Xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh

Nhiều năm nay, Quảng Ninh đang nỗ lực xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh gắn với phát triển kinh tế, xã hội trên địa bàn. Với đa dạng giải pháp, mô hình được tỉnh, các địa phương triển khai đã mang lại những hiệu quả thiết thực.

Các cơ quan, đơn vị, địa phương tích cực tuyên truyền, phổ biến trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về nội dung, mục đích, ý nghĩa của việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, góp phần làm cho văn hóa thực sự thấm sâu vào toàn bộ đời sống và các hoạt động xã hội. Đồng thời triển khai tuyên truyền sâu rộng các tiêu chí đạt chuẩn văn hóa để tổ chức thực hiện, góp phần nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân trong việc “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”; từng bước đưa các chuẩn mực ứng xử, quy ước cộng đồng trở thành thói quen và quy chuẩn ứng xử trong sinh hoạt thường nhật.

Hàng loạt mô hình xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh đã được các sở, ngành, địa phương triển khai và nhân rộng. Nhiều cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp làm tốt công tác vệ sinh môi trường, cải cách hành chính. Bộ quy tắc ứng xử “Nụ cười Hạ Long” và các quy định về thái độ, giao tiếp trong cơ quan công quyền được phổ biến rộng, tạo chuyển biến trong văn hóa phục vụ. Trên 90% cán bộ, công chức, viên chức nắm vững và thực hành các quy tắc ứng xử; tỷ lệ hài lòng của người dân với dịch vụ hành chính đạt cao.

Để giáo dục và phát triển thói quen xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh cho thế hệ trẻ, các trường học trên địa bàn tỉnh triển khai các chương trình “Trường học xanh, sạch, đẹp”, “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” với các hoạt động ngoại khóa đa dạng, phong phú. Các thư viện trường học được đầu tư hiện đại, thu hút hơn 85% học sinh tham gia đọc sách thường xuyên. Điều này góp phần hình thành thói quen đọc sách, thói quen học tập suốt đời và nâng cao trình độ văn hóa cho thanh thiếu niên.

Với phương châm hướng mạnh về cơ sở, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh và các tổ chức chính trị xã hội đã triển khai nhiều mô hình tại khu dân cư phát huy hiệu quả như: Mô hình về an ninh trật tự, mô hình về bảo vệ môi trường; mô hình phát triển kinh tế, giảm nghèo; mô hình trên lĩnh vực về học tập, văn hoá, thể dục, thể thao; các mô hình: “Khu dân cư phòng chống ma tuý, tội phạm”, “Hòm thư tố giác”, “Gia đình văn hóa, tổ an toàn, phường bình yên”, “Khu dân cư không có tội phạm, tệ nạn xã hội”… thu hút hàng nghìn hội viên, người dân hưởng ứng, tham gia.

Tiêu biểu, Hội Cựu chiến binh tỉnh đã xây dựng hơn 2.400 tổ tự quản, thu hút gần 18.000 cựu chiến binh và cựu quân nhân tham gia. Hay Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh duy trì tốt các mô hình “Ông bà gương mẫu, con cháu thảo hiền”; 142 CLB “xây dựng gia đình hạnh phúc bền vững”; 710 tổ tự quản, tổ dân cư, xóm đoàn kết, duy trì hoạt động của 165 "Câu lạc bộ phụ nữ với pháp luật" và 147 "Chi Hội phụ nữ nòng cốt thực hiện và chấp hành pháp luật" với gần 14.000 thành viên tham gia. Qua đó góp phần giải quyết các vấn đề an ninh, môi trường; đồng thời hun đúc lối sống có trách nhiệm, tôn trọng luật pháp trong cộng đồng.

Tại các khu dân cư trên địa bàn tỉnh, công tác xây dựng môi trường văn hóa có nhiều chuyển biến tích cực, thể hiện rõ ràng nhất là sự hưởng ứng mạnh mẽ phong trào “Ngày Chủ nhật xanh”. Người dân các khu dân cư chủ động tham gia các hoạt động thu gom rác thải tại điểm công cộng, làm sạch đường làng, ngõ xóm. Từ năm 2023 đến nay, người dân đã trồng hơn 250.000 cây xanh, phủ xanh đáng kể các khu dân cư và tuyến phố. Tỷ lệ rác thải sinh hoạt được thu gom, xử lý đạt trên 95% tại các đô thị và 80% tại các khu vực nông thôn, góp phần cải thiện rõ rệt cảnh quan và chất lượng không khí, đảm bảo an toàn cho cộng đồng.

Công tác xây dựng nếp sống văn minh trong cưới, tang, lễ hội và xây dựng hương ước, quy ước khu dân cư được triển khai có hệ thống. Toàn tỉnh đã hoàn thiện và ban hành quy ước, hương ước cho 100% thôn, khu. Việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang trên địa bàn tỉnh đã có chuyển biến tích cực, tổ chức tiết kiệm, trang trọng, lành mạnh, khơi dậy và phát huy được bản sắc văn hóa của dân tộc. Đến nay, trên 99% các đám cưới, đám tang trên địa bàn tỉnh thực hiện tốt nếp sống văn hóa, văn minh.

Với những giải pháp đa dạng, Quảng Ninh đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh. Thời gian tới, tỉnh cần tiếp tục củng cố chính sách, huy động sức dân để biến văn hóa thành nguồn lực mạnh mẽ cho phát triển toàn diện, bền vững.