn biến phức tạp, ông Nguyễn Văn Thành cho hay, cùng với thị trường truyền thống, các thị trường ngách đang mở thêm cơ hội cho gạo Việt. Cụ thể, với khoảng 7 triệu người gốc Á, Canada là một trong những thị trường tiêu thụ gạo đầy tiềm năng. Hiện nay, xuất khẩu gạo Việt Nam vào thị trường này chiếm chưa tới 2% thị phần, do đó, dư địa thị trường còn rất lớn cho ngành lúa gạo Việt Nam.

Cùng với Canada, hiện nay 90% lương thực thực phẩm của Singapore là nhập khẩu từ nước ngoài. Riêng với mặt hàng gạo, Việt Nam hiện là nguồn cung gạo đứng thứ 3 tới Singapore chỉ sau Ấn Độ và Thái Lan. Kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Singapore tăng trưởng bền vững trong những năm qua. Điều này cho thấy tiềm lực cung cấp và chất lượng gạo Việt Nam đáp ứng với nhu cầu và những tiêu chuẩn khắt khe của Singapore.

Gạo Việt giữ đà cạnh tranh với gạo Thái

Theo báo cáo thường kỳ tháng 5 của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), thương mại gạo toàn cầu ước đạt mức cao kỷ lục khi xuất khẩu gạo từ Ấn Độ sang các nước châu Phi tiếp tục phục hồi. Ấn Độ có thể tăng thêm 1 triệu tấn gạo xuất khẩu trong năm 2025 và đạt đến con số 25 triệu tấn.

USDA cũng dự báo, xuất khẩu gạo Việt Nam trong năm 2025 sẽ đạt khoảng 7,9 triệu tấn, đứng thứ 2 thế giới sau Ấn Độ. Trong khi đó, lượng gạo xuất khẩu của Thái Lan dự báo rơi xuống mức 7 triệu tấn, con số thấp kỷ lục trong nhiều năm gần đây.

Thái Lan hiện là đối thủ cạnh tranh lớn nhất của gạo Việt Nam trên thị trường thế giới. Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia, gạo Việt đang có sức cạnh tranh so với gạo Thái Lan.

Nguyên nhân do, tại thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới là Philippines, gạo Thái Lan đang mất dần sức cạnh tranh so với gạo Việt Nam do giá cao. Trong khi đó, Indonesia - thị trường chiếm sản lượng xuất khẩu nhiều nhất của Thái Lan - giảm mạnh nhập khẩu gạo trong năm 2025. Lượng tồn kho eo hẹp đã đẩy giá lên cao hơn và đồng baht mạnh hơn cũng khiến giá gạo xuất khẩu của Thái Lan trở nên đắt đỏ hơn đối với người mua quốc tế.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, chuyên gia nông nghiệp Hoàng Trọng Thủy nhận định, thời gian qua, ngành hàng lúa gạo đã nhiều chuyển dịch trong hoạt động xuất khẩu, với định hướng tập trung cho các sản phẩm gạo thơm, gạo chất lượng cao, giảm dần gạo cấp thấp, đầu tư sản xuất sạch hơn…, đã giúp nâng tầng giá trị hạt gạo.

“Hiện, gạo chất lượng cao đang chiếm tới 60 - 70% tổng lượng gạo xuất khẩu; gạo cao cấp có tên thương hiệu chiếm khoảng 15%; còn lại là gạo thường. Nhờ đó, phân khúc gạo cao cấp của Việt Nam ít bị cạnh tranh trực tiếp bởi các nước xuất khẩu khác”, ông Hoàng Trọng Thủy nói.