Thời tiết giai đoạn tới rất cực đoan, nhiều đợt nắng nóng xen lẫn mưa dông

Sau đợt nắng nóng kéo dài đến khoảng ngày 1/8, miền Bắc chuyển mưa dông rải rác, nền nhiệt giảm nhưng đến khoảng ngày 6/8 khu vực lại bước vào đợt nắng nóng gay gắt với cường độ mạnh hơn.Miền Bắc còn nhiều đợt nắng nóng gay gắt.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, Bắc Bộ ngày 31/7-1/8 có nắng nóng, có nơi nắng nóng gay gắt. Từ khoảng ngày 31/7, khu vực vùng núi và trung du chiều tối và đêm khả năng có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa vừa, mưa to.

Khu vực từ Thanh Hóa đến Đà Nẵng, phía Đông các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Đắk Lắk và Khánh Hòa: có nắng nóng, có nơi nắng nóng gay gắt. Các khu vực khác: có mưa rào và dông vài nơi; riêng cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ chiều và tối có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to, từ ngày 01/8 có mưa rào rải rác và có nơi có dông. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

TS Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai cho biết, thời tiết trong giai đoạn từ 29/7-13/8 sẽ khá cực đoan khi xen lẫn nhiều đợt nóng và mưa dông.

Cụ thể, đồng bằng Bắc Bộ sẽ nắng nóng trong ngày 29/7, ngày 30/7 cho đến chiều ngày 31/7. Nhiệt độ các tỉnh đồng bằng và trung du phía Bắc dao động từ 36 độ C đến 37 độ C.

Từ tối ngày 31/7 đến 2/8 sẽ xảy ra các trận mưa dông rải rác ở các tỉnh miền núi và trung du phía Bắc. Mưa dông lan dần xuống Hà Nội, Ninh Bình và Thanh Hóa vào các ngày 3/8 và 4/8. Lưu ý mưa chủ yếu vào chiều tối và đêm. Đề phòng có những cụm mưa với cường suất lớn 100mm trong vòng 4 giờ ở Hà Giang, Tuyên Quang, Thái Nguyên và Hà Nội.

Sau đó, từ ngày 6/8-10/8 sẽ tiếp tục xảy ra một đợt nắng nóng ở đồng bằng Bắc Bộ với nền nhiệt lên đến 37 độ C - 38 độ C. Khu vực ven biển và đồng bằng các tỉnh từ Nghệ An tới Lâm Đồng sẽ có một đợt nắng nóng tương đối dài, từ ngày 29/7 đến 10/8. Nền nhiệt dao động từ 36 độ C đến 38 độ C vào khung giờ buổi chiều. Có ngày nền nhiệt lên đến 39 độ C. Một số buổi chiều có xảy ra mưa dông phía Tây (các ngày 4/8 và 6/8)

Khu vực cao nguyên Trung Bộ có thể có mưa rải rác trong chiều ngày 6/8 - 9/8 mưa dông lan xuống ven biển nhưng mưa không lâu. Từ đêm 10/8 -13/8 khả năng xảy ra một đợt mưa ở miền núi và trung du phía Bắc.

Các chuyên gia nhận định, nhiệt độ cao kết hợp với độ ẩm thấp khiến thời tiết trở nên khá oi bức và khó chịu, đặc biệt vào buổi trưa và đầu giờ chiều. Người dân được khuyến cáo hạn chế ra đường vào giờ cao điểm nắng và bổ sung đủ nước để tránh sốc nhiệt.

Do ảnh hưởng của nắng nóng, có nơi nắng nóng gay gắt kết hợp với độ ẩm trong không khí giảm thấp nên có nguy cơ cao xảy ra cháy nổ và hỏa hoạn ở khu vực dân cư do nhu cầu sử dụng điện tăng cao và nguy cơ xảy ra cháy rừng. Ngoài ra, nắng nóng còn có thể gây tình trạng mất nước, kiệt sức, đột qụy do sốc nhiệt đối với cơ thể người khi tiếp xúc lâu với nền nhiệt độ cao.

Cơ quan khí tượng lưu ý, nhiệt độ dự báo trong các bản tin nắng nóng và nhiệt độ cảm nhận thực tế ngoài trời có thể chênh lệch từ 2-4 độ, thậm chí có thể cao hơn phụ thuộc vào các điều kiện mặt đệm như bê tông, đường nhựa.

Trước đó, từ đầu năm 2025 đến nay, đã xuất hiện 7 đợt nắng nóng diện rộng xảy ra tại Bắc Bộ, Trung Bộ và Đông Nam Bộ.

Biến đổi khí hậu khiến thời tiết ngày càng cực đoan

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, năm nay, nhìn trên tổng thể các hình thái thời tiết trong đó có mưa lớn chịu tác động từ ENSO ở trạng thái trung tính. Trong hầu hết các năm ENSO trung tính, tổng lượng mưa không quá nhiều, ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm.

"Tuy nhiên, lượng mưa có thể tập trung dồn dập một số thời điểm. Mưa cực đoan thời đoạn ngắn trong phạm vi hẹp là điều chúng tôi đặc biệt cảnh báo. Vì vậy không chỉ quan tâm đến tổng lượng mưa, vì sự bất thường không chỉ ở lượng mưa mà bất thường về cường suất, cường độ mưa", ông Mai Văn Khiêm cho biết.

Theo thống kê chúng tôi, trong hơn 20 năm qua, số lượng các trận mưa với lượng mưa trên 50mm trong vòng 1 giờ ở Bắc Bộ và một số địa phương có xu hướng tăng.

Khu vực Bắc Bộ và Nam Bộ đang trong giai đoạn mùa mưa. Còn Trung Bộ mùa mưa thường từ tháng 9 - tháng 11. Tuy nhiên, dù chưa phải cao điểm mùa mưa ở Trung Bộ nhưng chúng tôi cảnh báo vẫn có thể xuất hiện mưa lớn bất thường từ nay đến khi trước mùa mưa chính bắt đầu.

Hiện nay, công tác dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn đang được triển khai liên tục và ngày càng sớm hơn.

Đối với hiện tượng mưa lớn, nhờ các mô hình dự báo toán - lý và hệ thống quan trắc như vệ tinh, radar, chúng tôi có thể nhận diện sớm khả năng xuất hiện các đợt mưa lớn diện rộng hoặc cục bộ trong vài ngày tới. Đây là thông tin rất quan trọng giúp chính quyền và người dân có sự chuẩn bị ứng phó phù hợp.

Tuy nhiên, việc xác định chính xác lượng mưa bao nhiêu ở khu vực nào, vào thời điểm nào trong ngày, thậm chí từng giờ thì hiện nay chỉ có thể dự báo với độ tin cậy cao trước khoảng 24 giờ.

"Do đó, chúng tôi thường xuyên cập nhật thông tin ngắn hạn và đã bắt đầu đưa ra dự báo định lượng mưa chi tiết theo khu vực, từ trước 6 đến 12 giờ. Mưa không theo quy luật khó để cảnh báo sớm trước 1 tuần hay 1 - 2 ngày. Vì vậy, việc cập nhật liên tục những cảnh báo trong ngày là vô cùng cần thiết để ứng phó kịp thời", ông Mai Văn Khiêm cho biết.

Trước diễn biến thời tiết ngày càng khó lường và cực đoan, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia khuyến cáo các địa phương, ngành chức năng và người dân cần theo dõi sát sao các bản tin dự báo, chủ động các phương án phòng ngừa và ứng phó thiên tai. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, việc chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ là chìa khóa giúp giảm thiểu thiệt hại và đảm bảo an toàn cho cộng đồng.