Các dự án chiến lược tạo động lực phát triển bền vững ngành Than

Quyết tâm giữ vững vai trò trụ cột trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, TKV đang tập trung nguồn lực đầu tư hàng loạt dự án trọng điểm. Các dự án này không chỉ giúp TKV nâng cao năng lực khai thác, chế biến than, khoáng sản, mà còn góp phần hiện đại hóa sản xuất, nâng cao đời sống thợ mỏ, tạo động lực phát triển bền vững ngành Than giai đoạn mới.

Tăng tốc đầu tư các dự án trọng điểm

Ngày 19/8 vừa qua, TKV khởi công 5 dự án, công trình trọng điểm, tổng đầu tư gần 6.000 tỷ đồng. Đó là: Khai thác hầm lò phần mở rộng mỏ Hà Ráng (Công ty Than Hòn Gai), công suất 900.000 tấn/năm, trên 1.400 tỷ đồng; khai thác Cụm mỏ Cọc Sáu - Đèo Nai, công suất 2,7 triệu tấn/năm, khoảng 2.074 tỷ đồng; khai thác hầm lò khu Tân Yên - mỏ Đông Tràng Bạch, công suất 0,45 triệu tấn/năm, 1.111 tỷ đồng; Nhà máy sàng tuyển than Nam Mẫu, công suất 2,5 triệu tấn/năm, 1.019 tỷ đồng; Nhà tập thể công nhân hầm lò Công ty CP Than Núi Béo, 299 tỷ đồng.

Dự án khai thác hầm lò phần mở rộng mỏ Hà Ráng là một trong những công trình trọng điểm của TKV. Dự án có trữ lượng trên 8,9 triệu tấn than sạch tại mức khai thác từ -50 đến -250m; thời gian khai thác 17 năm, đóng góp cho ngân sách mỗi năm 230 tỷ đồng. Sau lễ khởi công, Công ty Than Hòn Gai đang đẩy nhanh tiến độ thi công các hạng mục quan trọng của Dự án. Trong đó tập trung nhân lực, máy móc triển khai đào lò xây dựng cơ bản tại 3 gương lò, phấn đấu đạt từ 180-200m lò mới/tháng.

Ông Nguyễn Công Đáng, Phó Giám đốc Công ty Than Hòn Gai, nhấn mạnh: Dự án được triển khai thời điểm này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong chiến lược phát triển của Công ty. Dự án sử dụng phương án mở vỉa bằng giếng nghiêng kết hợp xuyên vỉa, áp dụng hệ thống khai thác chia cột dài theo phương cùng các công nghệ cơ giới hóa hiện đại; lò chợ được chống giữ bằng giá khung di động hoặc giàn mềm, tùy thuộc điều kiện địa chất. Theo kế hoạch, lò chợ đầu tiên được đưa vào khai thác trong quý I/2028. Khi đi vào hoạt động, Dự án dự kiến đóng góp gần 40% sản lượng than nguyên khai của Công ty, đồng thời đặt trọng tâm vào bảo đảm an toàn lao động, bảo vệ môi trường và tối ưu chi phí sản xuất.

Trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh TKV đang quản lý vận hành 48 khu nhà ở tập thể với gần 3.200 căn hộ, giải quyết chỗ ở cho hơn 12.300 công nhân. Để đáp ứng nhu cầu chỗ ở của công nhân, TKV đang đầu tư xây dựng thêm nhiều khu nhà tập thể mới, được thiết kế khang trang, hiện đại, đồng bộ với các tiện ích phục vụ đời sống, sinh hoạt và nhu cầu thiết yếu của NLĐ.

Trong đó, Dự án xây dựng Nhà tập thể công nhân hầm lò của Công ty CP Than Núi Béo có tổng diện tích gần 5.500m², trong đó diện tích xây dựng gần 1.800m². Công trình được thiết kế hiện đại, gồm 1 tầng hầm, 11 tầng nổi với 389 phòng ở khép kín, 4 khu vực không gian sinh hoạt chung đảm bảo đầy đủ tiện nghi sinh hoạt thiết yếu, môi trường sống an toàn, sạch sẽ, văn minh cho hàng trăm công nhân. Công trình gồm 2 thang bộ, 3 thang máy, trong đó 2 thang máy dùng phục vụ công tác chữa cháy kết hợp vận tải khách, tải hàng hóa. Công trình được lắp đặt hệ thống mạng internet, mạng LAN, camera giám sát; hệ thống âm thanh công cộng, báo sự cố.

Ông Đoàn Đắc Thọ, Giám đốc Công ty CP Than Núi Béo, cho biết: Mục tiêu của Dự án nhằm tạo ra nơi nghỉ ngơi, sinh hoạt cho công nhân hầm lò từ các tỉnh, thành khác đến công tác và làm việc tại Công ty, góp phần nâng cao chất lượng đời sống của công nhân mỏ, phát triển của ngành Than, của tỉnh Quảng Ninh. Công trình hoàn thành là một trong những nhà tập thể hiện đại của TKV hiện nay.

Bên cạnh 5 công trình trên, TKV đang xúc tiến và đẩy nhanh tiến độ nhiều dự án, công trình trọng điểm khác nhằm nâng cao năng lực sản xuất và đáp ứng yêu cầu phát triển giai đoạn tới.

Hiện đại hóa các dây chuyền sản xuất

Giai đoạn 2025-2030 TKV đặt mục tiêu trở thành một tập đoàn kinh tế mạnh, giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế, tiếp tục khẳng định vị trí trụ cột trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia; đồng thời phát triển bền vững, hài hòa với môi trường và thực hiện chuyển đổi số toàn diện.

Những năm qua TKV kiên định với mục tiêu phát triển bền vững, coi đầu tư các dự án trọng điểm là “chìa khóa” để nâng cao năng lực sản xuất, bảo đảm an ninh năng lượng và đóng góp tích cực cho tăng trưởng kinh tế đất nước. Giai đoạn 2020-2024 Tập đoàn đầu tư gần 85.000 tỷ đồng, trong đó vốn dành cho các dự án trọng điểm chiếm tỷ trọng lớn, tập trung vào những lĩnh vực then chốt, như khai thác than hầm lò, chế biến, tiêu thụ, khoáng sản, điện, cơ khí, hóa chất mỏ và hạ tầng phục vụ sản xuất. 

Các mỏ than hầm lò trọng điểm như Khe Chàm, Mạo Khê, Núi Béo, Vàng Danh… đã và đang được đầu tư mở rộng, áp dụng đồng bộ hệ thống băng tải, thông gió, thoát nước và điều khiển tập trung, từng bước thay thế lao động thủ công, nâng cao an toàn và năng suất. Nhiều dự án lớn đã phát huy hiệu quả rõ rệt, như: Dự án khai thác hầm lò Khe Chàm III, nâng công suất khai thác lên 2 triệu tấn/năm; mỏ hầm lò Núi Béo công suất 2 triệu tấn/năm, được đánh giá là một trong những mỏ hiện đại của TKV.

Trong lĩnh vực khoáng sản, TKV tập trung vào chế biến sâu nhằm gia tăng giá trị sản phẩm, trong đó Nhà máy tuyển quặng bauxit Nhân Cơ, công suất 650.000 tấn alumin/năm; Dự án mở rộng Nhà máy luyện đồng Lào Cai, nâng công suất lên 30.000 tấn đồng/năm. Đây là những công trình không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế, mà còn khẳng định vai trò của TKV trong chuỗi sản xuất, chế biến khoáng sản. Trong lĩnh vực điện, Tập đoàn tiếp tục vận hành ổn định các Nhà máy nhiệt điện Na Dương, Cao Ngạn, Sơn Động, bảo đảm cung ứng điện cho hệ thống điện quốc gia.

Nhằm nâng cao năng suất và an toàn, TKV xác định cơ giới hóa, tự động hóa và chuyển đổi số là những khâu đột phá. Đến nay Tập đoàn đã đưa vào vận hành hàng chục hệ thống máy khấu than, giàn chống tự hành, băng tải liên tục có mái che, giúp tăng năng suất khai thác hầm lò thêm 10-15%, tiết kiệm hàng trăm tỷ đồng chi phí sản xuất mỗi năm. Áp dụng hệ thống điều hành sản xuất tập trung (Dispatching), ứng dụng công nghệ số trong giám sát an toàn hầm lò, quản lý tiêu thụ than và quản trị doanh nghiệp. Các Công ty Than Hà Lầm, Hà Tu, Đèo Nai - Cọc Sáu đã tiên phong ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giám sát môi trường mỏ, tự động hóa vận hành băng tải và quản lý phương tiện vận tải.

Bên cạnh mục tiêu tăng trưởng, TKV chú trọng bảo vệ môi trường, phát triển bền vững. Nhiều dự án xử lý môi trường được triển khai, như hệ thống xử lý nước thải mỏ công suất hàng chục nghìn m³/ngày; trồng cây hoàn nguyên môi trường sau khai thác và lắp đặt thiết bị quan trắc tự động... Năm 2024 Tập đoàn dành gần 1.500 tỷ đồng cho công tác bảo vệ môi trường. Đồng thời đầu tư xây dựng nhà ở tập thể, khu sinh hoạt văn hóa, trạm y tế tại nhiều đơn vị, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống công nhân mỏ, giúp thợ mỏ yên tâm gắn bó lâu dài với nghề.

Ông Vũ Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Tập đoàn, khẳng định: TKV luôn xác định công tác đầu tư giữ vai trò then chốt. Năm 2025 Tập đoàn triển khai kế hoạch đầu tư với tổng giá trị 11.000 tỷ đồng. Trong đó công nghiệp than 8.044 tỷ đồng; công nghiệp điện 1.407 tỷ đồng; công nghiệp khoáng sản 862 tỷ đồng. Tập đoàn tập trung thực hiện đúng tiến độ các dự án, đặc biệt là đầu tư các mỏ mới, đổi mới công nghệ, hoàn thiện hạ tầng sản xuất, duy trì thiết bị, cơ giới hóa khai thác và đào lò; đồng thời xây dựng các trung tâm chế biến, sàng tuyển than và hệ thống băng tải hiện đại.

Với định hướng chiến lược và sự quyết liệt trong triển khai, các dự án trọng điểm của TKV đã và đang phát huy hiệu quả, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng, ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phát triển công nghiệp. Trong bối cảnh nhu cầu than, điện và khoáng sản ngày càng gia tăng, TKV tiếp tục đẩy mạnh đầu tư, phấn đấu đến năm 2030 sản lượng khai thác than đạt 48-50 triệu tấn, alumin đạt 3 triệu tấn, đồng đạt 30.000 tấn. Tập trung đầu tư vào các dự án trọng điểm hiện nay không chỉ mang lại hiệu quả SXKD mà còn tạo đà để TKV phát triển bền vững thời gian tới.