Tăng cường các giải pháp bảo vệ chim di cư

Vào thời điểm thời tiết chuyển mùa, trời se lạnh là thời điểm thích nghi với một số loài chim di cư (di trú) để tránh rét hoặc sinh sản như: Cu gáy, cò, cuốc, rẽ... Trên địa bàn tỉnh, một số địa phương hàng năm có rất nhiều loài chim này di cư về để tránh rét, kiếm ăn và sinh sản như: Quảng Yên, Uông Bí, Hạ Long, Cẩm Phả, Đầm Hà, Hải Hà, Tiên Yên, Móng Cái...

Những năm qua, do công tác tuyên truyền, giáo dục ý thức bảo vệ các loài chim di cư cho nhân dân của các cấp chính quyền ở các địa phương đã được nâng cao. Công tác kiểm tra ngăn chặn tình trạng săn bắt chim di cư trái phép của các ngành chức năng đã triển khai quyết liệt, thường xuyên. Đặc biệt, trước mùa chim di cư năm 2023, các địa phương đã có văn bản yêu cầu các đơn vị, địa phương trên địa bàn tăng cường kiểm tra, xử lý các hành vi săn, bắt, bẫy, mua bán động vật hoang dã, chim di cư. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức trong cộng đồng về bảo vệ động vật hoang dã, chim di cư...

Tuy nhiên, hiện tượng săn bắt, vận chuyển, buôn bán chim di cư trái phép vẫn còn xảy ra ở một số địa phương gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác bảo tồn các loài chim di cư. Điển hình như tại huyện Vân Đồn, qua kiểm tra, khu vực an ninh bao quanh sân bay Vân Đồn và cánh đồng, bãi triều dọc tuyến đường cao tốc Vân Đồn - Tiên Yên thuộc các xã Đoàn Kết, Bình Dân, Đài Xuyên vẫn còn hiện tượng giăng lưới săn, bắt, bẫy chim di cư trái phép dù cơ quan chức năng đã thường xuyên kiểm tra, phá hủy công cụ vi phạm. Hay như tại TX Quảng Yên, ngày 25/10, Đoàn kiểm tra liên ngành thị xã tiến hành kiểm tra ở một số nhà hàng vẫn phát hiện chim hoang dã đã được làm sạch cấp đông...

Để ngăn chặn, xử lý dứt điểm tình trạng săn bắt, bẫy, mua, bán động vật hoang dã, chim di cư trái pháp luật trên địa bàn, các địa phương, ngành chức năng đang tiếp tục tăng cường công tác kiểm soát, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi săn, bắt, bẫy, giết mổ, vận chuyển, kinh doanh, chế biến, tàng trữ trái pháp luật các loài chim hoang dã, di cư. Đồng thời, tổ chức kiểm tra, xử lý nghiêm các nhà hàng, điểm kinh doanh, buôn bán các loài chim hoang dã, di cư trái pháp luật trên địa bàn. Tuy nhiên, bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương thì cộng đồng dân cư cần nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong công tác bảo vệ động vật hoang dã, bảo vệ sự đa dạng sinh học của tự nhiên, góp phần cân bằng hệ sinh thái, bảo vệ môi trường sống.

Việt Nam được đánh giá là một trong những khu vực quan trọng bậc nhất trong mạng lưới các tuyến đường bay chim di cư và các loài chim đặc hữu, với 63 vùng chim quan trọng toàn cầu và 7 vùng chim đặc hữu; các vùng chim hoang dã, di cư đã tạo nên các giá trị thiên nhiên quan trọng, góp phần bảo tồn thiên nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học, phát triển du lịch và xây dựng hình ảnh đất nước Việt Nam. Ở nước ta đã ghi nhận được hơn 900 loài chim, trong đó 99 loài cần quan tâm bảo tồn, 10 loài cực kỳ nguy cấp, 17 loài nguy cấp, 24 loài sắp nguy cấp và 48 loài sắp bị đe dọa.

Thời gian qua đã có nhiều nỗ lực của Đảng, Nhà nước và các ngành, các cấp trong việc bảo vệ đa dạng sinh học, trong đó có các loài chim hoang dã, di cư cũng như các vùng chim quan trọng. Nhiều loài chim hoang dã, di cư được đưa vào danh mục để quản lý, bảo vệ theo quy định của pháp luật, như: Loài sếu đầu đỏ, cò mỏ thìa, rẽ mỏ thìa... Tuy nhiên, tình trạng săn bắt, tiêu thụ các loài chim hoang dã, đặc biệt là các loài chim di cư vẫn đang diễn ra nghiêm trọng tại nhiều địa phương, ảnh hưởng tiêu cực đến đa dạng sinh học, môi trường, tiềm ẩn nguy cơ về dịch bệnh cho con người và sinh vật; ảnh hưởng đến việc thực thi các cam kết quốc tế về bảo tồn đa dạng sinh học, Hiệp định về Đối tác Đường bay chim nước di cư tuyến Úc - Đông Á (EAAFP) mà Việt Nam là thành viên. Hoạt động săn, bắt tận diệt, hủy hoại môi trường sống tự nhiên dẫn đến việc thay đổi môi trường sống và hệ sinh thái, làm suy giảm số lượng, thành phần các loài chim hoang dã, di cư, một số loài chim di cư đã không còn xuất hiện trong các mùa chim di cư đến Việt Nam. Chính vì thế, mỗi cấp, mỗi ngành, mỗi địa phương, người dân cần nâng cao vai trò trách nhiệm, góp phần hạn chế những nguyên nhân gây suy giảm đa dạng sinh học các loài chim hoang dã, di cư.