Ung thư phổi đứng thứ hai về tỉ lệ tử vong tại Việt Nam

Với hơn 24.000 ca mắc mới mỗi năm, ung thư phổi đứng thứ ba về tỉ lệ mắc mới nhưng lại chiếm vị trí thứ hai về tỉ lệ tử vong tại Việt Nam.

Tại Hội nghị Chương trình Sức khỏe Phổi Việt Nam giai đoạn 2025-2027 do Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) tổ chức ngày 26/3, GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết: Các bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen phế quản và ung thư phổi, đang trở thành nguyên nhân chính gây tử vong và tàn tật tại Việt Nam.

Tỉ lệ mắc COPD ở người trên 40 tuổi là 4,2%, cao nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tỉ lệ mắc hen phế quản là 4,1%, nhưng chỉ khoảng 29% người bệnh được điều trị dự phòng và dưới 40% kiểm soát tốt. Ung thư phổi, với hơn 24.000 ca mắc mới mỗi năm, đứng thứ ba về số ca mắc mới nhưng thứ hai về số ca tử vong. Khoảng 75% bệnh nhân được phát hiện muộn, tỉ lệ sống sau 5 năm chỉ đạt 14,8%.

PGS.TS Đỗ Hùng Kiên - Phó Giám đốc Bệnh viện K - cho biết việc sàng lọc ung thư phổi tại Việt Nam gặp khó khăn do thiếu trang thiết bị, cơ sở hạ tầng, chuyên môn, cùng với nhận thức của người dân và nhân viên y tế chưa đầy đủ. Bảo hiểm y tế cũng chưa chi trả cho các phương pháp sàng lọc. Một số thuốc điều trị chưa có sẵn tại các cơ sở y tế, gây khó khăn trong điều trị cá thể hóa.

Ung thư phổi ở giai đoạn sớm thường không có triệu chứng hoặc dễ nhầm lẫn với các bệnh lý hô hấp khác, dẫn đến việc bỏ sót. Đến khi có triệu chứng rõ ràng, bệnh đã ở giai đoạn muộn. Tại Bệnh viện K, hơn 70% bệnh nhân đến muộn, tỉ lệ sống sau 5 năm rất thấp, nên cần tăng cường sàng lọc sớm.

Hiện nay, Việt Nam chưa có quy trình chuẩn trong sàng lọc ung thư phổi bằng chụp CT liều thấp cho nhóm nguy cơ cao. Phó giáo sư Đỗ Hùng Kiên đề nghị cần có chương trình quốc gia về tầm soát ung thư phổi.

Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết thêm, ngành y tế đã triển khai nhiều giải pháp trong Chiến lược quốc gia phòng, chống bệnh không lây nhiễm giai đoạn 2015-2025, với mục tiêu phát hiện sớm 50% ca bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản, điều trị hiệu quả tại cơ sở y tế, kiểm soát trên 20% bệnh nhân và phát hiện 40% ung thư phổi. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khoảng trống trong tầm soát, chẩn đoán, điều trị và tiếp cận y tế chất lượng tại tuyến cơ sở.

Chương trình Sức khỏe Phổi Việt Nam giai đoạn 2025-2027 là một sáng kiến hợp tác công-tư, được xây dựng trên ba nguyên tắc nền tảng: tiếp cận toàn diện, lấy người dân làm trọng tâm và ứng dụng khoa học công nghệ.