Xã Thống Nhất: Tọa đàm về công tác bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử văn hóa đình Làng Bang

Chiều 3/7, UBND xã Thống Nhất tổ chức buổi tọa đàm để xin ý kiến các nhà quản lý, nhà khoa học về giá trị lịch sử, văn hóa; định hướng, nhiệm vụ, giải pháp cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử văn hóa đình Làng Bang. Tham dự buổi tọa đàm có đại diện Hội đồng Khoa học di sản văn hóa quốc gia; Viện Nghiên cứu Hán Nôm; Hội Di sản văn học Việt Nam; Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch.

Đình Làng Bang là công trình kiến trúc cổ kính, mang nhiều dấu ấn văn hóa, tâm linh, gắn liền với đời sống nhân dân xã Thống Nhất. Năm 2018, Bảo tàng Quảng Ninh đã phối hợp với Trường ĐH Khoa học - Xã hội và Nhân văn và UBND xã tiến hành khai quật di tích đình Làng Bang. Kết quả tại đình Làng Bang có các loại hình di vật của thời Trần thế kỷ 13-14, thời Lê Trung Hưng thế kỷ 17-18 và thời Nguyễn cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, trong đó các di vật thời Trần có số lượng và mật độ lớn nhất, diện phân bố rộng nhất. Dựa trên sự phân bố di vật của thời Trần ở đây bước đầu có thể xác định đình Làng Bang là một quần thể kiến trúc có quy mô lớn được xây dựng trên một đồi thấp nằm liền sát với vịnh Cửa Lục với quy mô mỗi chiều khoảng 800-1.000m; trung tâm của quần thể kiến trúc nằm trong khu vực nay thuộc khuôn viên của đình Làng Bang. Qua đó minh chứng cho vị trí và vai trò vùng đất Thống Nhất ngày nay trong lịch sử với vai trò là cửa ngõ quan trọng của Đại Việt. 

Ngày 14/10/2020, đình Làng Bang được công nhận là di tích lịch sử, nằm trong danh mục Di tích lịch sử - văn hóa và danh lam thắng cảnh của tỉnh Quảng Ninh theo Quyết định số 3929/QĐ-UBND.

Tuy nhiên theo thời gian, di tích đã bị xuống cấp, hư hỏng do tác động của thời tiết, môi trường và sự thiếu hụt về kinh phí bảo tồn, không đảm bảo nhu cầu sinh hoạt tín ngưỡng của nhân dân trên địa bàn cũng như các tín đồ thập phương.

Trước thực trạng đó, được sự quan tâm của chính quyền các cấp, sự ủng hộ của nhân dân và các phật tử, năm 2024, UBND xã Thống Nhất đã tiến hành khởi công dự án Tu bổ, tôn tạo và phục hồi đình Làng Bang trên diện tích 1,5ha. Đến nay, công trình tu bổ, tôn tạo và phục hồi đình Làng Bang đã hoàn thành giai đoạn cất nóc và đang trong giai đoạn hoàn thiện. Đây là dấu mốc quan trọng thể hiện sự quyết tâm, nỗ lực của chính quyền và nhân dân địa phương trong việc bảo tồn di sản văn hóa truyền thống.

Tại buổi tọa đàm, các nhà khoa học, nhà chuyên gia, nhà quản lý cũng khẳng định, việc triển khai Dự án Tu bổ, tôn tạo và phục hồi đình Làng Bang là hết sức đúng đắn, cần thiết và có những tham luận sâu sắc để làm rõ hơn về tính chất, giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc nghệ thuật của đình Làng Bang.

Các nội dung trao đổi, tham luận đã một lần nữa giúp nhận diện, khẳng định đình Làng Bang là di sản văn hóa có giá trị to lớn về lịch sử, tín ngưỡng, nghệ thuật và là biểu tượng gắn kết cộng đồng làng xã truyền thống.

Đồng thời, các nhà khoa học, nhà chuyên gia, quản lý cũng chia sẻ thêm kinh nghiệm, đưa ra các định hướng phù hợp, khả thi cho công tác phục hồi, tôn tạo và bảo tồn di tích đình Làng Bang nói riêng và các di tích nói chung trong giai đoạn hiện nay.

Trong đó có những nội dung quan trọng như: Xây dựng sản phẩm truyền thông về giá trị văn hóa, lịch sử của ngôi đình (tư liệu, clip, bản đồ 3D, sách ảnh) phục vụ cho công tác quảng bá; mở rộng quy mô các hoạt động văn hóa, lễ hội truyền thống và phát triển mô hình du lịch văn hóa - tâm linh, du lịch cộng đồng gắn với đình Làng Bang; xác định rõ các vị thần chủ sẽ thờ tại đình; thành lập Ban chỉ đạo bảo tồn di tích; có cơ chế phối hợp rõ ràng giữa các cấp chính quyền, ngành văn hóa và người dân, huy động sự tham gia tích cực từ các nguồn xã hội hóa...

Với tinh thần thống nhất cao, các đại biểu tham dự cũng đã cam kết cùng thực hiện các nội dung đã thống nhất tại tọa đàm, nhằm từng bước đưa đình Làng Bang trở thành một địa chỉ văn hóa tiêu biểu của xã, của tỉnh, góp phần bảo tồn và lan tỏa các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Phát biểu tại buổi toạ đàm, đồng chí Hồ Ngọc Hoài, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Thống Nhất, trân trọng cảm ơn và khẳng định xã sẽ tiếp thu ý kiến của các nhà khoa học, các đại biểu tham dự tọa đàm. Việc tổ chức buổi tọa đàm là bước đi cần thiết và mang tính chiến lược để xã Thống Nhất tiếp tục gìn giữ, phát huy giá trị to lớn của di tích đình Làng Bang. Đặc biệt, những ý kiến tham luận tại tọa đàm đóng vai trò hết sức quan trọng, là cơ sở khoa học cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích, hướng đến sự bền vững của di sản văn hóa địa phương. Từ đó giúp cho địa phương xác định rõ hơn lộ trình, thủ tục cần thiết trong việc lập hồ sơ đề nghị xếp hạng di tích cấp tỉnh hoặc cấp quốc gia.