Thúc đẩy đổi mới sáng tạo

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đổi mới sáng tạo không chỉ là chìa khóa cho sự phát triển của mỗi doanh nghiệp, mà còn là động lực quan trọng để Quảng Ninh tiến xa hơn trên con đường phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Theo đó, thời gian qua, tỉnh đã ban hành nhiều chương trình, kế hoạch nhằm thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo...   

Thực hiện Chiến lược phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo của quốc gia, trong những năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã ban hành nhiều chương trình, kế hoạch nhằm đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng, phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo, hướng đến xây dựng tỉnh trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, nghiên cứu, phát triển, chuyển giao công nghệ hàng đầu của cả nước và khu vực.

Chỉ tính riêng trong năm 2024, Quảng Ninh đã chi đầu tư cho KHCN và đổi mới sáng tạo hơn 126 tỷ đồng, bằng 1,78% tổng chi thường xuyên ngân sách tỉnh. Đặc biệt, vào tháng 5/2024, tỉnh Quảng Ninh đã đưa Trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và hỗ trợ chuyển đổi số vào hoạt động. Trung tâm có chức năng cung cấp không gian, tiện ích, phương tiện phục vụ cho các hoạt động phát triển thử nghiệm thực tế ý tưởng, sáng kiến phục vụ cộng đồng.

Đến nay, nhiều nhiệm vụ, đề tài, dự án, đề án KHCN được ứng dụng vào thực tiễn, mang lại hiệu quả thiết thực. Số lượng đơn đăng ký và văn bằng bảo hộ sáng chế; sản phẩm xuất khẩu được đăng ký bảo hộ nhãn hiệu quốc tế; tỷ lệ sáng chế được khai thác, thương mại… ngày càng cao. KHCN và đổi mới sáng tạo đã đóng góp tích cực hơn trong nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm, bảo vệ môi trường, sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân, bảo đảm quốc phòng - an ninh và trật tự an toàn xã hội.

Điển hình, như Công ty CP Giống cây trồng Quảng Ninh là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu, sản xuất, kinh doanh giống cây trồng và chuyển giao dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp. Công ty đã được Bộ NN&PTNT (nay là Bộ NN&MT) công nhận 16 giống lúa quốc gia. Thành công đến từ việc chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị và đội ngũ cán bộ kỹ thuật, đủ năng lực để thực hiện các đề tài khoa học nghiên cứu. Cụ thể, đơn vị này đã cơ giới hóa 90% các khâu sản xuất, gồm: Dàn máy sấy thóc công suất 30 tấn/ngày; trạm giám sát sâu rầy thông minh tại TP Đông Triều; thiết bị bay không người lái để phun thuốc trừ sâu... Bình quân mỗi năm, Công ty cung ứng ra thị trường trong và ngoài tỉnh 1.200 tấn giống lúa các loại, giá 22.000 đồng/kg, thấp hơn từ 16.000-18.000 đồng/kg so với các giống lúa tỉnh ngoài.

Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Việt Long cũng là một trong những điển hình của tỉnh trong việc tích cực ứng dụng KHCN, đổi mới sáng tạo. Hoạt động trên 3 lĩnh vực chính là: Môi trường, nông nghiệp hữu cơ, đầu tư xây dựng và kinh doanh bất động sản. Kể từ khi thành lập đến nay, Công ty đã nỗ lực không ngừng trong việc đầu tư, đổi mới, ứng dụng KHCN trong sản xuất và đã đạt được những kết quả nổi bật. Tiêu biểu là việc cải tiến, đổi mới công nghệ đốt rác thải rắn sinh hoạt không cần phân loại cho ra tro xỉ để làm gạch không nung, góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Công ty cũng thực hiện thành công nhiệm vụ KHCN cấp tỉnh: “Nghiên cứu, thử nghiệm chế phẩm sinh học bảo vệ cây trồng, ứng dụng công nghệ G-tex trong sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh”. Nhiệm vụ đã được Sở KH&CN cấp giấy chứng nhận đồng thời đánh giá cao hiệu quả của việc ứng dụng vào sản xuất nông nghiệp tại địa phương. Công ty cũng hợp tác với các doanh nghiệp Nhật Bản để thực hiện dự án “Xử lý chất thải y tế, xử lý chất thải sinh hoạt thành năng lượng” nhằm đưa công nghệ đốt rác phát điện vào tỉnh Quảng Ninh - đây là công nghệ xử lý chất thải tiên tiến nhất hiện nay. Trước những kết quả trong nghiên cứu, ứng dụng KHCN vào sản xuất, Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Việt Long là một trong các doanh nghiệp tiềm năng được Sở KH&CN hướng dẫn, hỗ trợ thành lập doanh nghiệp KHCN trong năm 2024.

Tính đến hết năm 2024, toàn tỉnh có 27 doanh nghiệp KHCN được công nhận, nằm trong nhóm các địa phương có số lượng doanh nghiệp KHCN nhiều nhất cả nước. Các sản phẩm công nghệ cao và ứng dụng công nghệ cao chiếm 45,24% tổng giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh. Nhiều doanh nghiệp chủ động liên kết với các tổ chức KHCN, nhà khoa học, đầu tư công nghệ, thiết bị tiên tiến... để tăng năng suất lao động, tạo ra các sản phẩm mới chất lượng cao, tiêu tốn ít năng lượng, thân thiện với môi trường. Trong lĩnh vực nông nghiệp, tỉnh đã triển khai mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, sản xuất nông sản sạch gắn với việc xây dựng thương hiệu và truy xuất nguồn gốc, giúp tăng giá trị sản phẩm lên từ 15-20%. Nhiều sản phẩm OCOP của tỉnh đã được bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, tạo điều kiện thuận lợi để mở rộng thị trường tiêu thụ trong nước và quốc tế...

Đặc biệt, đầu năm 2025, Quảng Ninh nhận được tin vui, đó là trong bảng xếp hạng Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) năm 2024, Quảng Ninh đứng thứ 6 với 47,82 điểm, đứng trong tốp 10 địa phương có điểm số cao nhất về chỉ số PII. Đây là năm thứ 2 Bộ KH&CN công bố xếp hạng chỉ số PII và Quảng Ninh tăng 3 bậc, từ hạng 9 năm 2023, lên hạng 6 năm 2024.