Nghề báo - nghề của đam mê

Phía sau mỗi tác phẩm báo chí là những bước chân không quản ngại sớm khuya, là mồ hôi đổ giữa hiện trường nắng gắt hay những đêm trắng bên bàn dựng, biên tập. Đội ngũ phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh luôn mang trong mình tinh thần dấn thân, đam mê, nhiệt huyết; có mặt tại những điểm nóng, sự kiện lớn, vùng sâu, vùng xa để kịp thời phản ánh hơi thở cuộc sống, chuyển tải tiếng nói của nhân dân, đồng hành cùng công cuộc phát triển của tỉnh. Sự năng nổ, trách nhiệm và sáng tạo ấy đã tạo nên những tác phẩm báo chí chân thực, lay động; góp phần lan tỏa niềm tin, khơi dậy khát vọng vươn lên, nối dài mạch nguồn đồng thuận giữa Đảng với dân trong hành trình xây dựng Quảng Ninh giàu đẹp, văn minh, hiện đại.

Dấn thân hiện trường, sống cùng hơi thở cuộc sống

Không có ánh đèn sân khấu, cũng chẳng có hậu trường lộng lẫy, những phóng viên nơi tuyến đầu lặng lẽ góp nhặt từng câu chuyện, truyền đi những thông điệp ý nghĩa đến bạn đọc, công chúng. Họ là những người miệt mài ghi lại sự thật bằng cả mồ hôi, nước mắt. Không chỉ đơn thuần là người đưa tin, họ còn là nhân chứng, là người sẻ chia và phản ánh những số phận, những góc khuất cuộc đời bằng ngòi bút trung thực và đầy trăn trở.

Gần 20 năm làm báo, nhà báo Việt Hoa (Trung tâm Truyền thông tỉnh) đã đặt chân tới nhiều vùng đất xa xôi của tỉnh, từ bản làng trên núi cao, bãi bồi ven biển, các hòn đảo ngoài khơi cho tới những cánh rừng xanh thăm thẳm. Với chị, mỗi chuyến đi là cơ hội để gặp gỡ, lắng nghe và sống cùng những câu chuyện đời thường, những số phận bình dị nhưng đầy nghị lực.

Gắn bó với mảng nông nghiệp nhiều năm, chị đã có mặt ở hàng trăm trang trại lớn nhỏ, những vựa cây ăn quả áp dụng công nghệ cao, cả những vùng lũ lụt hay bão đổ. Trong mỗi chuyến đi, từ sự quan sát tỉ mỉ và tấm lòng gắn bó với người dân, chị nhận ra giá trị của những chi tiết tưởng như nhỏ nhặt, một ánh mắt đăm chiêu, một cái siết tay đầy tin tưởng, một nụ cười chất chứa hy vọng. Những khoảnh khắc ấy đã đi vào bài viết, dẫn dắt cảm xúc người đọc một cách tự nhiên nhất. Nhà báo Việt Hoa tâm sự: "Với tôi, viết báo là quá trình được sống cùng người dân. Có khi đi thực tế, tôi chẳng nghĩ mình là nhà báo, chỉ thấy mình giống như người nhà, cùng mừng khi họ được mùa, cùng lo khi giá nông sản rớt, cũng đau lòng khi họ mất trắng sau bão lũ…".

Một trong những tác phẩm mà nhà báo Việt Hoa và đồng nghiệp tâm đắc trong quá trình làm nghề là “Đời biển” - loạt tác phẩm thực hiện dưới các hình thức báo in, phát thanh, truyền hình, phản ánh sự mất mát, ý chí vực dậy của ngư dân Vân Đồn sau bão Yagi tháng 9/2024. Tác phẩm này đã giành giải Bạc tại Liên hoan Truyền hình toàn quốc lần thứ 42.  

Ngày theo ngư dân ra khơi ghi hình, biển động mạnh, gió lạnh táp vào mặt, tàu chòng chành giữa mênh mông sóng nước, chị Việt Hoa vẫn bám trụ trên mạn tàu, tay giữ máy ảnh, tay ghi chép. Có thời điểm, người thân nhân vật còn dè dặt, không muốn chia sẻ, nhưng bằng sự chân thành và kiên nhẫn, chị dần tạo được niềm tin để nhân vật mở lòng chia sẻ. Từ đó hình thành nên những bài viết, phóng sự chân thực nhất ghi lại câu chuyện ngư dân với nỗi mất mát, nghị lực bám biển, những tia hy vọng nhỏ nhoi sau sự tàn phá khủng khiếp của bão Yagi. Chính sự sẻ chia ấy đã giúp loạt tác phẩm “Đời biển” chạm đến cảm xúc người đọc, như một lời nhắn gửi nhẹ nhàng về sức sống bền bỉ nơi đầu sóng ngọn gió.

Bên cạnh những phóng sự phản ánh đời sống, nhà báo Việt Hoa vẫn lặng lẽ tìm cách lan tỏa những điều ý nghĩa trong xã hội. Một trong những lần khiến chị xúc động nhất là khi thực hiện loạt chương trình về hiến, ghép tạng, trong đó có phóng sự “Con còn sống mãi”. Sau đó chị tiếp tục cùng đồng nghiệp tổ chức 3 buổi tọa đàm, kết nối người hiến, người nhận và gia đình họ. Chứng kiến cha, mẹ của người hiến tạng ôm lấy người đang mang trong mình trái tim của con họ, chị Hoa thực sự xúc động, bởi chị cảm nhận được thông điệp ý nghĩa cuộc sống đã được gửi đi - sự sống vẫn tiếp tục, dù đã có mất mát phía trước.

Trong bối cảnh báo chí đang thay đổi nhanh chóng theo hướng số hóa và đa nền tảng, nhiều phóng viên trẻ tại Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh đã chủ động học hỏi, đổi mới cách làm nghề để bắt nhịp với yêu cầu mới. Minh Đức - phóng viên Phòng Thời sự, là một trong những gương mặt như vậy. Anh lặng lẽ góp mặt ở nhiều điểm nóng, từ vùng tâm bão Yagi, hiện trường các vụ án hình sự phức tạp, đến những ngày sôi động tại SEA Games 31...

Dù là mưa gió giữa biển hay cái nắng hầm hập trên khán đài sân vận động, Minh Đức vẫn bám sát hiện trường, ghi hình, viết tin và gửi bài về trong thời gian sớm nhất. Có khi cả ngày đêm túc trực, có lúc phải di chuyển liên tục giữa các địa điểm cách xa nhau, nhưng anh chưa từng than vãn. Với Minh Đức, mỗi hình ảnh, mỗi đoạn video không đơn thuần là tư liệu, mà là những lát cắt chân thực của cuộc sống, những điều anh muốn kể lại bằng ngôn ngữ của báo chí.

Không chỉ năng động tại hiện trường, Minh Đức còn là một trong những phóng viên trẻ ham học hỏi, nỗ lực tích hợp công nghệ vào công việc báo chí. Anh sử dụng thành thạo các phần mềm dựng clip, viết bài theo hướng đa phương tiện. Nhờ vậy những sản phẩm anh thực hiện được trình bày sinh động, dễ tiếp cận và truyền tải được thông tin một cách sinh động. Từ e-Magazine, video phóng sự đến clip ghi nhanh tại hiện trường, các tác phẩm của anh đăng tải trên nền tảng số của Trung tâm Truyền thông tỉnh đã giúp thu hút thêm sự quan tâm từ bạn đọc.

Nhà báo Minh Đức chia sẻ: "Là một phóng viên trẻ, tôi luôn ý thức được mình phải không ngừng học hỏi, rèn luyện kỹ năng để có thể phản ánh sự việc một cách chính xác và chân thực nhất. Mỗi tác phẩm là kết quả của sự cố gắng, tìm hiểu kỹ lưỡng và trau chuốt từng chi tiết nhỏ nhất. Tôi tin rằng chỉ khi đầu tư thật nhiều công sức và giữ sự trung thực trong cách kể chuyện, mới có thể tạo ra những bài viết có sức ảnh hưởng, chạm đến cảm xúc của người xem và người đọc".

Dù còn trẻ, Minh Đức đã có nhiều tác phẩm báo chí được bạn đọc đón nhận. Trong đó: Tác phẩm “Một ngày của nữ Bí thư Chi bộ người Dao ở thôn biên giới” đoạt giải Nhất Giải Báo chí tỉnh, Giải Búa liềm vàng tỉnh Quảng Ninh năm 2023; tác phẩm “Chi bộ 4 tốt” đoạt giải Nhì Giải Báo chí tỉnh, Giải Búa liềm vàng tỉnh Quảng Ninh năm 2024.

Lặng thầm sau trang báo, khuôn hình

Trong thế giới báo chí luôn sôi động với những phóng viên ngày đêm có mặt ở hiện trường để ghi lại thông tin, không thể thiếu những người chọn đứng phía sau màn hình máy tính, lặng lẽ hoàn thiện từng chi tiết để tạo nên sản phẩm cuối cùng. Đó là các biên tập viên, kỹ thuật viên hậu kỳ, những người làm việc thầm lặng, không lên sóng, không đứng tên trên bài viết, nhưng vai trò của họ rất quan trọng để mỗi tác phẩm báo chí đến với khán giả một cách trọn vẹn, cuốn hút và sâu sắc.

Nếu phóng viên, biên tập viên là người kể câu chuyện, thì kỹ thuật viên hậu kỳ là người dàn dựng, sắp xếp, kết hợp hình ảnh và âm thanh để truyền tải cảm xúc, tạo nên nhịp điệu riêng cho mỗi tác phẩm, giúp chạm đến trái tim người xem, người nghe, người đọc.

Kỹ thuật viên Đặng Đức Hiệp (Phòng Công nghệ thông tin và Sản xuất chương trình, Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh) là một trong những gương mặt như thế. Gần như không vắng bóng trong bất kỳ sự kiện lớn nào của tỉnh, từ kỳ họp HĐND, diễn tập phòng cháy chữa cháy, cầu truyền hình trực tiếp đến các phim tài liệu, phóng sự phục vụ nhiệm vụ chính trị, anh luôn có mặt lặng lẽ phía sau bàn dựng, mắt dán vào từng khung hình, tay thoăn thoắt trên bàn phím máy tính để hoàn thiện tác phẩm. Anh còn tham gia sản xuất nhạc hiệu, nhạc cắt, background, backdrop, maket sân khấu, poster, bar chữ, màn led cho các chương trình, sự kiện lớn, điển hình như: Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập tỉnh, ra mắt MV ca nhạc chào mừng 60 năm Ngày thành lập tỉnh, ra mắt phim truyền hình đầu tiên do Trung tâm Truyền thông tỉnh sản xuất...

Anh tâm sự: "Làm công việc của một kỹ thuật viên dựng hậu kỳ đòi hỏi sự kiên trì, tỉ mỉ và đôi khi phải gác lại chuyện riêng để kịp tiến độ. Nhiều khi ngồi dựng cả đêm, mắt hoa lên vì nhìn màn hình quá lâu, tay mỏi vì chỉnh từng khung hình, từng đoạn âm thanh. Cũng có lúc thấy đuối sức, nhưng nghĩ đến việc chương trình lên sóng suôn sẻ, được khán giả xem và đồng nghiệp ghi nhận, tôi lại thấy mình cần cố gắng thêm chút nữa. Tôi nghĩ rằng làm bất cứ việc gì mình làm bằng cái tâm thì sản phẩm sẽ có hồn".

5 năm qua, rất nhiều phóng sự, phim tài liệu mà kỹ thuật viên Đặng Đức Hiệp trực tiếp dựng đã đoạt các giải cao, như: Phóng sự “Chuyện người nghèo xin thoát nghèo ở Quảng Ninh”, giải Vàng Liên hoan Truyền hình toàn quốc (2019); phim tài liệu “Anh hùng Lao động, Thầy thuốc nhân dân Nguyễn Ngọc Hàm”, giải Nhất Giải Báo chí tỉnh Quảng Ninh (2019); phóng sự “Những đảng viên vững vàng nơi đầu sóng”, giải A Giải Búa liềm vàng tỉnh Quảng Ninh (2022)...

Đằng sau sự chỉnh chu của mỗi thước phim là vô vàn chi tiết nhỏ như: Hiệu ứng chuyển cảnh, xử lý tiếng ồn, cân chỉnh màu sắc, dựng đồ họa minh họa… Tất cả đều đòi hỏi ở những kỹ thuật viên hậu kỳ sự kiên trì và sáng tạo, để tạo nên những hình ảnh đầy kỹ thuật, nhưng chất chứa cảm xúc của người kể chuyện.

Trên mặt trận báo điện tử, nơi thông tin thay đổi từng phút, từng giây, những biên tập viên, kỹ thuật viên vẫn lặng lẽ góp phần tạo nên những sản phẩm sinh động, cuốn hút và phù hợp với cách làm báo hiện đại. Biên tập viên Nguyễn Đỗ Quang (Phòng Biên tập Báo Quảng Ninh điện tử và Cổng thông tin, Trung tâm Truyền thông tỉnh) là một trong những gương mặt trẻ như thế. Thành thạo nhiều phần mềm đồ họa, anh Quang không chỉ hỗ trợ kỹ thuật cho tin, bài hằng ngày, mà còn tham gia xây dựng các sản phẩm báo chí mới như e-Magazine, infographics. Những sản phẩm đó, qua bàn tay tỉ mỉ và tư duy sáng tạo của anh Quang đã góp phần tăng sự hấp dẫn và tương tác cho các bài viết, giúp thông tin đến với bạn đọc một cách trực quan và hiệu quả hơn.

Anh Quang bộc bạch: "Khi dựng các sản phẩm đa phương tiện, chúng tôi vừa làm báo, vừa học cách kể chuyện bằng công nghệ. Từ thiết kế hình ảnh đến các hiệu ứng chuyển động đều cần được tính toán để thông tin truyền tải rõ ràng, dễ hiểu và chạm tới người xem. Mỗi chi tiết là một phần của câu chuyện. Chúng tôi cố gắng để câu chuyện đó được kể một cách trọn vẹn nhất.

Trong guồng quay ngày càng gấp gáp của báo chí hiện đại, với tinh thần cầu thị, anh Quang và các đồng nghiệp luôn dành thời gian tham gia các lớp tập huấn về chuyển đổi số trong báo chí, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dựng video bằng điện thoại và nhiều kỹ năng mới khác…Từ đó làm chủ các nền tảng kỹ thuật, biến những dòng tin khô khan trở nên sống động, dễ tiếp cận với độc giả trong thời đại số.

Sự tận tâm, tỉ mỉ và âm thầm của những biên tập viên, kỹ thuật viên đã góp phần quan trọng vào thành công của nhiều tác phẩm báo chí. Dù không xuất hiện trước ống kính, không đứng tên tác phẩm, họ vẫn là một mắt xích không thể thiếu trong quá trình làm nên những sản phẩm chất lượng, được ghi nhận tại các giải báo chí trung ương, bộ, ngành và của tỉnh. Chính những đóng góp thầm lặng ấy đã cùng tập thể làm nên diện mạo báo chí Quảng Ninh ngày càng chuyên nghiệp, hiện đại và gần gũi hơn với công chúng.

Trước yêu cầu ngày càng cao của báo chí hiện đại, đội ngũ phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên Trung tâm Truyền thông tỉnh đang nỗ lực từng ngày để giữ gìn và tiếp nối truyền thống “lửa báo Than”. Mỗi người đều chủ động học hỏi, trách nhiệm với nghề và không ngừng sáng tạo để cho ra đời những tác phẩm báo chí chất lượng. Từ đó cùng nhau góp sức xây dựng Trung tâm Truyền thông tỉnh trở thành tổ hợp báo chí truyền thông đa phương tiện hiện đại, có uy tín, lan tỏa được giá trị đến công chúng và đóng góp thiết thực vào sự phát triển chung của tỉnh.