Quan tâm, đầu tư tôn tạo miếu Tiên Công

Thời gian qua, cử tri phường Phong Cốc đã kiến nghị tới các cấp chính quyền về tình trạng xuống cấp nghiêm trọng của di tích lịch sử quốc gia miếu Tiên Công. Người dân mong muốn tỉnh sớm quan tâm, đầu tư tu bổ, tôn tạo để bảo tồn công trình văn hóa tâm linh này.

Di tích lịch sử quốc gia miếu Tiên Công (phường Phong Cốc) là nơi thờ 19 vị Tiên Công đã có công quai đê lấn biển lập nên khu đảo Hà Nam vào năm 1434. Di tích miếu Tiên Công và các nhà thờ dòng họ Tiên Công đã được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích quốc gia  năm 1990. Đặc biệt, Lễ hội Tiên Công gắn với quần thể di tích miếu Tiên Công đã được Bộ công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2017.

Hằng năm, từ ngày 4 đến 7 tháng Giêng, nhân dân địa phương thường tổ chức Lễ hội Tiên Công, một lễ hội “rước người” với nhiều nét đẹp văn hóa truyền thống có giá trị tiêu biểu và độc đáo ở Việt Nam.

Tuy nhiên, hiện nay nhiều hạng mục của di tích đã xuống cấp nghiêm trọng. Cụ thể, nhà Bái đường và hậu cung được nhân dân tu bổ từ năm 1989 nay phần mái đã thấm dột, cột trụ bị mối mọt. Các hạng mục gốc như Nghi môn, miếu ngoài, tường bao và một số công trình cảnh quan đều bị biến đổi, nhiều cấu kiện hư hại nặng. Trong khi đó, các công trình phụ trợ phục vụ Lễ hội Tiên Công hằng năm như nhà điều hành, nhà bia, nhà giải vũ, khu trưng bày giới thiệu giá trị lịch sử văn hóa, cùng hệ thống vệ sinh, tường bao, khuôn viên, cảnh quan, bãi đỗ xe… vẫn chưa được xây dựng. Gạch lát sân đã rạn nứt, toàn bộ khu vực miếu lại thấp hơn mặt đường khoảng 0,5m, khiến mỗi khi mưa lớn thường xảy ra ngập úng, ảnh hưởng trực tiếp đến di tích.

Ông Lê Văn Thanh, người dân khu Cẩm Thành (phường Phong Cốc) chia sẻ: Mỗi lần mưa bão, chúng tôi phải thay nhau túc trực ở miếu, dùng xô chậu hứng nước dột từ mái xuống. Hình ảnh ấy khiến nhiều người không khỏi chạnh lòng, bởi đây là nơi linh thiêng, gắn bó lâu đời với người dân địa phương. Miếu không chỉ là chốn thờ tự 19 vị Tiên Công có công mở đất, mà còn là không gian gìn giữ bản sắc văn hóa của cả cộng đồng. Chính vì vậy, bà con rất mong Nhà nước sớm quan tâm đầu tư, tu sửa để miếu khang trang, bền vững hơn, vừa phục vụ tốt các nghi lễ, lễ hội truyền thống, vừa góp phần gìn giữ một di sản văn hóa quý giá cho thế hệ mai sau.

Trước nguyện vọng của nhân dân và cử tri, chính quyền các cấp đã nhiều lần thúc đẩy dự án tu bổ miếu Tiên Công. Từ năm 2012, UBND tỉnh đề nghị và được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch chấp thuận lập dự án, yêu cầu tỉnh chủ động nguồn vốn. Năm 2017, TX Quảng Yên tiếp tục kiến nghị, UBND tỉnh giao Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch lập quy hoạch, báo cáo đầu tư. Năm 2021, dự án được đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa triển khai, khiến di tích xuống cấp, có nguy cơ mất giá trị nguyên gốc.

Ông Ngô Đình Dũng, Phó Chủ tịch UBND phường Phong Cốc, cho biết: Trước mắt, những vấn đề thuộc thẩm quyền của địa phương, chúng tôi sẽ chủ động xử lý, như khắc phục tình trạng úng lụt hay gia cố tạm thời các hạng mục xuống cấp, không thể chờ đợi. Tuy nhiên, đây là công trình cấp quốc gia nên cần có quy hoạch tu bổ tổng thể để đảm bảo nhu cầu lâu dài. Chính quyền phường kiến nghị cấp trên cùng các sở, ngành quan tâm hơn nữa, đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân và cử tri.

Trong bối cảnh nhiều hạng mục của miếu Tiên Công đang xuống cấp nghiêm trọng và dự án tu bổ kéo dài chưa được triển khai, việc sớm có giải pháp đầu tư, tôn tạo là cần thiết. Đây vừa là trách nhiệm tri ân công đức tiền nhân, vừa là cơ hội bảo tồn, phát huy giá trị di sản, qua đó tạo động lực phát triển du lịch văn hóa và kinh tế - xã hội cho địa phương.