Xây dựng, phát triển thư viện nhà trường

Thực hiện mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, các trường học trong tỉnh chú trọng xây dựng, phát triển thư viện. Không gian đọc được cải thiện, sách phong phú hơn, giúp học sinh tiếp cận tri thức một cách gần gũi, hiệu quả, nuôi dưỡng thói quen đọc sách.

Trên địa bàn tỉnh hiện có 632 cơ sở giáo dục từ cấp mầm non đến THPT (575 cơ sở giáo dục công lập; 57 cơ sở giáo dục tư thục). Hằng năm Sở GD&ĐT thực hiện thanh tra, kiểm tra, giám sát theo các chuyên đề, trong đó có nội dung quản lý và tổ chức thư viện trường học. Theo đó các nhà trường đều bám sát Thông tư số 16/2022/TT-BGDĐT của Bộ GD&ĐT "Ban hành Quy định tiêu chuẩn thư viện cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông", đảm bảo quy định về tài nguyên thông tin, cơ sở vật chất, thiết bị chuyên dùng, hoạt động thư viện, quản lý thư viện.

Năm học 2024-2025 các trường tiểu học chú trọng tổ chức các hoạt động thư viện, nhằm hình thành thói quen đọc cho học sinh, xây dựng văn hóa đọc trong nhà trường.

Nhiều trường đã thiết lập thư viện, tổ chức và tự đánh giá hiệu quả các hoạt động thư viện; tiếp tục tập trung xây dựng hệ thống sách điện tử miễn phí, giúp học sinh dễ dàng khai thác và tiếp cận nguồn tư liệu mở phục vụ cho việc tổ chức các hoạt động thư viện trong nhà trường.

Đến nay, 100% cơ sở giáo dục tiểu học có thư viện với đa dạng các loại hình hoạt động, như thư viện xanh, thư viện di động, thư viện thân thiện, tạo điều kiện cho học sinh đọc sách mọi lúc, mọi nơi, nhằm hình thành thói quen đọc sách cho học sinh. 100% cơ sở giáo dục tiểu học thực hiện tiết học, tiết đọc thư viện với các hình thức đa dạng, linh hoạt.

Các trường tiểu học thường xuyên tổ chức các hoạt động thư viện sáng tạo, hiệu quả; bám sát những nội dung về thư viện trường học theo Thông tư số 16/2023/TT-BGDĐT trong nhiệm vụ xây dựng trường chuẩn quốc gia, phát triển văn hóa đọc... Đặc biệt, tích cực ứng dụng CNTT mang tính đồng bộ, liên thông trong quy trình thẩm định thư viện trường học.

Bà Vũ Thị Thùy Dương, Chủ tịch Hội đồng Trường TH-THCS-THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm (phường Việt Hưng), cho biết: Trường rất quan tâm công tác xây dựng, phát triển thư viện. Cấp TH&THCS có 4 phòng đọc, 1 khu trung tâm tra cứu thông tin thư viện trực tuyến; tổng diện tích mặt sàn 200m², phục vụ cho 1.800 học sinh. Cấp THPT có 1 phòng thư viện đủ đầu sách đặc thù; không gian đọc và tra cứu riêng, rộng khoảng 150m², đáp ứng cho 1.700 học sinh. Nhà trường chia tách không gian thư viện theo cấp học để có thể phục vụ tốt nhu cầu đọc sách của học sinh.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác xây dựng và phát triển thư viện trong các nhà trường vẫn còn một số hạn chế cần phải đổi mới.

Ở cấp tiểu học, nhiều trường còn gặp khó khăn về trang thiết bị, cơ sở vật chất, nguồn học liệu; điều kiện để tổ chức các hoạt động đọc tại thư viện; nhân viên thư viện chuyên trách còn thiếu hoặc phải kiêm nhiệm, chưa được đào tạo bồi dưỡng bài bản; một số tiêu chí đánh giá thư viện không còn phù hợp.

Cấp THCS, nhiều cán bộ thư viện chưa được đào tạo chuyên sâu về các kỹ năng nghiệp vụ hiện đại, như quản lý thư viện số và dịch vụ thông tin; một số cơ sở giáo dục thiếu máy tính để học sinh đọc các học liệu điện tử; kinh phí dành cho hoạt động thư viện chưa được phân bổ từ ngân sách nhà nước; thư viện ở nhiều trường học ở vùng sâu, vùng xa chưa được đầu tư đúng mức…

Phát triển văn hóa đọc góp phần thúc đẩy quá trình học tập, nghiên cứu, khám phá tri thức của học sinh. Theo lãnh đạo một số trường học, để nâng cao chất lượng xây dựng văn hóa đọc, năm học 2025-2026 các nhà trường cần đa dạng các hình thức phát triển văn hóa đọc, như: Tổ chức cho học sinh tham gia các cuộc thi kể chuyện về sách, viết cảm nhận, vẽ tranh minh họa truyện đã đọc.

Đặc biệt, tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng, khuyến khích phụ huynh cùng đọc sách với con ở nhà, huy động nguồn sách xã hội hóa từ phụ huynh, cựu học sinh, doanh nghiệp địa phương. Mỗi thầy, cô giáo cần làm gương, truyền cảm hứng, định hướng lựa chọn sách, hướng dẫn cách đọc sách hiệu quả để từng bước hình thành thói quen đọc sách cho học sinh.