Xét xử vụ Phúc Sơn: Viện Kiểm sát khẳng định 'tiền chênh lệch mua bán các lô đất là tiền hối lộ'

Ngày 28/6, tiếp tục phần tranh luận tại phiên tòa xét xử 41 bị cáo trong vụ án Tập đoàn Phúc Sơn, đại diện Viện Kiểm sát giữ quyền công tố tại phiên tòa đã đối đáp với các quan điểm, luận cứ gỡ tội của các luật sư bào chữa, các bị cáo.

Theo đó, công tố viên khẳng định, tiền chênh lệch mua bán các lô đất là tiền hối lộ, đồng thời nhấn mạnh đã rà soát đầy đủ các tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo, tuy nhiên vẫn đề nghị Hội đồng xét xử xem xét đề nghị xóa bỏ kê biên tài sản trong một số trường hợp, để đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho các bị cáo.

Rà soát đầy đủ các tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo

Quá trình bào chữa tại phiên tòa, hầu hết các luật sư đều không tranh luận về tội danh, mà chỉ tập trung vào các tình tiết giảm nhẹ, để giảm hơn nữa mức án đề nghị của Viện Kiểm sát đối với các bị cáo. Các luật sư cho rằng, mức hình phạt đề nghị đối với các bị cáo còn cao, nên mong muốn giảm nhẹ hơn nữa mức phạt.

Theo đại diện Viện Kiểm sát, quá trình giải quyết vụ án, Viện Kiểm sát đã rà soát không sót lọt các tình tiết giảm nhẹ cho các bị cáo. Khi đề nghị mức án, Viện Kiểm sát đã căn cứ trên cơ sở quy định của Bộ luật Hình sự, nội dung vụ án, kết quả điều tra truy tố xét xử, đặc biệt thái độ khai báo, vị trí vai trò, động cơ, mục đích phạm tội của từng bị cáo. Công tố viên khẳng định, các mức án đề nghị của Viện Kiểm sát đã thể hiện tính nhân văn, nhân đạo của pháp luật, có phân hóa vai trò của từng bị cáo.

Đối với đề nghị xóa bỏ kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản, hạn chế giao dịch chuyển nhượng đối với tài sản của các bị cáo và những người có liên quan, đại diện Viện Kiểm sát nêu quan điểm: Trường hợp Tòa án không buộc các bị cáo phải chịu trách nhiệm dân sự, hoặc phải chịu trách nhiệm khác, thì đề nghị Hội đồng xét xử xem xét giải tỏa kê biên phong tỏa. Đối với các tài sản mà Cơ quan điều tra có văn bản hạn chế giao dịch chuyển nhượng của một số cá nhân, tổ chức liên quan, Viện Kiểm sát đề nghị Hội đồng xét xử xem xét trách nhiệm của các bị cáo, nếu không liên quan, thì có thể kiến nghị Cơ quan điều tra thực hiện gỡ bỏ hạn chế này.

Về quan điểm của các luật sư bào chữa đề nghị không xác định tiền chênh lệch mua bán các lô đất là tiền hối lộ, đại diện Viện Kiểm sát viện dẫn tài liệu điều tra, cũng như kết quả xét hỏi tại tòa cho thấy, các bị cáo là người có chức vụ, đã thực hiện yêu cầu của Hậu về việc giảm giá đất. Sau đó, Hậu đã bán cho những bị cáo này nhiều mảnh đất với giá ưu đãi.

“Việc giao dịch mua bán chỉ là hình thức. Nếu không có chức vụ, quyền hạn thì sẽ không được Phúc Sơn giảm giá đất, bán giá ưu đãi. Đây được xác định là lợi ích vật chất khác theo quy định pháp luật và do vậy không có cơ sở chấp nhận ý kiến này”, công tố viên nhấn mạnh.

Luật sư của Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn Nguyễn Văn Hậu đề nghị Viện Kiểm sát, Hội đồng xét xử ghi nhận tình tiết “người phạm tội đã lập công chuộc tội” và miễn trách nhiệm hình sự tội đưa hối lộ đối với bị cáo Hậu. Đại diện Viện Kiểm sát cho biết, không đề nghị tình tiết “người phạm tội đã lập công chuộc tội”, vì hồ sơ vụ án không thể hiện việc này và đây cũng không thuộc trường hợp được miễn trách nhiệm hình sự nên không đề nghị miễn.

Luật sư đề nghị xem xét nguyên nhân, điều kiện phạm tội

Quá trình tranh tụng, luật sư Bùi Đình Ứng (người bào chữa cho bị cáo Nguyễn Văn Hậu) cho rằng, mức án mà Viện Kiểm sát đề nghị đối với thân chủ của ông ở tội "Đưa hối lộ" là quá nặng.

Luận tội của Viện Kiểm sát cho rằng, với vai trò là Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn, bị cáo Hậu trực tiếp chỉ đạo cấp dưới cấu kết với đơn vị khác thực hiện hành vi vi phạm pháp luật về kế toán, về đấu thầu gây thiệt hại cho Nhà nước. Về phía mình, bị cáo Hậu đã thừa nhận cáo buộc này là đúng, bị cáo thừa nhận trách nhiệm người đứng đầu và chấp nhận toàn bộ số tiền thiệt hại mà các cơ quan tố tụng đã xác định. Tuy nhiên, với cáo buộc dùng tiền, lợi ích vật chất móc nối cá nhân có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan quản lý Nhà nước tạo điều kiện cho Công ty thuộc hệ sinh thái Phúc Sơn thực hiện dự án, trúng thầu, luật sư Ứng cho rằng “hơi nặng nề”.

Liên quan đến các tình tiết giảm nhẹ, luật sư Bùi Đình Ứng bày tỏ đồng tình với nội dung mà đại diện Viện Kiểm sát nêu trước đó. Đồng thời trình bày thêm về các thành tích bị cáo Hậu đạt được như: 2 lần được Thủ tướng tặng bằng khen; có nhiều lần được UBND tỉnh Vĩnh Phúc; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Bộ Công an; UBND huyện Vĩnh Tường và các tổ chức chính trị - xã hội khác tặng bằng khen, giấy khen (tổng số 26 bằng khen, giấy khen, Vinh danh các loại).

Quá trình xét xử, Viện Kiểm sát cũng đánh giá bị cáo Hậu tích cực hoạt động thiện nguyện, hỗ trợ các đối tượng chính sách, giúp đỡ người nghèo, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, ủng hộ phòng, chống COVID-19, tham gia hoạt động an sinh xã hội.

Từ đó, luật sư Ứng đề nghị đại diện Viện Kiểm sát và Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ hơn nữa mức hình phạt đối với bị cáo Hậu.

Luật sư bào chữa cho bị cáo Phạm Văn Vọng (cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc) bày tỏ mong muốn Hội đồng xét xử xem xét vụ án một cách đầy đủ, toàn diện hơn về nguyên nhân, điều kiện phạm tội; đồng thời đánh giá thêm những đóng góp, cống hiến quan trọng của bị cáo trong suốt hơn 30 năm công tác… Từ đó xem xét, áp dụng chính sách hình sự đặc biệt, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, để cho bị cáo Vọng được hưởng án treo.

Cụ thể, luật sư phân tích, trong chuỗi hành vi sai phạm liên quan đến 2 gói thầu thuộc Dự án, bị cáo Vọng có vai trò hết sức hạn chế, chỉ xuất hiện 2 lần: khi chỉ đạo chung về việc tạo điều kiện cho người xin được vốn; chủ trì cùng Thường trực Tỉnh ủy nhất trí với đề xuất của UBND tỉnh về chủ trương chỉ định thầu Dự án đê tả sông Hồng. Cả 2 lần cho ý kiến này đều nằm trong cùng một vụ việc, là một thể thống nhất để tạo nên một hành vi phạm tội duy nhất. Do đó, theo luật sư, hành vi của bị cáo Vọng không thể bị áp dụng vào tình tiết tăng nặng “phạm tội từ 2 lần trở lên”.

Thêm vào đó, việc tặng quà của bị cáo Hậu diễn ra sau khi dự án đã hoàn thành gần 2 năm và trong hoàn cảnh vợ bị cáo mắc bệnh hiểm nghèo cần tiền để chữa trị… nên luật sư cho rằng tuy việc nhận quà của Hậu là sai nhưng tính chất, mức độ của hành vi là tương đối có giới hạn…