Hoàn thiện thể chế, cơ chế và bảo đảm các nguồn lực triển khai Nghị quyết số 57

Chiều 4/3, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (Ban Chỉ đạo) chủ trì Phiên họp thứ 2 của Ban Chỉ đạo để xem xét, đánh giá tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị.

Dự phiên họp có Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; đồng chí Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Trung ương Đảng, thành viên Ban Chỉ đạo; lãnh đạo Tổ giúp việc của Ban Chỉ đạo và một số đơn vị liên quan.

Sau khi nghe đại diện Văn phòng Trung ương Đảng, cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo báo cáo tóm tắt tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết số 57 và các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo báo cáo, trao đổi về những nội dung công việc triển khai từ sau Phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo, Tổng Bí thư Tô Lâm đánh giá cao tinh thần trao đổi thẳng thắn, nghiêm túc của các đại biểu, qua đó thấy được nhiều vấn đề, hình dung rõ những việc đã làm được và phương hướng nhiệm vụ trong thời gian tới.

Tổng Bí thư biểu dương và đánh giá cao sự nỗ lực của Đảng ủy Chính phủ, Đảng ủy Quốc hội, Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Đảng ủy các cơ quan Đảng Trung ương, Văn phòng Trung ương Đảng, các ban của Đảng và các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo.

Tổng Bí thư ghi nhận, kể từ sau Phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo đến nay đã hơn 1 tháng, một số công việc đã được triển khai khẩn trương: Cơ bản hoàn thành nhóm vấn đề về hoàn thiện nền tảng hoạt động của Ban Chỉ đạo, trong đó đã thành lập Tổ giúp việc và Hội đồng tư vấn quốc gia. Kịp thời ban hành Nghị quyết số 193/2025/NQ-QH15 với 12 cơ chế, chính sách thí điểm để thể chế hóa Nghị quyết số 57 vào thực tiễn đối với những vấn đề có thể triển khai sớm, giải quyết ngay, không chờ đến khi Quốc hội thông qua các luật. Việc chuyển đổi số trong các cơ quan Đảng bước đầu có sự thay đổi tích cực.

Các tiện ích của Đề án 06 “Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030” đã đem lại nhiều lợi ích thiết thực trong quản lý và phục vụ người dân, doanh nghiệp, là tiền đề để xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia. Việc cắt giảm, đơn giản hóa và giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công phục vụ người dân, doanh nghiệp đã có chuyển biến tích cực. Người dân, doanh nghiệp, đội ngũ tri thức, nhà khoa học, chuyên gia về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số đã dành nhiều sự quan tâm và phản hồi tích cực về Nghị quyết số 57.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Tổng Bí thư nhấn mạnh, cũng phải nhìn nhận thẳng thắn vào các tồn tại, hạn chế cần được sớm khắc phục, tránh nguy cơ thành điểm nghẽn. Đó là: Công tác lãnh đạo, chỉ đạo và sự nhận thức, đổi mới tư duy, quyết tâm chính trị còn chậm; nhất là người đứng đầu các cấp chưa quan tâm chỉ đạo và trực tiếp sử dụng các thiết bị điện tử, ứng dụng phần mềm. Thể chế, cơ chế, chính sách chưa hoàn thiện, chưa đồng bộ dẫn đến việc triển khai Nghị quyết số 57 còn gặp nhiều khó khăn. Mặc dù Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 193 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, nhưng vẫn còn một số vấn đề đặt ra tại Nghị quyết số 57 chưa được giải quyết.

Hiện, việc thiếu hụt nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao sẽ là nguy cơ trở thành điểm nghẽn. Việc đầu tư, hoàn thiện hạ tầng (đường truyền internet, 5G, cơ sở dữ liệu) và phát triển các công nghệ mới (trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn,...) chưa được quan tâm đúng mức. Việc chuyển đổi số trong hoạt động của các cơ quan và chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến còn hạn chế; nhất là việc số hóa, tái cấu trúc quy trình nghiệp vụ để đưa lên môi trường số. Các ngành, địa phương chưa chú trọng phát triển và mạnh dạn đưa các sản phẩm khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số vào thực tiễn hoạt động quản lý và phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Cơ bản đồng tình với các nhiệm vụ, giải pháp đã nêu, Tổng Bí thư lưu ý, năm 2025 là năm khởi đầu, định hình hướng đi và lộ trình triển khai các chính sách, sáng kiến nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 57, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững và hiệu quả cho các năm tiếp theo, Ban Chỉ đạo cần xác định nhiệm vụ trọng tâm trong quý II/2025 và thời gian tới là phải gắn việc triển khai Nghị quyết số 57 với tiếp tục triển khai Nghị quyết số 18 để tái cấu trúc hệ thống quản lý từ Trung ương đến cơ sở, bảo đảm ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số đồng bộ trong hoạt động của 3 cấp chính quyền (Trung ương, cấp tỉnh, cấp xã).

Khẩn trương hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách để tạo hành lang pháp lý vững chắc, tháo gỡ những rào cản, thúc đẩy các nhiệm vụ, giải pháp đi vào thực tiễn một cách mạnh mẽ; cùng với đó là bảo đảm nguồn lực, nhất là nguồn nhân lực để triển khai thực hiện Nghị quyết số 57 một cách hiệu quả. Tập trung xây dựng, hoàn thiện hạ tầng số, nền tảng số, đặc biệt là Trung tâm dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu quốc gia về doanh nghiệp, cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai, phát triển các khu công nghệ cao, công nghệ chiến lược, trí tuệ nhân tạo dữ liệu lớn, công nghệ bán dẫn.

Mạnh dạn lựa chọn đưa các sản phẩm, các giải pháp ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số nhanh chóng đi vào thực tiễn; nhất là những sản phẩm do các cơ quan, doanh nghiệp phát triển mà thấy có hiệu quả thì có thể triển khai thí điểm, vừa làm vừa hoàn thiện, đánh giá hiệu quả trước khi nhân rộng. Thường trực Ban Chỉ đạo cần tập trung chỉ đạo tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, những kiến nghị, đề xuất của các thành viên Ban Chỉ đạo, cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo, nhất là các nguy cơ dễ trở thành điểm nghẽn, rào cản. Các đồng chí Phó Trưởng Ban Chỉ đạo cần tham gia và chỉ đạo triển khai các hoạt động Ban chỉ đạo; phát huy mạnh mẽ, thực chất, hiệu quả vai trò của cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo, Hội đồng tư vấn quốc gia và tổ giúp việc Ban Chỉ đạo.

Tại cuộc họp, Tổng Bí thư cũng đã chỉ đạo, giao nhiệm vụ cụ thể cho các Đảng ủy Chính phủ, Đảng ủy Quốc hội, Văn phòng Trung ương Đảng, các ban của Đảng và các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo để tập trung triển khai khẩn trương ngay sau phiên họp.

Tổng Bí thư yêu cầu các tỉnh ủy, thành ủy thành lập Ban Chỉ đạo, do đồng chí Bí thư Tỉnh ủy làm trưởng ban tương tự như mô hình Ban Chỉ đạo Trung ương và xây dựng, ban hành kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 57, bảo đảm các mục tiêu, nhiệm vụ gắn với lộ trình, sản phẩm cụ thể, có yếu tố đặc thù của địa phương, tính thực thi và linh hoạt với thực tế.

Tổng Bí thư giao Tổ giúp việc Ban Chỉ đạo chủ trì, phối hợp Hội đồng tư vấn quốc gia trong tháng 4/2025 phải xây dựng và trình Trưởng Ban Chỉ đạo phê duyệt Kế hoạch triển khai Nghị quyết số 57 bảo đảm tính hành động, hiệu quả, đo lường được và có cơ chế điều chỉnh linh hoạt, phù hợp với thực tiễn. Trong đó, Kế hoạch phải xác định rõ các mục tiêu Chiến lược với các chương trình mục tiêu, lộ trình cụ thể và phân công rõ trách nhiệm, rõ vai trò của từng cơ quan, của tổ chức, các cá nhân và sẽ tiếp tục được cập nhật thường xuyên với những nhiệm vụ mới phát sinh.