3 'kẻ thù' khiến dầu ăn dễ bị hỏng, vậy bảo quản thế nào là đúng cách?

Dầu ăn là sản phẩm thông dụng nhưng không phải ai cũng biết cách bảo quản đúng. Nhiều người còn nghĩ dầu ăn khó ôi thiu, cứ còn hạn sử dụng là an toàn cho sức khỏe.

1. Bảo quản dầu ăn sai cách có thể ảnh hưởng đến sức khỏe

Việc bảo quản đúng cách phụ thuộc vào loại dầu ăn cũng như tần suất sử dụng. Một số loại dầu ăn có thể bị ôi thiu nếu không được để đúng vị trí trong bếp hoặc tủ đựng thức ăn.

Nhiều người có thói quen để dầu ăn gần bếp, nơi thường xuyên tiếp xúc với nhiệt độ cao, trong khi không khí, ánh nắng mặt trời và nhiệt độ cao sẽ đẩy nhanh quá trình phân hủy dầu ăn, đó là lý do nên bảo quản dầu ăn, nhất là dầu ô liu, dầu dừa trong tủ tối, mát.

Dầu ăn bị ôi thiu không chỉ có mùi vị khó chịu mà còn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Quá trình oxy hóa sản sinh ra các gốc tự do có thể xâm nhập vào cơ thể và gây ra những tổn thương lâu dài. Để ngăn ngừa quá trình oxy hóa, mục tiêu là hạn chế lượng hơi ẩm và không khí tiếp xúc với dầu. Chai lọ thủy tinh là lựa chọn tốt nhất vì chúng kín khí và dễ tái sử dụng.

2. Lý do các loại dầu ăn khác nhau cần cách bảo quản khác nhau

Dầu ăn là thứ không thể thiếu trong bếp của mọi gia đình nhưng không phải ai cũng biết cách giữ chúng đúng chuẩn. Nhiều người vẫn nghĩ dầu ăn khó hỏng, cứ còn hạn sử dụng là dùng vô tư. Tuy nhiên, mỗi loại dầu lại có "tính cách" riêng biệt, đòi hỏi cách bảo quản khác nhau để giữ trọn vẹn chất lượng.

Thành phần acid béo trong từng loại dầu chính là yếu tố quyết định độ ổn định và tuổi thọ của chúng. Ba "kẻ thù" lớn nhất của dầu ăn là ánh sáng, nhiệt độ cao và không khí. Chúng đẩy nhanh quá trình oxy hóa, khiến dầu bị ôi thiu. Dầu hỏng không chỉ có mùi khó chịu mà còn sản sinh ra các gốc tự do, gây hại cho sức khỏe về lâu dài.

Vì vậy, mục tiêu khi bảo quản dầu là hạn chế tối đa sự tiếp xúc với các yếu tố trên. Đó là lý do bạn nên để dầu trong tủ tối, mát, tránh xa bếp hay ánh nắng mặt trời. Nếu mua dầu số lượng lớn, hãy chiết ra các chai nhỏ hơn để giảm diện tích tiếp xúc với không khí mỗi khi mở nắp. Chai lọ thủy tinh kín khí luôn là lựa chọn lý tưởng.

Hiểu rõ đặc tính của từng loại dầu và áp dụng đúng cách bảo quản sẽ giúp dầu ăn của bạn luôn tươi ngon, giữ được giá trị dinh dưỡng và phát huy tối đa công dụng trong nấu nướng.

3. Cách xử lý dầu ăn đúng cách

Thực tế, khi nói đến việc bảo quản dầu, không có một quy chuẩn chung nào phù hợp với tất cả. Học cách bảo quản từng loại dầu ăn đúng cách có thể cải thiện đáng kể tuổi thọ, chất lượng và hương vị của dầu ăn. Tham khảo cách bảo quản một số loại dầu ăn phổ biến:

3.1. Cách bảo quản dầu ô liu

Dầu ép từ ô liu rất dễ hỏng, việc bảo quản dầu ô liu cũng giống nhiều loại dầu ăn khác, cần lưu ý đến các yếu tố sau: thời gian, nhiệt độ, oxy và ánh sáng. Oxy có thể làm giảm chất lượng dầu theo thời gian, gây ra hiện tượng ôi thiu, vì vậy điều quan trọng là phải luôn đậy kín nắp khi không sử dụng.

Nhiệt độ lý tưởng để bảo quản dầu ô liu là khoảng 18 độ C. Một trong những nơi tốt nhất để bảo quản dầu ô liu là trong tủ bếp ở nơi tối và mát mẻ. Việc bảo quản dầu gần bếp, nơi có nhiệt độ cao sẽ đẩy nhanh quá trình dầu bị ôi. Ngay cả việc để chai dầu ô liu trên kệ ngay cạnh bếp cũng khiến chai dầu tiếp xúc với nhiệt và ánh sáng làm tăng tốc độ ôi thiu.

Nên cất dầu ô liu vào tủ bếp một cách an toàn để đảm bảo dầu giữ được hương vị thơm ngon nhất. Dầu ô liu nguyên chất có hạn sử dụng khoảng hai năm nhưng thời hạn sử dụng sẽ thay đổi khi bạn mở nắp. Sau khi mở chai dầu ô liu nguyên chất, hãy sử dụng trong vòng 30 đến 60 ngày. Vì vậy chỉ khuyên nên mua chai có kích thước phù hợp dựa trên tần suất sử dụng. Nếu dùng hết dầu nhanh, có thể chọn chai lớn hơn, nếu không, hãy dùng chai nhỏ hơn 500 ml.

3.2. Cách bảo quản dầu bơ

Dầu bơ nên được bảo quản trong tủ bếp hoặc tủ đựng thức ăn, tránh ánh sáng trực tiếp. Sau khi mở nắp, dầu thường giữ được độ tươi ngon trong khoảng 6 đến 8 tháng nếu được bảo quản trong tủ bếp và lâu hơn nếu bảo quản trong tủ lạnh. Luôn tham khảo hạn sử dụng trên chai để có hướng dẫn chính xác nhất. Hãy chú ý đến các dấu hiệu cho thấy dầu bơ bị ôi thiu, nếu dầu bắt đầu có mùi sáp hoặc có mùi như đất nặn, có thể dầu đã bị ôi thiu và nên bỏ đi.

3.3. Cách bảo quản dầu dừa

Dầu dừa chứa hàm lượng chất béo bão hòa cực cao, giúp nó khá ổn định trong các loại dầu, nghĩa là nó có khả năng chống oxy hóa và ôi thiu tốt.

Dầu dừa chưa tinh luyện (dầu dừa nguyên chất), tốt nhất nên được bảo quản ở nơi thoáng mát, ít ánh sáng như tủ đựng thức ăn hoặc tủ bếp. Dầu dừa chưa tinh luyện không cần bảo quản lạnh nhưng nên tránh ánh nắng trực tiếp và nguồn nhiệt. Bảo quản trong hộp hoặc lọ kín khí để giảm thiểu tiếp xúc với không khí, vì không khí có thể làm tăng tốc độ hư hỏng. Khi được bảo quản đúng cách, dầu dừa chưa tinh chế có thể để được từ hai đến ba năm. Dầu dừa chưa tinh luyện có nhiệt độ nóng chảy thấp hơn (khoảng 25 độ C), vì vậy đừng lo lắng nếu nó hóa lỏng ở nhiệt độ phòng; điều này không ảnh hưởng đến chất lượng của dầu.

Dầu dừa tinh luyện cũng nên được bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh ánh sáng. Mặc dù dầu dừa tinh luyện chịu nhiệt tốt hơn dầu dừa chưa tinh luyện nhưng việc bảo quản tránh xa nguồn nhiệt là lý tưởng để giữ được độ ổn định của dầu. Bảo quản dầu dừa trong hộp kín khí để tránh không khí và giữ được độ tươi ngon. Dầu dừa tinh luyện thường có hạn sử dụng từ 12 đến 18 tháng, do quá trình chế biến nên không còn hương vị dừa và mùi thơm đặc trưng như dầu dừa chưa tinh luyện. Việc bảo quản dầu dừa trong tủ lạnh để giữ độ tươi lâu hơn nhưng làm như vậy sẽ làm thay đổi kết cấu, làm dầu dừa đông lại.

3.4. Cách bảo quản dầu mè

Có thể bảo quản dầu mè trong tủ lạnh để kéo dài thời hạn sử dụng. Dầu mè rất nhạy cảm với nhiệt độ, ánh sáng và oxy nhưng không giống như dầu ô liu, dầu mè sẽ không đông đặc hoàn toàn khi bảo quản trong tủ lạnh. Dầu mè có nguy cơ bị ôi thiu nếu không được bảo quản đúng cách và sẽ có vị đắng.

3.5. Cách bảo quản dầu cây rum và các loại dầu thực vật khác

Dầu rum có thể được bảo quản lạnh đến sáu tháng, hoặc bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát đến hai năm. Dầu rum có hàm lượng chất béo không bão hòa đa cao, nghĩa là nó sẽ vẫn ở dạng lỏng khi được bảo quản lạnh.

Các loại dầu thực vật khác đều có cách bảo quản tương tự nhau. Quá trình oxy hóa có thể ảnh hưởng đến bất kỳ loại dầu nào, chẳng hạn như dầu hạnh nhân, dầu bơ, dầu hạt cải và các loại dầu thực vật khác. Thông thường, đối với các loại dầu đã được tinh chế, ánh sáng ít ảnh hưởng hơn nhưng thời gian, nhiệt độ và sự tiếp xúc với oxy vẫn có tác động đáng kể.

3.6. Cách bảo quản dầu óc chó, dầu hạt phỉ và nhiều loại khác

Bất kỳ loại dầu hạt nào như óc chó, hạt phỉ, hạt dẻ cười, dầu nấm truffle hoặc các loại dầu ngâm khác, đều rất dễ bị hư hỏng và phải được bảo quản trong tủ lạnh. Điều làm cho những loại dầu này có thể hư hỏng là hàm lượng chất béo không bão hòa cao hơn. Những loại dầu này dễ bị ảnh hưởng bởi quá trình oxy hóa nhất, giảm chất lượng nhanh nhất sau khi mở, vì vậy việc giữ chúng ở nơi mát mẻ và tránh ánh sáng là rất quan trọng. Nên cố gắng sử dụng những loại dầu này càng sớm càng tốt.