Vừa qua, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng, thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới (viết tắt là Nghị quyết số 66-NQ/TW). Đây là Nghị quyết thuộc “Bộ tứ trụ cột” có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế, xây dựng pháp luật ở nước ta, tạo động lực đưa nước ta bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển, thịnh vượng, hùng cường của dân tộc Việt Nam. Để có cái nhìn toàn diện hơn về việc triển khai Nghị quyết quan trọng này tại Quảng Ninh, phóng viên Báo và Phát thanh, Truyền hình Quảng Ninh, đã có cuộc trao đổi với đồng chí Mai Vũ Tuấn, Tỉnh uỷ viên, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Quảng Ninh.

- Thưa ông, việc triển khai thực hiện Nghị quyết 66-NQ/TW ở Quảng Ninh có ý nghĩa như thế nào và mục tiêu đặt ra là gì?

+ Trong bối cảnh đất nước nói chung, tỉnh Quảng Ninh nói riêng đang bước vào giai đoạn phát triển mới với yêu cầu rất cao về hiện đại hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng, “việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật trở thành yếu tố sống còn, quyết định sự thành công của quá trình vươn mình của dân tộc” như Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định. Nghị quyết số 66-NQ/TW ra đời trong bối cảnh đó với quan điểm chỉ đạo xuyên suốt: “Đổi mới căn bản công tác xây dựng và thi hành pháp luật là nội dung cốt lõi, nền tảng cho tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong kỷ nguyên mới”.

Với tinh thần đó, việc triển khai Nghị quyết số 66-NQ/TW trên địa bàn tỉnh mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nhằm xây dựng hệ thống pháp luật của tỉnh một cách đồng bộ, khả thi, minh bạch, ổn định, lấy thực tiễn phát triển làm thước đo, có tính dự báo cao, dẫn dắt sự phát triển, tạo môi trường ổn định cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực hội nhập quốc tế và loại bỏ triệt để các rào cản do pháp luật chồng chéo, mâu thuẫn gây ra. Việc triển khai Nghị quyết số 66-NQ/TW cũng nhằm “đổi mới căn bản tư duy xây dựng pháp luật”, chuyển từ tư duy "quản lý" sang "phục vụ", từ bị động sang chủ động, kiến tạo sự phát triển. Công tác tổ chức thi hành pháp luật phải nghiêm minh, công bằng, thực chất, chuyển đổi số hiện đại hoá quy trình xây dựng và triển khai văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) phải gắn liền với công khai, minh bạch, thuận tiện hóa tối đa cho người dân, doanh nghiệp. Thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền rõ ràng, gắn với trách nhiệm giải trình, xóa bỏ cơ chế "xin - cho", triệt tiêu các lợi ích cục bộ và đặc quyền nhóm.

Về mục tiêu, tỉnh cũng đã xác định rõ: Đến năm 2030, xây dựng hệ thống VBQPPL tỉnh Quảng Ninh đảm bảo dân chủ, công bằng, đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, khả thi với cơ chế tổ chức thực hiện nghiêm minh, nhất quán, bảo đảm cơ sở pháp lý cho hoạt động bình thường, liên tục, thông suốt của các cơ quan sau sắp xếp tổ chức bộ máy, tháo gỡ vướng mắc phát sinh từ thực tiễn, mở đường cho kiến tạo phát triển, huy động mọi người dân và doanh nghiệp tham gia vào phát triển kinh tế - xã hội.

Đến năm 2045, xây dựng, hoàn thiện hệ thống VBQPPL có chất lượng cao, hiện đại, tiệm cận chuẩn mực, thông lệ quốc tế tiên tiến và phù hợp với thực tiễn của tỉnh, được thực hiện nghiêm minh, nhất quán, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ hiệu quả quyền con người, quyền công dân; thượng tôn Hiến pháp và pháp luật trở thành chuẩn mực ứng xử của mọi chủ thể trong xã hội; quản trị hành chính hiện đại với bộ máy nhà nước tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững.

- Với những mục tiêu mà Quảng Ninh đặt ra, gần nhất là tới năm 2030 theo Nghị quyết số 66-NQ/TW, có điểm gì mới, khác biệt so với trước đây không?

+ Trước đây, tại Chương trình hành động số 32-CTr/TU ngày 1/6/2023 của BCH Đảng bộ tỉnh thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW của BCH Trung ương Đảng về tiếp tục xây dựng, hoàn thiện nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới, tỉnh Quảng Ninh đã xác định mục tiêu đến năm 2030, xây dựng “Hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, nhân đạo, đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, kịp thời, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, mở đường cho đổi mới sáng tạo, phát triển bền vững và cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật nghiêm minh, nhất quán”.

Tuy nhiên, tại Chương trình hành động số 50-CTr/TU ngày 9/6/2025 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW đã có sự phát triển, bổ sung thêm vào mục tiêu với hai vấn đề mới được đặt ra: Một là “bảo đảm cơ sở pháp lý cho hoạt động bình thường, liên tục, thông suốt của các cơ quan sau sắp xếp tổ chức bộ máy, tháo gỡ vướng mắc phát sinh từ thực tiễn”, đây là yêu cầu tất yếu để giải quyết những vấn đề phát sinh trong hệ thống pháp luật do sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp. Hai là, “mở đường cho kiến tạo phát triển, huy động mọi người dân và doanh nghiệp tham gia vào phát triển kinh tế - xã hội”. Đây là điểm khác biệt rất lớn, có sự phát triển cả về lý luận và nhận thức, thể hiện rất rõ quan điểm của Đảng, Nhà nước, của tỉnh Quảng Ninh về đổi mới căn bản tư duy xây dựng pháp luật, chuyển từ tư duy "quản lý" sang "phục vụ", từ bị động sang chủ động, kiến tạo sự phát triển.

Để hoàn thành mục tiêu này đòi hỏi sự nỗ lực, cố gắng không ngừng của cả hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh với tinh thần “Chúng ta phải dám nghĩ lớn, hành động lớn, thực hiện những cải cách lớn với quyết tâm chính trị cao nhất và nỗ lực bền bỉ nhất” như Tổng Bí thư Tô Lâm đã quán triệt.

- Tham mưu cho Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh triển khai các nhiệm vụ và giải pháp đề ra liên quan tới Nghị quyết số 66-NQ/TW, vậy Sở Tư pháp đã triển khai thực hiện như thế nào trong thời gian qua và tới đây?

+ Để khiển khai hiệu quả Nghị quyết số 66-NQ/TW trên địa bàn tỉnh, Sở Tư pháp đã tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chương trình hành động số 50-CTr/TU ngày 9/6/2025; tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2161/QĐ-UBND ngày 23/6/2025 về kế hoạch triển khai Nghị quyết; ban hành theo thẩm quyền Kế hoạch số 51/KH-STP ngày 25/7/2025 để thực hiện trong toàn ngành Tư pháp từ tỉnh đến cơ sở.

Chỉ tính riêng 7 tháng đầu năm 2025, Sở Tư pháp đã tham mưu triển khai 5 đợt tổng rà soát, đề xuất phương án xử lý VBQPPL; trong đó đã rà soát 279 VBQPPL liên quan đến sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2012, 248 văn bản liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước trên địa bàn tỉnh, 46 quyết định về phân cấp, ủy quyền của UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh; rà soát 115 nghị quyết của HĐND tỉnh còn hiệu lực thi hành; kiến nghị xử lý 82 quy định có mâu thuẫn, chồng chéo, không khả thi, tạo gánh nặng chi phí tuân thủ... tại các VBQPPL của trung ương.

Sở Tư pháp đã thẩm định 74 dự thảo VBQPPL, tham gia góp ý 50 đề nghị xây dựng và 70 dự thảo VBQPPL của tỉnh, 30 dự thảo của trung ương cùng nhiều hồ sơ khác; thực hiện tự kiểm tra 54 văn bản của UBND tỉnh được xác định hợp pháp, 52 văn bản của HĐND, UBND tỉnh được kiến nghị xử lý sau rà soát; 91 văn bản hết hiệu lực được công bố; cập nhật 71 văn bản vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật. Tổ chức ký kết, triển khai hiệu quả Bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp với Sở Tư pháp tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc). Vận hành hiệu quả Hệ thống thông tin về phản ánh, kiến nghị VBQPPL của tỉnh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tư pháp.

Trong thời gian tới, Sở Tư pháp sẽ tiếp tục phát huy vai trò tham mưu Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh triển khai một số nhiệm vụ quan trọng. Đó là: Cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định pháp luật trong năm 2025; xây dựng lộ trình hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung, ban hành mới văn bản pháp luật bảo đảm cơ sở pháp lý đồng bộ cho hoạt động của bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp; hoàn thiện hệ thống pháp luật về đầu tư, kinh doanh.

Sở Tư pháp hiện cũng đang tích cực chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh ban hành danh mục thẩm quyền trên từng lĩnh vực quản lý nhà nước; xây dựng kế hoạch tổng thể về sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ, ban hành mới các nghị quyết quy phạm pháp luật của HĐND tỉnh.

- Theo ông, nguồn nhân lực chất lượng cao và đổi mới về tư duy có phải là những khó khăn, thách thức đối với công tác xây dựng pháp luật trên địa bàn tỉnh hiện nay?

+ Có thể khẳng định, nguồn nhân lực chất lượng cao và đổi với về tư duy xây dựng pháp luật đều là những khó khăn, thách thức rất lớn đặt ra cho các cơ quan, đơn vị, địa phương nói chung, ngành Tư pháp Quảng Ninh nói riêng.

Về nguồn nhân lực chất lượng cao, trong thời gian tới, Sở Tư pháp sẽ nghiên cứu triển khai Đề án “Tăng cường sự tham gia của các chuyên gia pháp luật Việt Nam trong các tổ chức pháp lý quốc tế và cơ quan tài phán quốc tế trong xây dựng pháp luật”; phối hợp với Sở Nội vụ nghiên cứu xây dựng cơ chế thu hút, tiếp nhận chuyên gia, nhà khoa học pháp lý, luật gia, luật sư giỏi vào khu vực công; thực hiện chủ trương điều động, luân chuyển, biệt phái công chức, viên chức để bổ sung kinh nghiệm thực tiễn theo chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Tư pháp.

Về đổi mới tư duy, thực tiễn cho thấy công tác tham mưu xây dựng, ban hành VBQPPL trên địa bàn tỉnh bảo đảm phục vụ công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực là rất cần thiết. Việc triển khai hiệu quả Nghị quyết số 66-NQ/TW với tinh thần đổi mới căn bản tư duy xây dựng pháp luật, chuyển từ tư duy "quản lý" sang "phục vụ", từ bị động sang chủ động sẽ kiến tạo nên sự phát triển. Để làm được điều này cần thay đổi về tư duy, nhận thức và thống nhất trong hành động của cả hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh, vừa là một quá trình nhưng cũng đòi hỏi tính cấp thiết, không thể chậm trễ, đánh mất thời cơ. Đây cũng là khó khăn, thách thức, đòi hỏi sự nỗ lực, cố gắng rất lớn của các cấp, ngành, các địa phương.

- Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!